Brusselse regering verhoogt haar ambities en keurt een versterkt actieplan goed om de klimaatnoodtoestand aan te pakken

Op voorstel van Alain Maron, Brussels minister van Klimaattransitie, Leefmilieu en Energie, heeft de Brusselse regering vorige woensdag het voorontwerp van het nieuwe Lucht-, Klimaat- en Energieplan (LKEP) voor het Brussels Gewest aangenomen. In dat plan wordt de ambitie om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen aangescherpt tot – 47% in 2030 in vergelijking met 2005 (tegenover – 40% nu), in overeenstemming met de Europese pakket “fit for 55”. Met het plan plaatst de regering het klimaat in het middelpunt van haar project voor Brussel, met een duidelijk streven: Brussel bevrijden van zijn afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, maar ook voorbereiden op de gevolgen van de klimaatverandering en omvormen in een groenere, leefbaardere en veerkrachtigere stad tegen 2030.

Het plan bevat concrete maatregelen om die doelstellingen te bereiken, Brussel sneller koolstofvrij te maken en het Gewest te wapenen tegen de gevolgen van de klimaatontwrichting. Er wordt veel aandacht besteed aan maatregelen om de transitie te begeleiden en aan de bestrijding van energiearmoede.

Het is een echte routekaart die het Gewest naar koolstofneutraliteit zal leiden, in al zijn bevoegdheidsdomeinen: van economie tot ruimtelijke ordening, met inbegrip van mobiliteit, huisvesting, voeding, digitaal, afvalbeheer, enz. Elk regeringslid zal maatregelen moeten instellen om de klimaatdoelen te halen en het Comité van Klimaatdeskundigen, een onafhankelijk orgaan, zal elk jaar evalueren hoe het gevoerde beleid aan de klimaatambities van het Gewest heeft bijgedragen.

Dankzij dit plan zal iedereen, burgers, handelaars, ondernemingen, sociaal-culturele actoren, overheden, enz. het streefdoel en de verschillende tussenmijlpalen kennen om zich, ieder op zijn niveau, te organiseren om bij te dragen aan de collectieve doelstellingen en zo Brussel te veranderen.

Gezien het overheersende aandeel van gebouwen in de gewestelijke broeikasgasuitstoot staat de gebouwensector centraal in de belangrijke maatregelen die in het kader van het Renolution-programma zijn overeengekomen. De regering is met name van plan de renovatie van alle energiezeven tegen 2033 verplicht te stellen. Er zijn verschillende begeleidings-en financiële steunmaatregelen (premies, renteloze leningen, enz.) uitgewerkt om iedereen in staat te stellen de nodige werkzaamheden uit te voeren. Daarbij is bijzondere aandacht geschonken aan personen met de laagste inkomens. Voor hen dekken de onlangs hervormde Renolution-premies al 50% van de investeringen die in de woning nodig zijn om de gewestelijke doelstelling te bereiken.

Onlangs heeft de regering daaraan een fiscale stimulans toegevoegd, via de registratierechten, om totaalrenovatie bij overdracht aan te moedigen. Het is namelijk van essentieel belang dat de energietransitie eerlijk en solidair verloopt en niemand in de kou laat staan. Het geleidelijk afbouwen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en de renovatie van energiezeven zullen de kwetsbaarheid van huurders voor de prijsschommelingen van fossiele brandstoffen, die momenteel bijzonder zorgwekkend zijn, sterk verminderen.

De transportsector is de andere grote uitstoter van broeikasgassen en van luchtverontreinigende stoffen in Brussel. De regering bevestigt dan ook haar voornemen om de uitvoering van het Good Move-plan, dat op kruissnelheid is gekomen, voort te zetten, en met name om verbrandingsmotoren tegen 2035 uit te faseren, door middel van een stappenplan met begeleidende maatregelen voor alle betrokken sectoren.

Hoewel het verminderen van de broeikasgasuitstoot de prioriteit van het plan is, bereidt het ook het Gewest voor om het hoofd te bieden aan het ‘onvermijdelijke’ en zich aan te passen aan de gevolgen van de klimaatverandering, door zijn grondgebied veerkrachtiger te maken via diverse acties zoals een betere doorlaatbaarheid van de bodem, geïntegreerd regenwaterbeheer, meer groen, vooral in dichtbevolkte wijken, het creëren van koeltezones om hitte-eilanden tegen te gaan, enz.

Alain Maron, Brussels minister van Leefmilieu, Klimaattransitie en Energie: “Met dit plan maken wij van het klimaat de spil van ons stadsproject. Wij hebben een duidelijke ambitie: zorg dragen voor Brussel en de Brusselaars en beter leven tegen 2030. Wij willen Brussel bevrijden van zijn afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en het traject uitstippelen naar een groenere, aangenamere, gezondere en rechtvaardigere stad!”

Bijlage: Stappenplan LKEP 2022

• 2023: Belastingvermindering om de energierenovatie van woningen bij overdracht te ondersteunen
• 2023: Stopzetting van de subsidies voor fossiele brandstoffen en meer steun voor alternatieven
• 2023: Vaststelling van een ambitieuze energiedoelstelling (150 kWh/m²/jaar) voor grondige renovaties
• 2023: Begin van de 10-jaarstermijn voor woningen met een EPB-certificaten F en G om energierenovatie te ondergaan
• 2024: Verplichte sortering van bioafval (EU) & intentie van het Gewest om zich vanaf 2023 in regel te stellen
• 2024: Invoering van steun voor gegroepeerde renovaties en ontwikkeling van een dynamiek van gegroepeerde renovatie van gebouwen per wijk in het kader van stadsvernieuwing
• 2024: Vergroening van een eerste reeks van 20 speelplaatsen in gebieden met een tekort aan groene ruimten
• 2025: Stopzetting van verwarming met fossiele brandstoffen voor nieuwe gebouwen of grondig gerenoveerde gebouwen (stedenbouwkundige vergunningen aangevraagd vanaf 1 januari 2025)
• 2025: Verbod op nieuwe verwarmingsinstallaties op stookolie
• 2025: Alle gebouwen in Brussel beschikken over een EPB-certificaat
• 2025: 16 projecten voor multimodale herinrichting van stedelijke assen
• 2025: Invoering van 25 verkeersluwe wijken
• 2026: Inbedrijfstelling van de biomethanisatie-eenheid
• 2027: Realisatie van een renovatieplan voor alle Brusselse mede-eigendommen
• 2030: Volledige afschaffing van het gebruik van stookolie voor de verwarming van openbare gebouwen
• 2030: Heroriëntering van alle economische instrumenten van het Gewest zodat ze bij voorrang sociaal en ecologisch voorbeeldige ondernemingen ondersteunen
• 2030: Afschaffing van dieselvoertuigen
• 2030: Vermindering met 30% van de afvalstroom naar de verbrandingsoven
• 2030: Afstemming van alle gewestelijke steun voor plaatselijke besturen op de gewestelijke lucht-, klimaat- en energiedoelstellingen
• 2030: Vermindering met 50% van de broeikasgasuitstoot van openbare tertiaire gebouwen
• 2033: Uiterste datum voor de renovatie van energiezeven (EPB-certificaten F en G)
• 2035: Volledige afschaffing van het gebruik van stookolie voor verwarming in alle sectoren
• 2035: Afschaffing van voertuigen met een verbrandingsmotor
• 2035: Voltooiing van de uitrol van een netwerk van 11.000 openbare laadpalen voor elektrische voertuigen
• 2040: Verwezenlijking van de doelstelling van 100 kWh/m²/jaar door OVM’s en energieneutraliteit voor niet-residentiële overheidsgebouwen
• 2045: Gebouwen van klasse D en E moeten een energierenovatie hebben ondergaan

Bron: Alain Maron & Barbara Trachte​