Commissie lanceert nieuwe strategie om Europese onderzoeks- en technologie-infrastructuren te versterken

Temps de lecture: 4 min | 20 sep. 2025 à 04:00

Op 15 september 2025 heeft de Commissie de Europese strategie voor onderzoeks- en technologie-infrastructuren gelanceerd om het leiderschap van Europa op het gebied van wetenschappelijke excellentie en technologische innovatie te versterken. Om koploper te blijven in de wereldwijde wedloop om wetenschap en innovatie, moet Europa zijn onderzoeks- en technologie-infrastructuur resoluut versterken en deze nog beter integreren en toegankelijk maken voor een breder scala aan gebruikers.

De strategie zorgt ervoor dat wetenschappers, onderzoekers, innovators en de industrie gemakkelijk toegang hebben tot Europa's geavanceerde faciliteiten, gegevens van hoge kwaliteit en diensten op maat. Het heeft ook tot doel onderzoekers en innovatoren van wereldklasse aan te moedigen om voorEuropa te kiezen.

Van toplaboratoria en proefproductielijnen tot geavanceerde apparatuur zoals deeltjesversnellers en cleanrooms: de onderzoeksinfrastructuren van wereldklasse vormen de ruggengraat van het Europese onderzoeks- en innovatie-ecosysteem. Zij ondersteunen de gehele innovatiecyclus, van grensverleggend onderzoek tot marktklare innovatie, waardoor het industriële concurrentievermogen en de technologische soevereiniteit van Europa worden versterkt.

Vijf knelpunten

In de strategie wordt een reeks acties voorgesteld op vijf gebieden:

1. Versterking van het Europese ecosysteem voor onderzoeks- en technologie-infrastructuren door de capaciteit te vergroten, investeringen te mobiliseren en de beschikbare faciliteiten en diensten beter af te stemmen op de behoeften van de gebruikers. De strategie heeft ook tot doel het potentieel van digitalisering en artificiële intelligentie (AI) in de Europese infrastructuur te maximaliseren.

2. Het waarborgen van eenvoudigere en betere toegang tot onderzoeks- en technologie-infrastructuren heeft tot doel een continuüm van aanvullende diensten te bieden aan onderzoekers en innovatieve bedrijven, met inbegrip van start-ups en scale-ups, in de hele EU. Dit zal wetenschappelijke doorbraken ondersteunen en de ontwikkeling, het testen en de validering van technologie stimuleren, waardoor de maatschappelijke acceptatie en de marktbereidheid van innovaties worden versneld.

3. Het aantrekken en cultiveren van talent in Europa door middel van sterke loopbaantrajecten in onderzoeks- en technologie-infrastructuren, van technici tot wetenschappelijke leiders. Dit omvat het ondersteunen van personeel bij het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden en competenties en het aantrekken van talent van buiten Europa in overeenstemming met de “Choose Europe”-aanpak.

4. Verbetering en vereenvoudiging van het governancekader voor onderzoeks- en technologie-infrastructuren om investeringsbeslissingen op lange termijn te ondersteunen en de prioriteiten van de EU-lidstaten en belanghebbenden op elkaar af te stemmen. Dit omvat het versterken van de coördinatie tussen financieringsbronnen en het vergroten van het effect van overheidsinvesteringen.

5. Versterking van de internationale dimensie en veerkracht van onderzoeks- en technologie-infrastructuren door samenwerking met strategische partners om mondiale maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. De Commissie zal met de lidstaten samenwerken om de integratie van kandidaat-lidstaten en geassocieerde landen in de Europese Onderzoeksruimte te bevorderen. De strategie heeft ook betrekking op het risicobeheer voor infrastructuren, met name die welke verband houden met de toegang tot kritieke gegevens en faciliteiten, ter bevordering van de soevereiniteit van de EU op het gebied van kritieke technologieën.

Achtergrond

Het belang van onderzoeks- en technologie-infrastructuren werd benadrukt in zowel het Draghi-verslag over “Detoekomst van het concurrentievermogen van de EU”als het verslag “Align,Act Accelerate”van de deskundigengroep van de Commissie voor de tussentijdse evaluatie van Horizon Europa. Deze infrastructuur zal van cruciaal belang zijn voor de “vijfde vrijheid”, het vrije verkeer van onderzoek, innovatie en kennis, ter ondersteuning van het hele ecosysteem voor onderzoek en innovatie (O&O&O&I). Om dit te bereiken zijn meer investeringen nodig om deze infrastructuur op te bouwen, te moderniseren en te exploiteren teneinde het concurrentievermogen en het leiderschap van de EU op het gebied van grenswetenschap te versterken.

De strategie sluit aan bij en ondersteunt EU-initiatieven ter versterking van onderzoek, innovatie en concurrentievermogen, zoals de EU-strategie voor start-ups en opschaling, en de komende AI-strategie voor wetenschap, de Europese innovatieverordening en de verordening betreffende de Europese onderzoeksruimte.

Een breed raadplegingsproces heeft bijgedragen tot de voorbereiding van de strategie, waaronder een openbare oproep tot het indienen van blijken van belangstelling en verschillende specifieke conferenties en evenementen.