Inflatie : 4,4% in december

De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP) daalt in december en bedraagt 4,4% ten opzichte van 4,8% in november en 4,5% in oktober.

• De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in december 3,5% tegenover 3,8% in november.
• De inflatie volgens de consumptieprijsindex (CPI) voor de maand december bedraagt 3,16% ten opzichte van 3,20% in november.
• De subindices met de grootste positieve impact op de inflatie waren aardgas, tabak en elektriciteit.
• De subindices die deze maand de grootste negatieve impact hebben op de inflatie zijn motorbrandstoffen, huisbrandolie, grote huishoudapparaten, vlees en meubelen.
• Eurostat zal op 17 januari de geharmoniseerde consumptieprijsindex van de EU-landen voor december publiceren.

De inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex(HICP)^[1] daalt in december en bedraagt 4,4% ten opzichte van 4,8% in november en 4,5% in oktober. De inflatie volgens de geharmoniseerde consumptieprijsindex met constante belastingvoet (HICP-CT)^[2] bedroeg 3,6% in december tegenover 3,8% in november en 3,5% in oktober. Het verschil in inflatie tussen de HICP en de HICP-CT is grotendeels te wijten aan de stijging van de accijnzen op tabak en aardgas. Met deze wijzigingen van de belastingen wordt geen rekening gehouden in de HICP-CT.

De kerninflatie, die geen rekening houdt met de prijsevolutie van de energieproducten en de onbewerkte voedingsmiddelen, bedraagt 3,5% in december, tegenover 3,8% in november en 3,7% in oktober. De inflatie zonder energieproducten daalt in december tot 3,4%, tegenover 3,7% in november.

De inflatie voor voeding en alcoholvrije dranken bedroeg deze maand 1,7%, tegenover 2,0% vorige maand. De inflatie van olie bedraagt deze maand 7,6% ten opzichte van 7,7% in november. Voor zuivelproducten is de inflatie nu 0,7% ten opzichte van 0,3% vorige maand. Vis heeft deze maand een inflatie van 1,7% tegenover 1,0% in november. Brood en granen laten een inflatie van 1,7% optekenen, een lichte daling ten opzichte van de 1,8% in november. De inflatie van vlees bedraagt deze maand 1,3% ten opzichte van 2,1% vorige maand.

De bijdrage van energie tot de inflatie was negatief van januari 2023 tot februari 2024. Deze inflatie bedraagt nu 1,4%, of een lichte daling ten opzichte van vorige maand (1,5%). Zoals hieronder beschreven, daalt de inflatie voor energie. Het gaat daarbij niet om een stijging van de energiekosten, maar om een gevolg van het verdwijnen in de index van de impact op 12 maanden van de basispakketten. Voeding levert een bijdrage van 0,3%.

Elektriciteit is nu 12,6% duurder dan een jaar geleden. Aardgas is 59,2% duurder dan vorig jaar in december. De prijs van huisbrandolie is met 8,0% gedaald ten opzichte van vorig jaar.

Inflatie en impact van de 12 hoofdgroepen op de inflatie

De opsplitsing in de 12 hoofdgroepen toont aan dat de hoogste inflatie in december gemeten werd voor ‘Alcoholische dranken en tabak’ (19,0%). De laagste inflatie (-0,2%) wordt opgemeten voor de groep Stoffering en huishoudelijke apparaten’. De groep ’Huisvesting, water en energie’ is de hoofdgroep die in december de grootste positieve impact had op de inflatie met 1,4 procentpunt. De groep ‘Voeding en alcoholvrije dranken’ had de grootste negatieve impact met -0,5 procentpunt.

Inflatie^[3] en impact^[4] op de inflatie voor de globale HICP en de 12 hoofdgroepen

Inflatie volgens specifieke aggregaten

De globale HICP kan opgesplitst worden in vijf specifieke aggregaten die samen de totale bestedingen vormen.

• De inflatie voor energieproducten is gedaald ten opzichte van vorige maand. Ze bedraagt in december 13,7% ten opzichte van 14,8% in november en 11,9% in oktober. Ten opzichte van de voorgaande maand stegen de prijzen gemiddeld met 3,1%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt 11,0% voor de laatste twaalf maanden.
• De inflatie voor de bewerkte levensmiddelen blijft in december op hetzelfde niveau als in november, nl. 6,9% tegenover 7,4% en oktober. Ten opzichte van de voorgaande maand zijn de prijzen met gemiddeld 0,1% gestegen. De gemiddelde inflatie bedroeg 5,6% voor de laatste twaalf maanden.
• De inflatie voor de niet-bewerkte levensmiddelen (fruit, groenten, vlees en vis) bedraagt in december 1,5% ten opzichte van 2,2% in november en 3,1% in oktober. Ten opzichte van de voorgaande maand daalden de prijzen gemiddeld met 0,6%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt 2,6% voor de laatste twaalf maanden.
• De inflatie voor niet-energetische industriële goederen bedraagt in december 0,8% ten opzichte van 1,1% in oktober en 1,7% in november. Tegenover de voorgaande maand blijven de prijzen gemiddeld stabiel. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt 1,7% voor de laatste twaalf maanden.
• Voor diensten (inclusief huur) daalt de inflatie licht en bedraagt ze 3,7% in december tegenover 3,8% in november en 3,9% in oktober. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt 4,3% voor de laatste twaalf maanden.

De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in december 3,5%. Dat is een daling ten opzichte van de 3,8% die in november werd opgetekend. De gemiddelde kerninflatie van de laatste 12 maanden is gelijk aan 3,8%. Ten opzichte van vorige maand daalden de prijzen van dit subaggregaat met gemiddeld 0,5%.

Inflatie volgens specifieke aggregaten

Impact van de subindices op de inflatie

De grootste positieve impact op de inflatie werd gerealiseerd door aardgas met een impact van 1,10 procentpunt. Tabak heeft een impact van 0,78 procentpunt. Tot slot heeft elektriciteit een impact van 0,30 procentpunt.

Subindices met de grootste positieve impact op de inflatie

De negatieve impact op de inflatie was het grootst voor motorbrandstoffen, met een impact van -0,24 procentpunt. Huisbrandolie heeft een negatieve impact van -0,17 procentpunt. Grote huishoudapparaten en vlees hadden elk een negatieve impact van -0,13 procentpunt. Meubelenhebben tot slot een negatieve impact van -0,12 procentpunt.

Subindices met de grootste negatieve impact op de inflatie

Vergelijking tussen België en de buurlanden

Aangezien de definitieveHICP van onze buurlanden pas later wordt bekendgemaakt, kan er slechts een vergelijking gemaakt worden op basis van de eerste snelle inflatieraming van de HICP (HICP flash estimate) van december. In België bedroeg deze inflatie 4,4% in december, een daling ten opzichte van de 4,8% in november. Nederland tekende een inflatie van 3,9% op in december; ze steeg daarmee ten opzichte van november toen ze 3,8% was. In Frankrijk steeg de inflatie licht tot 1,8% in december ten opzichte van 1,7% in november. De eerste snelle inflatieraming van de HICP van december voor Duitsland bedroeg 2,8%, een stijging ten opzichte van november (2,4%).

Aangezien Eurostat de geharmoniseerde consumptieprijsindexcijfers met constante belastingvoet voor december nog niet publiceerde, is november de recentste maand om mee te kunnen vergelijken. De inflatie op basis van de HICP-CT bedroeg in België in november 3,8%, ze steeg daarmee licht ten opzichte van de 3,5% in oktober. In Duitsland stabiliseerde deze inflatie zich op 1,8% in november en in oktober. In Frankrijk steeg deze inflatie in november licht tot 1,3%, ten opzichte van 1,2% in oktober. In Nederland steeg de inflatie tot 2,8% tegenover 2,3% in oktober.

^[1] Naast de nationale consumptieprijsindex (CPI) berekent Statbel ook een Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (Harmonized Index of Consumer Prices, HICP). De HICP maakt een vergelijking tussen het inflatiepeil van de lidstaten van de Europese Unie mogelijk. De toegepaste bestedingsoptiek en methoden zijn daartoe zo goed mogelijk gecoördineerd en in Europese regelgeving vastgelegd. De resultaten van de CPI en de HICP zijn niet gelijk. Dat komt vooral door een andere weging en samenstelling van het pakket goederen en diensten waarop deze indices zijn gebaseerd.

Tevens wordt de HICP gebruikt door de Europese Centrale Bank voor haar monetair beleid. Verder wordt de HICP gebruikt om te bepalen in hoeverre een lidstaat voldoet aan de inflatiecriteria bepaald in het Verdrag betreffende de Europese Unie.

Enkele verschilpunten tussen de HICP en de huidige CPI:

• De weging van het pakket aan goederen en diensten in de HICP is hoofdzakelijk gebaseerd op de nationale rekeningen. Op de lagere gedetailleerde niveaus wordt gebruikt gemaakt van het huishoudbudgetonderzoek. De CPI gebruikt hoofdzakelijk het huishoudbudgetonderzoek op alle niveaus.
• De referentiepopulatie van de HICP bestaat uit private huishoudens (incl. toeristen in België) en bewoners in institutionele huishoudens (o.a. rusthuizen en instellingen). Voor de CPI is dit momenteel privé huishoudens met een referentiepersoon onder een maximale leeftijd.
• In de HICP wordt een binnenlands bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan in België door de referentiepopulatie. Voor de CPI wordt een nationaal bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan door de referentiepopulatie ongeacht de locatie.
• Voor de HICP wordt geen seizoenscorrectie toegepast, voor de CPI wordt dit gedaan voor buitenlandse reizen en vakantiedorpen.
• De solden werden in de CPI geneutraliseerd, in de HICP worden deze in de maand opgenomen.
• Voor huisbrandolie wordt de huidige prijs gebruikt in de berekening van de HICP. In de berekening van de CPI wordt een gewogen 12-maandelijks gemiddelde gehanteerd.

^[2] De HICP-CT wordt op dezelfde wijze berekend als de gewone HICP, in deze index worden de prijzen echter berekend op basis van constante belastingtarieven. Deze index geeft dan ook de theoretisch potentiële impact weer van wijzigingen in de indirecte belastingtarieven (zoals de btw of accijnzen) op de gemeten inflatie. Het betreft hier echter een theoretische impact omdat verondersteld wordt dat de belastingwijzigingen meteen en volledig worden doorgerekend in de prijzen die door consumenten betaald worden.

^[3] De inflatie op jaarbasis meet de prijswijziging tussen de huidige maand en dezelfde maand van het voorgaande jaar. Een 12-maandelijks gemiddelde vergelijkt de gemiddelde HICP van de laatste 12 maanden met het gemiddelde van de voorgaande 12 maanden. Een maandelijkse wijziging vergelijkt de prijsniveaus van de laatste twee maanden.

^[4] De impact op de inflatie toont de wijziging van de inflatie door het opnemen van de subindex in de HICP. De impact houdt niet alleen rekening met het gewicht van de subindex, maar ook of de inflatie van de subindex hoger of lager is dan deze van het geheel aan bestedingen (globale HICP).