Hoe onderzoek en innovatie voor EU- start-ups en scale-ups best steunen ?

​De Raad heeft op 30 september conclusies goedgekeurd over het belang van onderzoek en innovatie voor de EU-strategie voor start-ups en scale-ups. Deze conclusies bieden richtsnoeren voor een sterk en dynamisch ecosysteem waarin instellingen voor hoger onderwijs en onderzoek de oprichting en groei van nieuwe bedrijven kunnen ondersteunen, de resultaten van hun onderzoek kunnen valoriseren en talent kunnen aantrekken en behouden. In dat verband wordt opgeroepen tot een ondersteunend regelgevings- en financieel klimaat om innovatieve bedrijven te stimuleren.

Onderzoek en ondernemerschap zijn geen afzonderlijke realiteiten, maar 2 kanten van dezelfde medaille. Onderzoeksinstellingen kunnen start-ups en scale-ups helpen opstarten en groeien, maar de particuliere sector kan onderzoeksinstellingen ook helpen investeringen te vinden en hun bevindingen te valoriseren. Het is een win-win-winstrategie: onderzoeksinstellingen winnen, bedrijven winnen en het Europese concurrentievermogen wint.

Christina Egelund, Deens minister van Hoger Onderwijs en Onderzoek

Zorgen voor het juiste ecosysteem

In de conclusies wordt de EU-strategie voor start-ups en scale-ups verwelkomd als een belangrijke stap om het Europese concurrentievermogen te versterken en de innovatie te stimuleren. Er wordt benadrukt dat er dringend doortastende maatregelen nodig zijn om de innovatiekloof met mondiale concurrenten te dichten en de welvaart, de economische veiligheid en de strategische autonomie te waarborgen en een open economie in stand te houden.

Innovatie-ecosystemen zijn echter complex en vergen samenwerking in de hele waardeketen met doeltreffende feedback tussen innovatoren en onderzoekers. De Commissie wordt aangemoedigd om in samenwerking met de lidstaten onder meer wettelijke definities te ontwikkelen voor start-ups, scale-ups, midcaps, innovatieve ondernemingen en ondernemingen in moeilijkheden, en de administratieve en economische lasten voor hen te verminderen.

O&I – de basis voor start-ups en scale-ups

In de conclusies wordt eraan herinnerd dat voorspelbare en samenhangende financiering in O&I-programma's uiterst belangrijk is voor het welslagen en de ontwikkeling van start-ups en scale-ups.

In dit verband spelen instellingen voor hoger onderwijs en onderzoeksorganisaties een essentiële rol bij het aantrekken en behouden van talent en de valorisatie van innovatie door middel van academische spin-offs en start-ups. Universiteiten en andere onderzoekscentra worden aangemoedigd hun activiteiten op het gebied van ondernemerschap en valorisatie op te voeren.

Staatssteun kan hierbij helpen, maar het huidige kader maakt het hogeronderwijs­instellingen moeilijk. De Commissie wordt dan ook verzocht binnen het bestaande wetgevingskader oplossingen voor te stellen en richtsnoeren te verstrekken voor de uitvoering van de huidige staatssteunregels met betrekking tot instellingen voor hoger onderwijs en onderzoeksorganisaties.

Talent aantrekken en behouden

In de conclusies van de Raad wordt de nadruk op talent en vaardigheden in de strategie voor start-ups en scale-ups verwelkomd en wordt de bevordering van ondernemers­vaardigheden bij studenten en academisch personeel en bij administratieve teams in onderzoeksinstellingen aangemoedigd.

Uitwisseling van ervaringen, grensoverschrijdende netwerken en Europese programma's zoals Erasmus+, de Europese Onderzoeksraad, Marie Skłodowska-Curie-acties, Euraxess en het nieuwe initiatief "Kies Europa" kunnen helpen talent in Europa aan te trekken, te bevorderen en te behouden.

Beter gebruik van onderzoeks- en technologie-infrastructuur

Om de toegang van ondernemingen tot infrastructuur te vergemakkelijken, zou het "Handvest voor toegang voor industriële gebruikers" volgens de vandaag aangenomen conclusies een waardevol instrument kunnen zijn. Een andere positieve stap is nauwere samenwerking tussen bestaande initiatieven, zoals de allianties van Europese universiteiten, Rise Europe, Startup Europe en de European Startup Nations Alliance (ESNA), om hubs voor start-ups en scale-ups te creëren of te versterken.

Door deze hubs met elkaar te verbinden via digitale technologieën en de toepassing van FAIR-gegevens­beginselen, kan de toegang tot financiering verder worden vergemakkelijkt, het beheer van intellectuele eigendom worden verbeterd en de wereldwijde markttoegang worden bevorderd.

Lacunes in de waardeketen opvullen

Er wordt opgeroepen tot een beter gebruik van de bestaande programma's en instrumenten op Europees, nationaal en regionaal niveau om de financiële kloof voor scale-ups zo snel mogelijk te dichten. Tot slot wordt benadrukt dat een doeltreffende uitvoering van de strategie nodig is, met duidelijke kernprestatie-indicatoren (KPI's), betere planning en maximale inspanningen om de rapportage­last te verlichten.

Achtergrond

Op 28 mei 2025 publiceerde de Commissie de EU-strategie voor start-ups en scale-ups, die tot doel heeft van de EU de beste plaats in de wereld te maken om door technologie aangestuurde innovatieve bedrijven op te starten en te ontwikkelen.

De strategie bouwt voort op het initiatief "Kies Europa" om wetenschappelijk en innovatief talent aan te trekken en te behouden, en benadrukt dat ondanks de solide basis in de EU (bv. haar economische kracht, hoog­gekwalificeerde arbeids­krachten en stabiele democratische instellingen) structurele belemmeringen voor de oprichting en groei van ondernemingen blijven bestaan. De leiders waren ingenomen met de strategie tijdens de Europese Raad van juni 2025.

Verwante documenten - Meer weten ?

Raadsconclusies over het belang van onderzoek en innovatie voor de EU-strategie voor start-ups en scale-ups

• De EU-strategie voor start-ups en scale-ups – Kies Europa voor het opstarten en opschalen van uw bedrijf
• Bijeenkomst van de Europese Raad (26 juni 2025) – Conclusies