Herziening Europese kaderregeling betreffende staatssteun voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie

De Europese Commissie heeft een herziene mededeling betreffende staatssteun voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie (“OOI-kaderregeling 2022”) goedgekeurd, die de regels bevat op grond waarvan de lidstaten ondernemingen staatssteun kunnen verlenen voor OOI-activiteiten en die tegelijk een gelijk speelveld waarborgt. De OOI-kaderregeling 2022, die bijdraagt aan de strategische doelstellingen van de EU inzake de groene en de digitale transitie, is vandaag in werking getreden (19 oktober 2022).

Achtergrond

De OOI-kaderregeling is bedoeld om activiteiten op het gebied van onderzoek, ontwikkeling en innovatie die als gevolg van marktfalen bij gebreke van overheidssteun niet zouden plaatsvinden, te vergemakkelijken. De regeling maakt het mogelijk dat de lidstaten, onder bepaalde voorwaarden, bedrijven en de onderzoeksgemeenschap de nodige stimulansen bieden om deze belangrijke activiteiten en investeringen op dit gebied te realiseren. De OOI-kaderregeling past het beginsel van technologische neutraliteit toe en heeft dus betrekking op alle technologieën, industrieën en sectoren, zodat de regels niet vooraf voorschrijven welke onderzoekstrajecten zouden leiden tot nieuwe oplossingen voor innovatieve producten, processen en diensten.

De bepalingen van de OOI-kaderregeling worden aangevuld door de algemene groepsvrijstellingsverordening, waarin wordt vastgesteld op basis van welke ex-ante verenigbaarheidsvoorwaarden de lidstaten steunmaatregelen ten uitvoer kunnen leggen zonder voorafgaande aanmelding bij de Commissie.

Uitvoerend vicevoorzitter Margrethe Vestager, belast met het mededingingsbeleid, zei hierover het volgende: “De herziene kaderregeling betreffende staatssteun die vandaag is goedgekeurd, zal het voor de lidstaten gemakkelijker maken om onderzoek, ontwikkeling en innovatie, ook door kleine en middelgrote ondernemingen, te ondersteunen, en zal ervoor zorgen dat mogelijke concurrentieverstoringen tot een minimum worden beperkt. De gerichte wijzigingen van onze regels zullen de groene en de digitale transitie van Europa ondersteunen door publiek-private investeringen in baanbrekende activiteiten op het gebied van innovatie en onderzoek, en in test- en experimenteerinfrastructuur, te vergemakkelijken.”

De herziene OOI-kaderregeling

De goedkeuring van de OOI-kaderregeling 2022 vandaag volgt op een evaluatie van de bestaande regels die in 2019 is gestart in het kader van de geschiktheidscontrole van staatssteun. De Commissie heeft alle belanghebbenden ook uitgebreid geraadpleegd over de voorgestelde herziene tekst van de mededeling. Aan die raadpleging is bijgedragen door lidstaten, bedrijfsorganisaties en onderzoekcentra, belangengroepen en bedrijven, ngo's en burgers.

De herziene OOI-kaderregeling omvat een aantal gerichte aanpassingen om i) de OOI-kaderregeling 2014 te vereenvoudigen en de daarmee opgedane ervaring in aanmerking te nemen, ii) rekening te houden met regelgevende, economische en technologische ontwikkelingen, en iii) de desbetreffende regels af te stemmen op de huidige beleidsprioriteiten van de EU, zoals de Europese Green Deal, de industriestrategie en de digitale strategie. De wijzigingen zorgen met name voor:

• actualisering van de bestaande definities van onderzoeks- en innovatieactiviteiten die volgens de OOI-kaderregeling voor steun in aanmerking komen. De wijzigingen verduidelijken met name de toepasbaarheid ervan met betrekking tot digitale technologieën en activiteiten in verband met digitalisering (bv. supercomputing, kwantumtechnologieën, blockchain, kunstmatige intelligentie, cyberbeveiliging, big data en cloud- of edgecomputing). Dit moet de lidstaten en belanghebbenden rechtszekerheid bieden en tegelijkertijd investeringen in OOI die de digitale transformatie in de EU mogelijk zullen maken, vergemakkelijken.
• de mogelijkheid overheidssteun te verlenen voor de test- en experimenteerinfrastructuur die nodig is om technologieën te ontwikkelen, te testen en op te schalen. Hiermee wordt beoogd de snelle ontwikkeling en uiteindelijke uitrol van geavanceerde en baanbrekende technologieën, met name door kleine en middelgrote ondernemingen, verder mogelijk te maken en tegelijkertijd de groene en de digitale transitie van de EU-economie te vergemakkelijken en bij te dragen aan de nieuwe Europese innovatieagenda.
• vereenvoudiging van bepaalde regels om de praktische toepassing van de OOI-kaderregeling te vergemakkelijken en eventuele buitensporige administratieve lasten voor bedrijven en overheden te verlichten. Met de nieuwe regels wordt bijvoorbeeld een vereenvoudigd mechanisme ingevoerd voor de bepaling van de indirecte kosten van onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten die op grond van de staatssteunregels in aanmerking komen voor steun.

Tegelijkertijd handhaaft de OOI-kaderregeling 2022 waarborgen om ervoor te zorgen dat de steun beperkt blijft tot wat noodzakelijk is en niet tot buitensporige concurrentieverstoringen leidt.

Meer informatie

Zie de specifieke webpagina van DG Concurrentie met alle bijdragen die belanghebbenden in het kader van de evaluatie hebben ingediend.

Bron : Europese Commissie, pershoek, 19 oktober 2022