Geharmoniseerde consumptieprijsindex - juli 2022

Temps de lecture: 8 min |19 août 2022 à 09:59

De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP) bedraagt in juli 10,4% ten opzichte van 10,5% in juni en 9,9% mei.

De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in juli 5,2% ten opzichte van 4,7% in juni.
De inflatie volgens de consumptieprijsindex (CPI) voor de maand juli bedraagt 9,6% ten opzichte van 9,7% in juni.
De subindices met de grootste positieve impact op de inflatie zijn gas, elektriciteit, huisbrandolie en motorbrandstoffen.
De subindices die deze maand de grootste negatieve impact hebben op de inflatie zijn kleding, woninghuur, telecommunicatie, restaurants en cafés, verpleging in ziekenhuis, autoverzekering, farmaceutische producten, tabak en meubelen.
Eurostat zal op 18 augustus de geharmoniseerde consumptieprijsindex van juli voor de EU-landen publiceren.

De inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP)^[1]bedroeg in juli 10,4% ten opzichte van 10,5% in juni en 9,9% in mei. De inflatie volgens de geharmoniseerde consumptieprijsindex met constante belastingvoet (HICP-CT)^[2] bedroeg 11,3% in juli, ten opzichte van 11,4% in juni. Het verschil in inflatie tussen de HICP en HICP-CT is grotendeels te wijten aan de tijdelijke btw-verlaging voor elektriciteit en gas. Met deze prijswijzigingen wordt geen rekening gehouden in de HICP-CT.

De kerninflatie, die geen rekening houdt met de prijsevolutie van de energieproducten en de onbewerkte voedingsmiddelen, bedraag 5,2% in juli, tegenover 4,7% in juni en 4,1% in mei. De inflatie zonder energieproducten stijgt in juli tot 5,4% tegenover 4,8% in juni en 4,1% in mei.

De inflatie voor voeding bedraagt deze maand 9,9%, tegenover 8,7% vorige maand. Deze inflatie voor voeding is de afgelopen maanden fors toegenomen, in november was ze nog 0,3%. De inflatie van voornamelijk oliën, vis, zuivelproducten, brood en granen en vlees is de afgelopen maanden sterk gestegen. Zo bedraagt de inflatie voor oliën deze maand 21,2%, in november was dit nog 4,2%. Voor zuivelproducten is de inflatie nu 13,8% ten opzichte van 0,8% in november. Vis heeft deze maand een inflatie van 10,8%, in november was dit -1,2%. Voor brood en granen is dit deze maand 11,7% ten opzichte van 1,7% in november. De inflatie van vlees bedraagt deze maand 9,6% ten opzichte van 0,7% in november

Elektriciteit is nu 44,7% duurder dan een jaar geleden. Aardgas is 97,0% duurder op jaarbasis. De prijs van huisbrandolie is 93,3% gestegen ten opzichte van vorig jaar.

Inflatie en impact op inflatie voor de 12 hoofdgroepen

Op basis van de opsplitsing in de 12 hoofdgroepen wordt de hoogste inflatie in juli gemeten voor “huisvesting, water en energie” (29,4%). De laagste inflatie wordt genoteerd voor de groep “onderwijs” (1,0%).

De hoofdgroep die in juli de grootste positieve impact heeft op de inflatie is “huisvesting, water en energie” met 3,9 procentpunt. De groep “gezondheid” heeft de grootste negatieve impact uitgeoefend met -0,7 procentpunt.

Inflatie^[4] en impact^[5] op de inflatie voor de globale HICP en de 12 hoofdgroepen

Inflatie volgens specifieke aggregaten

De globale HICP kan opgesplitst worden in vijf specifieke aggregaten die samen de totale bestedingen vormen.

De inflatie voor energieproducten is gedaald ten opzichte van vorige maand. Ze bedraagt in juli 55,1% ten opzichte van 64,6% in juni en 65,5% in mei. Ten opzichte van de voorgaande maand daalden de prijzen gemiddeld met 1,5%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt 53,4% voor de laatste twaalf maanden.
De inflatie voor bewerkte levensmiddelen stijgt van 8,3% in juni naar 9,3% in juli. In mei bedroeg ze 6,6%. Tegenover vorige maand stegen de prijzen met gemiddeld 1,6%. De gemiddelde inflatie bedraagt 4,5% voor de laatste twaalf maanden.
De inflatie voor de niet-bewerkte levensmiddelen (fruit, groenten, vlees en vis) bedraagt in juli 8,0% ten opzichte van 7,1% in juni en 5,5% in mei. Ten opzichte van juni daalden de prijzen gemiddeld met 0,3%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt 2,1% voor de laatste twaalf maanden.
De inflatie voor niet-energetische industriële goederen bedraagt in juli 4,0%, een stijging ten opzichte van juni toen de inflatie voor dit aggregaat 3,6% bedroeg. Ten opzichte van de voorgaande maand daalden de prijzen gemiddeld met 4,4% als gevolg van de solden.
Voor diensten (inclusief huur) stijgt de inflatie deze maand naar 4,2% ten opzichte van 3,8% in juni en 3,5% in mei. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraag 2,8% voor de laatste twaalf maanden.

De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in juli 5,2%, dit is een stijging ten opzichte van de 4,7% in juni. De gemiddelde kerninflatie van de laatste 12 maanden is gelijk aan 3,2%. Ten opzichte van vorige maand daalden de prijzen van dit subaggregaat met 0,5%, voornamelijk als gevolg van de zomersolden.

Inflatie volgens specifieke aggregaten

Impact van subindices op de inflatie

De grootste positieve impact op de inflatie wordt gerealiseerd door gas met een impact van 1,65 procentpunt. Elektriciteit heeft een positieve impact van 1,33 procentpunt. Huisbrandolie heeft een impact van 0,97 procentpunt. Motorbrandstoffen hebben een positieve impact van 0,64 procentpunt.

Subindices met de grootste positieve impact op de inflatie

De negatieve impact op de inflatie was het grootst voor kleding, met een impact van -0,56 procentpunt. Woninghuur heeft een negatieve impact van -0,55 procentpunt. Telecommunicatie en restaurants en cafés hebben een impact van respectievelijk -0,32 en -0,31 procentpunt. Verpleging in ziekenhuis heeft een negatieve impact van -0,28 procentpunt. Autoverzekering heeft een negatieve impact van -0,17 procentpunt. Farmaceutische producten hebben een negatieve impact van -0,15 procentpunt. Tabak en meubelen hebben tot slot beide een negatieve impact van -0,14 procentpunt.

Subindices met de grootste negatieve impact op de inflatie

Vergelijking tussen België en de buurlanden

Aangezien de definitieve HICP voor onze buurlanden pas later wordt bekend gemaakt, kan er slechts een vergelijking gemaakt worden op basis van de eerste snelle inflatieraming van de HICP (HICP flash estimate) van juli. Deze inflatie bedroeg in juli in België 10,4%. Nederland tekende een inflatie op van 11,6% in juli. Dit is een stijging ten opzichte van de 9,9% in juni. In Frankrijk bedroeg de inflatie in juli 6,8%, een stijging ten opzichte van 6,5% in juni. In juli bedroeg de inflatie in Duitsland 8,5%, een stijging ten opzichte van 8,2% in juni.

Aangezien Eurostat de geharmoniseerde consumptieprijsindexcijfers met constante belastingvoet voor juli nog niet publiceerde, is juni de recentste maand om mee te kunnen vergelijken. De inflatie op basis van de HICP-CT bedroeg in Belgiëin juni 11,4%, ze steeg daarmee ten opzichte van de 11,0% in mei. In juni bedroeg deze inflatie in Duitsland 9,1%, een stijging ten opzichte van de 8,6% in mei. In Frankrijk bedroeg de inflatie in juni 7,0%. Dit is een stijging ten opzichte van mei, toen bedroeg de inflatie op basis van de HICP-CT 6,2%. In Nederland daalde de inflatie in juni licht naar 11,6%, in mei bedroeg de inflatie 11,8%.

^[1] Naast de nationale consumptieprijsindex (CPI) berekent Statbel ook een Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (Harmonized Index of Consumer Prices, HICP). De HICP maakt een vergelijking tussen het inflatiepeil van de lidstaten van de Europese Unie mogelijk. De toegepaste bestedingsoptiek en methoden zijn daartoe zo goed mogelijk gecoördineerd en in Europese regelgeving vastgelegd. De resultaten van de CPI en de HICP zijn niet gelijk. Dat komt vooral door een andere weging en samenstelling van het pakket goederen en diensten waarop deze indices zijn gebaseerd.

Tevens wordt de HICP gebruikt door de Europese Centrale Bank voor haar monetair beleid. Verder wordt de HICP gebruikt om te bepalen in hoeverre een lidstaat voldoet aan de inflatiecriteria bepaald in het Verdrag betreffende de Europese Unie.

Enkele verschilpunten tussen de HICP en de huidige CPI:

De weging van het pakket aan goederen en diensten in de HICP is hoofdzakelijk gebaseerd op de nationale rekeningen. Op de lagere gedetailleerde niveaus wordt gebruikt gemaakt van het huishoudbudgetonderzoek. De CPI gebruikt hoofdzakelijk het huishoudbudgetonderzoek op alle niveaus.
De referentiepopulatie van de HICP bestaat uit private huishoudens (incl. toeristen in België) en bewoners in institutionele huishoudens (o.a. rusthuizen en instellingen). Voor de CPI is dit momenteel privé huishoudens met een referentiepersoon onder een maximale leeftijd.
In de HICP wordt een binnenlands bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan in België door de referentiepopulatie. Voor de CPI wordt een nationaal bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan door de referentiepopulatie ongeacht de locatie.
Voor de HICP wordt geen seizoenscorrectie toegepast, voor de CPI wordt dit gedaan voor buitenlandse reizen en vakantiedorpen.
De solden werden in de CPI geneutraliseerd, in de HICP worden deze in de maand opgenomen.
Voor huisbrandolie wordt de huidige prijs gebruikt in de berekening van de HICP. In de berekening van de CPI wordt een gewogen 12-maandelijks gemiddelde gehanteerd.

^[2] De HICP-CT wordt op dezelfde wijze berekend als de gewone HICP, in deze index worden de prijzen echter berekend op basis van constante belastingtarieven. Deze index geeft dan ook de theoretisch potentiële impact weer van wijzigingen in de indirecte belastingtarieven (zoals de btw of accijnzen) op de gemeten inflatie. Het betreft hier echter een theoretische impact omdat verondersteld wordt dat de belastingwijzigingen meteen en volledig worden doorgerekend in de prijzen die door consumenten betaald worden.

^[3] De bijdrage tot inflatie van een bepaalde productgroep geeft weer hoeveel van de verandering van de totale bestedingen te wijten is aan de prijsverandering van deze productgroep.

^[4] De inflatie op jaarbasis meet de prijswijziging tussen de huidige maand en dezelfde maand van het voorgaande jaar. Een 12-maandelijks gemiddelde vergelijkt de gemiddelde HICP van de laatste 12 maanden met het gemiddelde van de voorgaande 12 maanden. Een maandelijkse wijziging vergelijkt de prijsniveaus van de laatste twee maanden.

^[5] De impact op de inflatie toont de wijziging van de inflatie door het opnemen van de subindex in de HICP. De impact houdt niet alleen rekening met het gewicht van de subindex, maar ook of de inflatie van de subindex hoger of lager is dan deze van het geheel aan bestedingen (globale HICP).

Bron: Stabel, 18 augustus 2022