Betalingen: Commissie stelt voor om de uitrol van instantbetalingen in euro's te versnellen

De Commissie heeft vandaag een wetgevingsvoorstel aangenomen om instantbetalingen in euro's mogelijk te maken voor alle burgers en bedrijven die een bankrekening hebben in een EU- of EER-land. Het voorstel moet ervoor zorgen dat instantbetalingen in euro's in de hele EU betaalbaar en veilig zijn en probleemloos worden verwerkt.

Met instantbetalingen kunnen mensen op elk moment van elke dag binnen tien seconden geld overmaken. Dit gaat veel sneller dan bij traditionele overmakingen, die door betalingsdienstaanbieders alleen tijdens kantooruren worden ontvangen en pas de volgende werkdag op de rekening van de begunstigde worden bijgeschreven, wat tot drie kalenderdagen in beslag kan nemen. Instantbetalingen bieden consumenten aanzienlijk meer snelheid en gemak, bijvoorbeeld wanneer ze een rekening moeten betalen of dringend geld moeten overmaken (bv. in geval van een medische noodsituatie). Bovendien helpen zij om de cashflow aanzienlijk te verbeteren en leiden ze tot kostenbesparingen voor bedrijven, met name voor kmo's, met inbegrip van detailhandelaren. Ze maken geld vrij dat momenteel in het financiële stelsel vastzit, de zogenaamde “betalingsfloat”, waardoor dat geld sneller voor consumptie of investeringen kan worden gebruikt (zo zit er iedere dag bijna 200 miljard euro vast). Begin 2022 was echter slechts 11 % van alle overmakingen in euro's in de EU instant. Dit voorstel wil de belemmeringen wegnemen die verhinderen dat instantbetalingen en de voordelen ervan breder ingang vinden.

Valdis Dombrovskis, uitvoerend vicevoorzitter voor een economie die werkt voor de mensen: “Instantbetalingen worden in veel landen snel de norm. Zij zouden ook door iedereen in Europa gebruikt moeten kunnen worden, zodat we wereldwijd concurrerend blijven en de innovatiemogelijkheden die het digitale tijdperk biedt, maximaal benutten. Ze geven mensen meer keuze en gemak, en bedrijven meer controle over hun cashflow en lagere operationele kosten. Het voorstel van vandaag zal onze economie versterken, efficiënter maken en helpen groeien.”

Mairead McGuinness, commissaris voor financiële diensten, financiële stabiliteit en kapitaalmarktenunie: “De stap van overmakingen de “volgende dag” naar overmakingen in “tien seconden” is gigantisch en vergelijkbaar met de overgang van post naar e-mail. Toch worden bijna negen van de tien overmakingen in euro's nu nog altijd verwerkt als traditionele “trage” overmakingen. Er is geen reden waarom veel burgers en bedrijven in de EU niet onmiddellijk geld zouden kunnen versturen en ontvangen - de technologie voor instantbetalingen bestaat immers al sinds 2017. De mogelijkheid om in seconden geld te versturen en te ontvangen is met name belangrijk in een tijd waarin de rekeningen voor huishoudens en kmo's toenemen en elke cent telt. Dit initiatief zal rechtstreeks ten goede komen aan EU-burgers en -bedrijven.”

Het voorstel, dat de verordening van 2012 betreffende de gemeenschappelijke eurobetalingsverordening (SEPA) wijzigt en moderniseert, introduceert vier eisen voor instantbetalingen in euro's:

• instantbetalingen in euro's overal mogelijk maken, waarbij EU-betalingsdienstaanbieders die al overmakingen in euro's aanbieden, de verplichting krijgen om ook de instantvariant daarvan binnen een bepaalde periode aan te bieden;
• instantbetalingen in euro's betaalbaar maken, waarbij betalingsdienstaanbieders moeten garanderen dat de prijs voor instantbetalingen in euro's niet hoger is dan de prijs voor traditionele overmakingen in euro's die niet instant worden uitgevoerd;
• het vertrouwen in instantbetalingen vergroten, waarbij aanbieders moeten nagaan of het bankrekeningnummer (IBAN) en de door de betaler verstrekte naam van de begunstigde overeenstemmen, zodat de betaler kan worden gewaarschuwd voor een mogelijke fout of fraude voordat de betaling wordt verricht;
• knelpunten wegnemen in de verwerking van instantbetalingen in euro's zonder afbreuk te doen aan de doeltreffendheid van de screening van personen tegen wie EU-sancties zijn ingesteld, door middel van een procedure waarbij betalingsdienstaanbieders hun cliënten minstens dagelijks aan EU-sanctielijsten toetsen, in plaats van alle transacties één voor één te screenen.

Dit voorstel zal de innovatie en concurrentie op de EU-betalingsmarkt ondersteunen, in volledige overeenstemming met de bestaande regels inzake sancties en de bestrijding van financiële criminaliteit. Het zal ook bijdragen tot de bredere doelstellingen van de Commissie op het gebied van digitalisering en open strategische autonomie. Dit initiatief sluit aan bij de prioriteit van de Commissie om een economie tot stand te brengen die werkt voor de mensen en een aantrekkelijker investeringsklimaat creëert.

Achtergrond

De situatie verschilt sterk van lidstaat tot lidstaat wat de beschikbaarheid van instantbetalingen en eventuele bijbehorende vergoedingen betreft, waardoor de uitrol van instantovermakingen op de eengemaakte markt wordt belemmerd. Wetgevingsmaatregelen zijn dan ook noodzakelijk om het gebruik van instantbetalingen in euro's in de hele EU te doen toenemen en de voordelen ervan voor EU-burgers en -bedrijven, met name kmo's, te ontsluiten. Kmo's zouden ook profiteren van een betere cashflow en een ruimere keuze aan betaalmiddelen.

Met het voorstel van vandaag wordt een belangrijke toezegging in de strategie voor retailbetalingen van de Commissie van 2020 waargemaakt, die erop gericht was instantbetalingen in de EU volledig ingang te laten vinden. Dit gebeurt in de vorm van een wijziging van de verordening van 2012 betreffende een gemeenschappelijke eurobetalingsruimte, die al algemene bepalingen bevat voor alle overmakingen in euro's (SEPA), waaraan nu specifieke bepalingen voor instantbetalingen in euro's (SEPA) worden toegevoegd. Het voorstel zal stapsgewijze worden uitgevoerd, rekening houdend met de verschillende onderdelen van het initiatief en het feit of een lidstaat al dan niet deel uitmaakt van de eurozone, zodat de uitvoering volgens schema en volledig proportioneel kan gebeuren.

Meer informatie

Link naar Q&A-memo

Link naar factsheet

Link naar wettekst

Bron: Europese Commissie