EU stimuleert financiële geletterdheid en investeringsmogelijkheden voor burgers

Temps de lecture: 7 min | 03 okt. 2025 à 04:00

De Europese Commissie heeft op 30 september 2025 twee belangrijke initiatieven aangekondigd om de spaar- en investeringsunie vooruit te helpen en tastbare voordelen voor alle EU-burgers te bieden. Het uitgebreide pakket is gericht op het verbeteren van de financiële geletterdheid voor iedereen en in alle levensfasen en introduceert een blauwdruk voor spaar- en beleggingsrekeningen – een instrument om beleggen voor iedereen eenvoudiger en toegankelijker te maken.

De strategie voor financiële geletterdheid heeft tot doel burgers te helpen gezonde financiële beslissingen te nemen en uiteindelijk hun welzijn, financiële zekerheid en onafhankelijkheid te verbeteren. Met de juiste combinatie van financiële kennis en vaardigheden kunnen burgers beter budgetteren, oplichting en fraude voorkomen, efficiënter sparen en zich beter toegerust voelen om te investeren voor hun toekomst. Het niveau van financiële geletterdheid in de EU blijft laag – minder dan een vijfde van de EU-burgers heeft een hoog niveau van financiële geletterdheid (Eurobarometer 2023), met aanzienlijke verschillen tussen de lidstaten. De strategie omvat daarom maatregelen om het financiële bewustzijn voor alle burgers te vergroten en de inspanningen van de lidstaten ter verbetering van de financiële geletterdheid te ondersteunen.

Financiële geletterdheid is de sleutel tot welzijn en onafhankelijkheid. Via onze strategie inzake financiële geletterdheid zullen we nauw samenwerken met de lidstaten om iedereen uit te rusten met de financiële vaardigheden die nodig zijn om beter te begroten, meer te sparen en te investeren voor hun toekomst. Maar kennis alleen is niet genoeg. Om zich voor te bereiden op hun grote doelen in het leven, hebben burgers ook kansen nodig om hun spaargeld aan het werk te zetten. Daarom creëren we een Europese blauwdruk voor spaar- en beleggingsrekeningen, bedoeld om beleggingsopties toegankelijker te maken. Met SIA’s zouden Europeanen een beter rendement op hun spaargeld kunnen behalen en tegelijkertijd de financiering van EU-bedrijven, economische groei en het scheppen van banen kunnen ondersteunen.
Maria Luís Albuquerque, commissaris voor Financiële Diensten en de Spaar- en investeringsunie

De spaar- en investeringsunie is een belangrijke stap voor de economie van de EU. Dit is goed voor onze kapitaalmarkten, voor de financiële toekomst van mensen, voor duurzame groei en innovatie. Met interessante fiscale prikkels worden mensen meer aangemoedigd om te investeren in investeringen met een hoger rendement, wat ons op zijn beurt zal helpen groeikapitaal te vinden en concurrerender te zijn.
Wopke Hoekstra, commissaris voor Klimaat, Nettonul en Schone Groei

Pijlers

De strategie voor financiële geletterdheid van de Commissie is gebaseerd op vier elkaar versterkende pijlers:

Coördinatie en beste praktijken: De Commissie zal belanghebbenden bijeenbrengen om het wederzijds leren van succesvolle nationale en internationale initiatieven op het gebied van financiële geletterdheid te vergemakkelijken en de vaststelling van beste praktijken door de lidstaten aan te moedigen, met inbegrip van acties die gericht zijn op de behoeften van specifieke groepen.
Communicatie en bewustmaking: De Commissie zal een EU-brede campagne voor financiële geletterdheid opzetten die de nationale inspanningen om het financiële bewustzijn van de burgers te vergroten, aanvult en versterkt.
Financiering voor initiatieven op het gebied van financiële geletterdheid, met inbegrip van onderzoek: De Commissie zal de lidstaten aanmoedigen om bestaande EU-financieringsinstrumenten te gebruiken ter ondersteuning van initiatieven op het gebied van financiële geletterdheid en onderzoek.
Monitoring van de vooruitgang en beoordeling van de effecten: De Commissie zal regelmatig Eurobarometer-enquêtes houden en de lidstaten aanmoedigen evaluatie-instrumenten te ontwikkelen om de vooruitgang op het gebied van financiële geletterdheid te volgen.

Een cruciaal onderdeel van het waarborgen van financiële onafhankelijkheid is de mogelijkheid voor burgers om spaargelden beter te beheren en in de loop van de tijd rijkdom op te bouwen, onder meer door te investeren in kapitaalmarkten. EU-burgers hebben een van de hoogste spaarpercentages ter wereld, maar halen vaak niet het meeste uit hun spaargeld. De strategie voor financiële geletterdheid zal burgers bewuster maken van de vraag hoe zij hun spaargeld beter kunnen plannen en gebruiken en hoe zij inzicht kunnen krijgen in investeringsrisico's en -kansen.

Naast kennis hebben burgers ook behoefte aan eenvoudige en toegankelijke investeringsmogelijkheden. Om dit aan te pakken, bevat het pakket van vandaag ook een blauwdruk voor spaar- en investeringsrekeningen in de vorm van een aanbeveling van de Commissie aan de lidstaten.

SIA's zijn rekeningen die worden verstrekt door geautoriseerde aanbieders van financiële diensten, zelfs online, die retailbeleggers in staat stellen te beleggen in kapitaalmarktinstrumenten. Deze rekeningen hebben vaak fiscale prikkels en vereenvoudigde belastingprocedures, waardoor ze een aantrekkelijke optie zijn voor burgers. SIA's zullen een sterkere investeringscultuur onder EU-burgers bevorderen en de manier waarop zij met de kapitaalmarkten omgaan, veranderen. SIA's kunnen burgers in staat stellen een hoger rendement op hun spaargeld te behalen dan ze in bankdeposito's te houden, terwijl ze volledige controle behouden over de financiële producten of economische sectoren waarin ze willen beleggen. Hoewel beleggen risico's met zich meebrengt, kunnen deze worden beheerd door middel van diversificatie en een langetermijnbeleggingsbenadering.

Door een deel van hun spaargeld over te hevelen naar productievere investeringen, kunnen burgers ook de financiering van bedrijven vergemakkelijken, waardoor de economische groei en het scheppen van banen in heel Europa worden gestimuleerd, in overeenstemming met de doelstellingen van de spaar- en investeringsunie. Investeren in de Europese economie stelt hen in staat bij te dragen aan en te profiteren van de concurrentieagenda van de EU.

In sommige EU-landen zijn al SIA's ingevoerd, hoewel de specifieke kenmerken van deze initiatieven aanzienlijk kunnen verschillen. Vandaag beveelt de Commissie de lidstaten aan om SIA's in te voeren waar deze nog niet bestaan en bestaande kaders te verbeteren door beste praktijken uit heel Europa en de rest van de wereld op te nemen.

Knelpunten

Op basis van deze succesvolle ervaringen is de Commissie van mening dat de SIA verschillende belangrijke kenmerken moet omvatten, met name:

Een breed scala aan aanbieders: Een breed scala aan vergunninghoudende aanbieders van financiële diensten (zoals banken, beleggingsondernemingen, neomakelaars), met inbegrip van grensoverschrijdende aanbieders, moet in staat zijn om SIA's aan te bieden, waardoor concurrentie en innovatie worden gestimuleerd.
Eenvoud: Aanbieders moeten retailbeleggers een eenvoudige, betrouwbare en gemakkelijk toegankelijke gebruikerservaring bieden, zowel online als offline, die het kopen en verkopen van activa binnen een SIA naadloos maakt.
Flexibiliteit: Niet-professionele beleggers moeten meerdere rekeningen kunnen openen, ook bij verschillende aanbieders, en mogen bij de overdracht van hun portefeuilles niet worden geconfronteerd met buitensporige vergoedingen of omslachtige processen.
Brede investeringsmogelijkheden: SIA's moeten beleggingen in verschillende producten, zoals aandelen, obligaties en beleggingsfondsen, aanbieden, zodat burgers hun portefeuilles kunnen diversifiëren over activaklassen, emittenten, geografische locaties van fabrikanten en risicoprofielen, waarbij zeer risicovolle of complexe producten worden uitgesloten. Aanbieders van SIA's worden aangemoedigd om burgers investeringsopties te bieden waarmee zij hun investeringen kunnen kanaliseren naar de EU-economie om bij te dragen aan strategische EU-prioriteiten.
Belastingprikkels: Zij zijn van cruciaal belang om de SIA's aan te moedigen en een bredere deelname van retailbeleggers tot stand te brengen. Belastingprikkels moeten doelgericht en eenvoudig te begrijpen en toe te passen zijn voor retailbeleggers, SIA-aanbieders en belastingdiensten.
Vereenvoudigd belastingproces: Gestroomlijnde belastingprocedures, waaronder het vertrouwen op SIA-aanbieders voor belastingaangiften, kunnen retailbeleggers ten goede komen.

De Europese Commissie zal nauw samenwerken met de lidstaten en belanghebbenden om de strategie inzake financiële geletterdheid uit te voeren en toezicht te houden op de uitvoering van haar aanbeveling over een spaar- en investeringsrekening om ervoor te zorgen dat de Europese burgers vertrouwen hebben in het beheer van hun geld en spaargeld, betere toegang hebben tot investeringsmogelijkheden en financieel gedijen.