De toepassing van de DAC 6-richtlijn op bank- en verzekeringsproducten: een kwestie van naleving

De Europese richtlijn DAC 6, aangenomen op 25 mei 2018, legt een aangifteplicht op aan de "tussenpersonen" voor grensoverschrijdende regelingen die als agressief worden beschouwd. Deze verplichtingen zijn ook van toepassing op bepaalde bancaire en verzekeringsproducten, met name in België, sinds de omzetting door de wet van 20 december 2019.

Dit artikel verkent de concrete implicaties van DAC 6 voor de actoren in de financiële en verzekeringssector.

De fundamenten van DAC 6 en het juridische kader

DAC 6 is bedoeld om de fiscale transparantie te versterken door tussenpersonen te verplichten om grensoverschrijdende regelingen die potentieel agressief zijn, te melden die zij ontwerpen, bevorderen of uitvoeren. Deze regelingen moeten een grensoverschrijdende dimensie hebben en een potentieel voor "fiscale agressiviteit" vertonen. Niet alle schema's vallen echter onder deze verplichting, alleen diegene die voldoen aan specifieke criteria die zijn gedefinieerd door markers (A3, B2, enz.) en de test van het belangrijkste voordeel (MBT).

De levensverzekeringscontracten van tak 23

De levensverzekeringscontracten van tak 23 die door Belgische inwoners zijn afgesloten bij buitenlandse maatschappijen, met name Luxemburgse, illustreren goed de potentiële toepassing van DAC 6.

1. De marker A3: de standaardisering van regelingen

Deze marker is van toepassing op gestandaardiseerde regelingen, aangeboden zonder significante aanpassing aan de specifieke behoeften van de klanten. Bepaalde Luxemburgse contracten, die vaak worden gepromoot als fiscaal voordelige oplossingen in België, zouden aan dit criterium kunnen voldoen. Daarentegen ontsnappen gepersonaliseerde contracten, die zijn aangepast aan de individuele situatie van de verzekerde, aan deze kwalificatie.

2. De marker B2: de conversie van inkomsten

Deze marker betreft regelingen die belastbare inkomsten (rente, dividenden) omzetten in minder belaste of vrijgestelde inkomsten. Bijvoorbeeld, een particulier zou belastbare financiële inkomsten kunnen omzetten in vrijgestelde meerwaarden door te investeren in een Luxemburgs levensverzekeringscontract. Echter, als deze regelingen voldoen aan legitieme vermogensbehoeften, zouden ze kunnen ontsnappen aan de aangifteplicht dankzij de test van het belangrijkste voordeel (MBT).

De financiële producten en de marker A3

In de financiële sector zouden veel structuren en contracten, zoals de ISDA-kadercontracten voor derivaten, onder de marker A3 kunnen vallen vanwege hun standaardisering. De Britse belastingdienst, bijvoorbeeld, is van mening dat deze contracten niet onder de verplichting vallen, omdat ze vaak aanzienlijke aanpassingen ondergaan afhankelijk van de behoeften van de partijen.

Voor de financiële producten die onder de marker B2 vallen, kan de regeling worden uitgesloten van de aangifteplicht als deze voldoet aan commerciële behoeften.légitimes, zelfs als het fiscale voordelen biedt. Investeringen die zijn gedaan op basis van spaarbehoeften, in plaats van om de fiscaliteit te optimaliseren, ontsnappen doorgaans aan de aangifteplicht.

Een belangrijke nalevingslast

De implementatie van de DAC 6 vormt aanzienlijke uitdagingen voor financiële instellingen en verzekeringsmaatschappijen. Deze actoren moeten, vanaf het ontwerp van hun producten, beoordelen of deze aangifteplichtig zullen zijn en de administratieve en fiscale implicaties anticiperen. Deze eisen, die vaak kostbaar zijn, verzwaren de nalevingslast, terwijl deze instellingen niet altijd de oorsprong zijn van de bedoelde regelingen.

Conclusie

De richtlijn DAC 6 illustreert de evolutie naar een transparantere Europese fiscaliteit, maar legt verhoogde verantwoordelijkheden op aan financiële tussenpersonen. Hoewel sommige producten onder de door de richtlijn gedefinieerde markers kunnen vallen, blijft de casusgewijze analyse cruciaal om hun aangifteplichtige karakter te bepalen. De balans tussen de strijd tegen belastingontwijking en het behoud van de concurrentiekracht van de financiële sector staat meer dan ooit centraal in de debatten.

Dit artikel is een aangepaste versie van mijn origineel artikel gepubliceerd in de Revue Fiscalité des Placements.