BTW-carrouselfraude: hoe te vermijden!

Een BTW-carrousel is een vorm van belastingfraude waarbij een handelaar BTW ontvangt maar die niet doorbetaalt aan de Belgische Staat.

Als ondernemer kunt u, zowel bij uw leveranciers als bij uw kopers, zonder dat u dat wilt betrokken raken bij btw-carrouselfraude. En dat kan vervelende gevolgen hebben. Zo kan de aftrek van de voorbelasting worden geweigerd of kunt u in bepaalde gevallen hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden voor de betaling van de BTW.

Ondernemers behouden hun recht op aftrek van voorbelasting of zullen niet hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld als zij niet wisten of niet hadden kunnen weten (te goeder trouw waren) dat zij deelnamen aan een btw-carrouselfraude en zij er alles aan hebben gedaan om hierbij niet betrokken te raken. Zelfs als later mocht blijken dat hun transacties hebben plaatsgevonden in een keten waarin btw-fraude is gepleegd.

Wat?

Bij btw-carrouselfraude zijn altijd meer bedrijven betrokken (minstens 3) waarbij minimaal 1 bedrijf de ontvangen btw niet afdraagt. Btw-carrouselfraude kent vele vormen. Wat altijd hetzelfde is, is dat ergens in de handelsketen tenminste 1 ondernemer goederen of diensten mét btw verkoopt, maar deze btw niet aan de Belgische Staat afdraagt. De ondernemer houdt de ontvangen btw zelf en benadeelt zo de schatkist.

Bij btw-carrouselfraude zit de handelsketen vaak ingewikkeld in elkaar. En de fraude gaat over verschillende EU-landen heen. Doordat de fraude zo ingewikkeld is opgezet, worden de Belgische Staat en ondernemers die ter goeder trouw zijn misleid. Om het voor de Administratie moeilijker te maken worden vaak complexere internationale constructies gebruikt. Dit is mogelijk door meerdere ondernemingen in verschillende lidstaten aan de carrousel toe te voegen. Hierdoor kan een heel netwerk van bedrijven ontstaan, waarvan enkele bedrijven malafide zijn. Er zijn echter ook carrousels waar bonafide bedrijven onwetend in terecht komen en zo ongewild het slachtoffer worden.

BTW-carrouselfraude komt ook voor zonder dat er daadwerkelijk goederen geleverd worden. Ondernemers doen alsof ze een overeenkomst zijn aangegaan, maar in werkelijkheid wordt er alleen een factuur opgesteld en is er geen sprake van een levering van goederen. Het betreft hier de zogeheten schijnhandelingen. Bij een schijnhandeling kan het ook zo zijn dat er andere goederen worden afgeleverd dan in de overeenkomst is afgesproken. Beide ondernemers zijn hier natuurlijk wel van op de hoogte.

Een voorbeeld:

De carrouselfraude bestaat uit 3 ondernemingen. Onderneming A, B en C, waarin onderneming B de fraudeur is. Stel dat onderneming A in België gevestigd is en ondernemers B en C zijn gevestigd in Nederland. A levert goederen door middel van een intracommunautaire levering aan B. De levering is vrijgesteld van omzetbelasting en A houdt het recht op aftrek van voorbelasting. B zou in dit geval een intracommunautaire verwerving aan moeten geven, maar doet dit niet, B fraudeert. De ontvangen goederen zullen vervolgens worden doorverkocht aan C. Onderneming C betaalt netjes BTW aan B. Ondernemer C kan de belasting terugvragen, maar in deze fase zal onderneming B frauderen. De ontvangen omzetbelasting wordt niet aan de fiscus voldaan. Onderneming B, de ploffer, heeft dus geen aangifte gedaan van de intracommunautaire verwerving en de door C betaalde omzetbelasting blijft ook in handen van B. Uiteindelijk zal onderneming C de goederen weer vrijgesteld leveren aan A en daarmee is de fraude rond. De carrouselfraude kan zo een paar maanden doorgaan. Indien de goederen in hoog tempo rond gaan, stapelt het bedrag aan achtergehouden omzetbelasting snel op. Na verloop van tijd zal ondernemer B het geld uit zijn onderneming wegsluizen en daardoor blijft de Belgische Staat met lege handen achter.

Gevolgen?

U kunt als ondernemer ongemerkt en ongewild bij btw-carrouselfraude betrokken raken en daarvan financiële schade ondervinden. Wanneer u echter van de carrouselfraude wist of moest weten dan heeft dit wel enkele gevolgen:

• Geen recht op aftrek: Als u goederen of diensten afneemt met btw, dan kunt u volgens de normale belastingregels de door u betaalde btw aftrekken als voorbelasting. Dit recht op btw-aftrek kan worden geweigerd als u wist of had moeten weten dat u door uw aankoop deelnam aan btw-carrouselfraude.

• Hoofdelijke aansprakelijkheid: Wordt bij de handel in deze goederen ergens in de handelsketen btw-fraude gepleegd? Dan kan elke betrokken ondernemer, die wist of had moeten weten dat er sprake was van fraude, hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld voor het volledige niet afgedragen btw-bedrag. (art. 51bis § 4 BTW-Wetboek).

• Risico op administratieve sancties

Signalen van BTW-fraude

Hoe weet u dat u met btw-fraude te maken hebt? Dat is niet eenduidig, want er zijn verschillende vormen van btw-carrouselfraude. Er zijn wel signalen die kunnen duiden op carrouselfraude en waarbij u als ondernemer extra alert moet zijn op fraude. Om te vermijden dat u geconfronteerd zou worden met een mogelijke aansprakelijkheidsvordering, wordt gevraagd om bij deze signalen de nodige voorzichtigheid aan de dag te leggen en extra informatie te verzamelen.

Zo kan het zijn dat u goederen krijgt aangeboden met een hoge waarde, maar onder de gangbare marktprijs. Ook wanneer de verkoper u wijst op een mogelijke koper, of wanneer een koper u vertelt bij wie u de gevraagde goederen moet inkopen, zouden de alarmbellen moeten rinkelen. Ook is het verdacht wanneer leveranciers steeds wisselen of wanneer kopers en handelaren nog maar kort actief zijn. Check dus altijd eerst voordat u met een koper of leverancier in zee gaat. U kan o.a. de volgende gratis online tools gebruiken, om u te informeren:

Iedereen kan het Centraal Register van Bestuursverboden (JustBan) raadplegen via Just-on-web(externe link), het digitale portaal van Justitie. Dit register vermeldt alle personen en ondernemers die een bestuursverbod opgelegd kregen van de rechtbank en die daardoor voor een bepaalde periode geen bestuursfuncties in een onderneming mogen uitvoeren. Met deze applicatie wil Justitie ervoor zorgen dat frauduleuze ondernemers minder slachtoffers maken. Ook in de KBO(externe link) (Kruispuntbank van Ondernemingen) van de FOD economie kan men verschillende publieke gegevens van elke geregistreerde entiteit terugvinden. Met de onlinedienst Check Inhoudingsplicht(externe link) kan u eenvoudig nagaan of een firma die werken in onroerende staat, bewakings- en/of toezichtdiensten of bepaalde activiteiten in de vleessector uitvoert, onbetaalde fiscale en sociale schulden heeft.

Bij carrouselfraude is regelmatig sprake van nepbedrijven in de handelsketen. Deze bedrijven zijn vaak speciaal opgericht om btw-fraude te plegen. Ze beschikken dan wel over een geldig btw-identificatienummer, maar niet over bijvoorbeeld een bedrijfspand, inventaris, personeel of een website. Op internet herkent u zo'n bedrijf omdat bijvoorbeeld alle inhoudelijke informatie ontbreekt over het bedrijf.

Contact?

Raakt u toch onbedoeld betrokken in een btw-carrousel? Hoop dan niet dat het niet ontdekt word, maar laat zien dat u deze vergissing zo snel mogelijk wilt rechtzetten. Neem zelf contact op met de FOD Financiën om ervoor te zorgen dat de gevolgen tot een minimum beperkt blijven.

Vermoedt u dat u betrokken bent bij btw-carrouselfraude?

Meld ons dat dan bij de Bijzondere Belastinginspectie (BBI) op het volgende e-mailadres: aca.bbisi@minfin.fed.be