Er is een aanzienlijke toename van de Belgische activiteit op de valutamarkt en de markt voor rentederivaten sinds de vorige driejaarlijkse enquête van 2022.[1] Dit wereldwijde onderzoek, georganiseerd door de Bank voor Internationale Betalingen (BIB) en in België gecoördineerd door de NBB, biedt een gedetailleerd overzicht van het gebruik van valuta-instrumenten en over-the-counter (OTC) derivaten.
De BIB organiseert elke drie jaar een grootschalig onderzoek naar de valutamarkt en de markt van de afgeleide producten. Meer dan 1 100 financiële instellingen wereldwijd droegen bij aan de enquête van 2025. In België namen opnieuw de vier meest actieve financiële instellingen – Belfius Bank, BNP Paribas Fortis, ING België en KBC Bank.
In vergelijking met de editie van 2022 laat België een uitgesproken groei optekenen voor beide markten:
Deze ontwikkelingen liggen in lijn van de wereldwijde trend: sinds de vorige driejaarlijkse enquête is de dagomzet op de wereldwijde valutamarkten met 28 % gestegen tot USD 9,7 biljoen. De gemiddelde dagomzet van wereldwijde OTC-rentederivaten is met 59% toegenomen tot USD 7,9 biljoen.
De omzettoename in België is vooral te danken aan de sterke groei van de FX-swaps (+35%), die nu 81% van de Belgische markt uitmaken (tegenover 77% in 2022). De spot- en termijntransacties (outright forwards) groeiden bescheidener (+8% en +15%). Wereldwijd was de groei sterker bij de spot- en termijntransacties, terwijl de FX-swaps slechts beperkt groeiden. Dit benadrukt het specifieke karakter van de Belgische markt, waar FX-swaps duidelijk domineren.
Het aandeel van de interdealer transacties, i.e. transacties tussen rapporterende financiële instellingen, daalt licht in België (van 85% tot 81%), ten voordele van de transacties met andere financiële instellingen (niet-rapporterende banken, pensioenfondsen, hedgefondsen, verzekeringsmaatschappijen, enz.), die stijgen van 12% tot 15%. Dit aandeel blijft echter veel lager dan het wereldwijde gemiddelde (50% in 2025).
Hoewel de Amerikaanse dollar wereldwijd dominant blijft, is in België de euro de meest verhandelde munt, met een marktaandeel van 78% (tegenover 75% in 2022), terwijl het aandeel van de dollar daalt tot 74% (tegenover 83% in 2022). Ook het aandeel van het Britse pond stijgt (van 17% naar 19%), terwijl de categorie ‘overige valuta’s’ de sterkste groei kende, van 13% tot 20%. De wereldwijde opmars van de renminbi (8,5% van de mondiale omzet) is in België niet zichtbaar.
Het euro/dollar-paar (EUR/USD) blijft veruit het meest verhandelde paar in België, al daalt het aandeel van 59% tot 52%. Het euro/pond-paar (EUR/GBP) verstevigt zijn tweede plaats (11%), gevolgd door het dollar/pond-paar (USD/GBP, 7%). De paren USD/JPY en USD/CHF vervolledigen de top vijf.
Na enkele jaren van daling trekt de activiteit op de markt voor afgeleide renteproducten in België weer aan, tot USD 10 miljard per dag in 2025 (tegenover 7,3 miljard in 2022). Deze heropleving maakt een einde aan de dalende trend, al blijft het niveau lager dan de piek van 2004 (30,5 miljard). De groei is vooral sterk bij de renteswaps (+49 %), die nu USD 7,2 miljard per dag vertegenwoordigen.
Het aandeel van de transacties met niet-financiële klanten (bedrijven, overheden) steeg sterk, van 2% tot 27%, wat wijst op een hernieuwde vraag om zich in te dekken tegen renterisico’s in een onzekere omgeving. De dagomzet met deze klanten steeg van USD 0,1 miljard tot USD 2,7 miljard en verklaart zo het grootste deel van de totale groei.
De afgeleide renteproducten worden in België nog steeds hoofdzakelijk in euro uitgedrukt (93%, tegenover 96% in 2022). Het aandeel van de dollar en het pond bedraagt respectievelijk 4% en 2%.
Voor meer informatie, raadpleeg het volledige rapport op de website van de Nationale Bank van België.
[1] De voorlopige resultaten zijn beschikbaar op https://www.bis.org/statistics/rpfx25.htm