Arizona: de volledige overeenkomst! Komt de grote economische en sociale wending van de regering De Wever er? Vorm uw eigen mening!

Na maanden van onderhandelingen is de regering-De Wever aan de macht, met een ambitieus en structurerend programma. Via vijf grote pijlers wil deze Arizona-coalitie de fiscaliteit, de arbeidsmarkt, de sociale zekerheid en de staatsinstellingen ingrijpend hervormen. Het uitgestippelde doel is duidelijk: de concurrentiekracht vergroten, de burgers meer verantwoordelijkheid geven en de overheidsfinanciën onder controle krijgen, alles binnen een strategisch Europees en internationaal kader. Maar deze veranderingen roepen wel vragen op, met name over hun sociale impact en politieke haalbaarheid.

1. Fiscaliteit en concurrentiekracht: een aantrekkelijker kader voor werk en investeringen

Een van de belangrijkste maatregelen van deze regering is de invoering van een belasting op meerwaarden, een opmerkelijke koerswijziging in het Belgische fiscale landschap. Voortaan worden meerwaarden op aandelen, obligaties en cryptovaluta belast tegen 10 %, met een vrijstelling op de eerste 10.000 euro. Een maatregel die erop gericht is België op één lijn te brengen met zijn buurlanden, en tegelijkertijd extra inkomsten te genereren.

In dezelfde geest wil de regering de fiscale druk op arbeid verlagen, onder meer door een verhoging van de vrije som, een verlaging van de bijzondere socialezekerheidsbijdrage, en een herwaardering van de tewerkstellingsbonus. Het doel is om een verschil van 500 euro te garanderen tussen een uitkering en een loon, om de aantrekkelijkheid van werk te versterken.

Maar deze aanpak roept verschillende vragen op: zal deze fiscale omslag echt neutraal zijn voor de werknemers? Worden de belastingverlagingen gecompenseerd door andere belastingen, zoals de geplande accijnsverhoging of de uitbreiding van de btw op bepaalde diensten? Zoveel uitdagingen die de komende maanden tot debat zullen leiden.

> Te lezen in het akkoord: de details over de fiscale hervorming en de belasting op meerwaarden.

2. Werk en sociale bescherming: meer verantwoordelijkheid en flexibiliteit

De arbeidsmarkt zal een van de terreinen van grote verandering zijn onder de regering-De Wever. De hervorming van de werkloosheidsuitkeringen voorziet in een beperking tot twee jaar van de uitkeringen, met een sterkere degressiviteit. Alleen de 55-plussers met een loopbaan van 30 jaar (binnenkort 35) ontsnappen aan deze regel.

De wil tot flexibilisering van de markt wordt ook gekenmerkt door versoepelingen rond zondag- en nachtarbeid, en door een verscherping van de controles op langdurig zieken. Elke werkgever moet een strengere opvolging verzekeren, en er zijn sancties voorzien voor artsen die attesten uitreiken uit gunst.

Ten slotte voert de regering op het gebied van pensioenen een bonus-malussysteem in: vroeger stoppen wordt bestraft (-2% tot -5% afhankelijk van het jaar van pensionering), terwijl langer werken dan de wettelijke leeftijd wordt beloond. De speciale regimes van militairen en spoorwegpersoneel zullen geleidelijk aan worden afgestemd op het gemeen recht.

Deze veranderingen zouden de activiteit moeten stimuleren, maar ook sociale spanningen creëren. Voor sommigen is het een noodzakelijke modernisering, terwijl anderen spreken van een toenemende precarisering van de meest kwetsbare werknemers.

> Te lezen in het akkoord: de hervormingen van de werkloosheid, de pensioenen en de arbeidsvoorwaarden.

3. Hervorming van de staat en controle van de sociale uitgaven

De regering-De Wever wil de instellingen herstructureren en de verantwoordelijkheid van de ontvangers van sociale bijstand versterken. De OCMW's kunnen bijvoorbeeld rechtstreeks de huur betalen van de ontvangers van het leefloon om misbruik te voorkomen. Er worden strengere controles en een bonus-malussysteem ingevoerd: de meest performante OCMW's worden beloond, terwijl die welke als laks worden beschouwd, het risico lopen op budgettaire sancties.

Een andere belangrijke pijler: de institutionele hervorming. Bart De Wever is zelf belast met het uitwerken van een nieuwe verdeling van de bevoegdheden om België efficiënter te maken. Uiteindelijk zouden de gewesten meer bevoegdheden kunnen krijgen op het gebied van diplomatie, buitenlandse handel en infrastructuur.

Deze grote taak roept echter een centrale vraag op: hoe ver zal deze hervorming van de staat gaan? Zal ze het proces van confederationalisering versnellen zoals de N-VA wenst, of zal ze botsen op de institutionele blokkades in België?

> Te lezen in het akkoord: de herziening van de instellingen en de controle van de OCMW's.

4. Veiligheid, defensie en migratie: een strenger beleid

De regering wil een strengere aanpak op het gebied van migratie. België zal de toegang tot asiel moeilijker maken, huiszoekingen toelaten om illegalen uit te zetten en de instroom beperken door de controles te versterken. Het verkrijgen van de Belgische nationaliteit zal voortaan 1.000 euro kosten tegenover 150 euro vandaag.

Tegelijkertijd zal de Defensie een verhoogde investering krijgen, met een stijging van het militaire budget tot 2% van het BBP tegen 2029, en tot 2,5% in 2034. Deze verhoging is bedoeld om te voldoen aan de eisen van de NAVO en het Belgische leger te versterken, dat tegen 2030 29.100 militairen moet tellen.

Hoewel deze veiligheidsmaatregelen een deel van de publieke opinie aanspreken, kunnen ze ook de spanningen met sommige Europese partners verergeren, met name wat betreft het asielbeleid en de fundamentele rechten.

> Te lezen in het akkoord: de hervorming van de migratie en de versterking van de Defensie.

5. Klimaat, energie en industriële heropleving: richting een nieuw economisch model?

De regering-De Wever zet een grote koerswijziging in op het gebied van energie in gang, door de wet op de uitstap uit kernenergie in te trekken en een ambitieus plan te lanceren voor de bouw van nieuwe reactoren. Het doel is om een stabiele nationale productie te garanderen, aangezien de energievraag tegen 2050 enorm zal toenemen.

Tegelijkertijd zal het klimaatbeleid meer stimulerend dan punitief zijn. De btw op afbraak-heropbouw daalt naar 6%, terwijl de installatie van fossiele ketels tegen 21% zal worden belast. De nadruk ligt echter op de industriële concurrentiekracht: het is niet de bedoeling om de regelgeving te verzwaren ten koste van de Belgische bedrijven.

Tegelijkertijd wordt een plan voor herindustrialisering gelanceerd onder het label MAKE 2030, om de economische autonomie van België te versterken. Het is met name gericht op het bevorderen van circulaire economie, het verminderen van de afhankelijkheid van wereldwijde toeleveringsketens en het aanmoedigen van technologische innovatie.

Deze keuzes maken deel uit van een visie op lange termijn, maar roepen wel vragen op over hun financiële kosten en hun werkelijke impact op het milieu.

> Te lezen in het akkoord: de klimaat-, energie- en industriële maatregelen.

Een ambitieus, maar riskant programma

Met dit akkoord voert de regering-De Wever een beleid in dat resoluut gericht is op concurrentievermogen en verantwoordelijkheid. Maar de aangekondigde structurele hervormingen zullen waarschijnlijk tot heftige debatten leiden. Tussen een wil om de overheidsfinanciën te saneren en een zorg om het Belgische sociale model te behouden, zal het evenwicht moeilijk te vinden zijn.

De uitvoering van deze maatregelen zal nauwlettend gevolgd worden, en hun werkelijke impact op werkgelegenheid, groei en koopkracht kan pas op lange termijn worden beoordeeld. De inzet is groot: hervormen zonder te breken.

> Hieronder vindt u de volledige regeringsakkoord (laatste versie!)