België trok 4% minder buitenlandse investeringsprojecten aan in 2022, maar die genereerden 16% meer banen

• Het totale aantal buitenlandse investeringen (BDI) in ons land daalde met 4% ten opzichte van 2021. In totaal registreerde België in 2022 234 projecten, tegenover 245 in 2021.
• De verschillende BDI's die in 2022 in België zijn uitgevoerd hebben geleid tot de creatie van 8.071 banen, een stijging van 16% ten opzichte van 2021.

Buitenlandse directe investeringen (BDI) in België hebben, in een wereldwijde economische context gekenmerkt door de oorlog in Oekraïne en de impact daarvan op de energiemarkt en de toeleveringsketens, een gemengd resultaat opgeleverd waarbij een lichte daling van het aantal investeringen een duidelijke groei van de werkgelegenheid heeft gegenereerd.

Dat blijkt uit de Barometer van de Belgische Attractiviteit, de jaarlijkse studie van EY over de aantrekkelijkheid van België als investeringslocatie. België blijft duidelijk een belangrijk doelwit voor buitenlandse investeerders, maar omdat het in 2022 minder BDI ontving dan andere Europese landen, daalde het van de 6^de naar de 9^de plaats op de ranglijst van meest aantrekkelijke Europese landen. EY wijst op twee positieve elementen: de werkgelegenheid neemt toe en de vooruitzichten voor 2023 wijzen in de goede richting.

Na twee moeilijke jaren als gevolg van de coronapandemie was er hoop dat de buitenlandse directe investeringen (BDI) in België snel weer zouden aantrekken. Dit herstel werd echter getemperd door de economische crisis en onzekerheden als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Het totale aantal buitenlandse investeringen in ons land daalde met 4% ten opzichte van 2021. In totaal registreerde België in 2022 234 projecten, tegenover 245 in 2021.

Wat de werkgelegenheid betreft, zijn de cijfers bemoedigender. Als we de BDI-situatie in België in 2022 bekijken, zien we dat het aantal projecten daalt maar dat de werkgelegenheid stijgt. Dat is precies het tegenovergestelde van wat in de rest van Europa gebeurt. De verschillende BDI's die in 2022 in België zijn uitgevoerd hebben geleid tot de creatie van 8.071 banen, een stijging van 16% ten opzichte van 2021. Op het eerste gezicht lijkt dit goed nieuws, behalve dat België ook op dit vlak het Europees gemiddelde niet kon bijbenen, met gemiddeld 38 gecreëerde banen per project tegenover het Europese gemiddelde van 82.

Zeer verschillende resultaten van land tot land

Als we de evolutie van de buitenlandse investeringen in alle 44 door EY geanalyseerde landen bekijken, zien we een stijging van het aantal BDI's op het continent met 1%. Maar de resultaten verschillen sterk van land tot land. België blijft onder het gemiddelde in 2022, net als Duitsland (-1%), het Verenigd Koninkrijk (-6%), Nederland (-3%) en Zwitserland (-23%). Andere landen noteren daarentegen sterke stijgingen, zoals Turkije (+22%), Portugal (+24%), Italië (+17%) of Polen (+23%). Roemenië noteerde zelfs een spectaculaire stijging van 86%. Deze groei van BDI-projecten in verschillende Zuid- en Oost-Europese landen is minstens gedeeltelijk toe te schrijven aan de evolutie van wereldwijde toeleveringsketens en een voorkeur voor kostenconcurrerende Europese locaties voor productie- en back-officeactiviteiten.

Daardoor verliest België terrein op de ranglijst van Europese landen die de meeste buitenlandse investeringen aantrekken. Ons land zakt drie plaatsen van de zesde naar de negende plaats. De Europese ranglijst blijft gedomineerd worden door Frankrijk, met een groei van 3% van het aantal projecten in 2022. De top drie wordt vervolledigd door het Verenigd Koninkrijk en Duitsland: deze drie landen alleen al zijn goed voor 50% van de totale BDI op het Europese continent.

De VS nog steeds op kop bij buitenlandse investeringen

Als we kijken waar de buitenlandse investeringen in België in 2022 vandaan kwamen, zien we dat acht landen goed zijn voor 70% van de BDI: de Verenigde Staten (41 projecten), Frankrijk (30), het Verenigd Koninkrijk (27), Duitsland (19), Nederland (17), China (11), Japan (11) en Denemarken (7). Ondanks een daling van het aantal projecten met 11% ten opzichte van 2021 blijven de Verenigde Staten dus de grootste buitenlandse investeerder in België.

Uit de studie van EY over de aantrekkelijkheid van België blijkt ook dat vijf sectoren goed zijn voor 59% van de projecten en 62% van de gecreëerde banen in 2022. Transport en logistiek (40 projecten) en zakelijke en professionele diensten (36) waren goed voor de meeste projecten, gevolgd door software en IT-diensten (25), chemie, kunststoffen en rubber (21) en transportfabrikanten en -leveranciers (16).

“Als we de cijfers op Europees niveau bekijken, zien we dat 2022 niet erg gunstig was voor landen als België of Spanje, omdat deze landen in 2021 al sterk waren opgeveerd na het dieptepunt van de Covid-crisis”, vertelt Tristan Dhondt, partner bij EY België. “In 2022 lagen de landen die de meeste buitenlandse investeringen aantrokken vooral in Zuid-, Midden- en Oost-Europa. 2023 ziet er echter veel veelbelovender uit voor België, omdat potentiële investeerders zeggen dat ze vooral geïnteresseerd zijn in logistiek, een essentiële activiteit voor onze economie en waarin we tot de Europese top behoren.”

België opnieuw aantrekkelijk in 2023?

Naast haar studie over de investeringen in 2022 heeft EY een bevraging gehouden bij internationale besluitvormers om hen te vragen naar hun investeringsintenties voor 2023. De resultaten zijn zeer positief voor ons land, aangezien de investeerders België beschouwen als de 4^de meest aantrekkelijke BDI-bestemming in Europa in 2023, na Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. De studie lijkt er ook op te wijzen dat Europese bedrijven geloven dat het ergste achter de rug is. Een groot aantal bevraagde bedrijven (67%) zegt van plan te zijn het komende jaar hun activiteiten in Europa uit te breiden of zich er te vestigen, wat een record is en een stijging ten opzichte van de 53% van vorig jaar. Op Belgisch niveau zegt 61% van de besluitvormers dat zij van plan zijn het komende jaar hun activiteiten in België uit te breiden of zich er te vestigen. In de studie van vorig jaar bedroeg dit cijfer slechts 52,9%, wat aantoont dat de aantrekkelijkheid van ons land opnieuw toeneemt.

“De economische effecten van de onzekerheid door de oorlog in Oekraïne hebben het herstel van de buitenlandse investeringen in België in 2022 duidelijk vertraagd, maar de signalen zijn bemoedigend voor 2023”, besluit Marie-Laure Moreau, partner bij EY België. “De verwachting is dat een groot aantal bedrijven dit jaar de investeringen zullen doen die in 2022 werden uitgesteld, en het is duidelijk dat België een geliefd doelwit blijft voor veel buitenlandse investeerders. Het is aan ons om onze troeven te blijven uitspelen, vooral op logistiek vlak. Uit onze studie blijkt dat een groot aantal bedrijfsleiders van plan is om hun supply chain-functies naar Europa te verplaatsen om toekomstige verstoringen tot een minimum te beperken. En op dit gebied ligt België ver voor op andere landen waarin geïnvesteerd kan worden. Dit is een zeer hoopgevend signaal.”