Het activiteitenverslag van de Dienst voor de Intellectuele Eigendom (DIE) biedt het publiek een algemeen overzicht van de projecten en activiteiten die in 2023 werden uitgevoerd, geïllustreerd met grafieken en statistieken.
Het jaarverslag is hieronder beschikbaar
Voorwoord
Het jaar 2023 zal op het vlak van intellectuele eigendom wellicht de geschiedenis ingaan als het
jaar waarin het Eenheidsoctrooi en het eengemaakt octrooigerecht van start gingen. Vanaf 1 juni
2023 kunnen innoverende ondernemingen met een enkele aanvraag eindelijk een Europees
octrooi verkrijgen dat hetzelfde effect heeft in 17 lidstaten van de Europese Unie (EU). Ook voor
geschillen kunnen zij terecht op eenzelfde plaats, namelijk het eengemaakt octrooigerecht, dat een
lokale afdeling heeft in Brussel, meer bepaald in de lokalen van de FOD Economie. Zo wordt een
lokale toegang tot die nieuwe Europese rechtsinstantie verzekerd voor Belgische kmo’s, bedrijven
en onderzoeksinstellingen, die in een state of the art-rechtszaal hun rechten kunnen verdedigen in
het Nederlands, Frans, Engels of Duits.
In 2023 was er een kleine stijging van Belgische octrooiaanvragen door Belgen, evenals een kleine
daling van Europese aanvragen door Belgen. Globaal gezien spreken we echter over dezelfde
grootorde als vorig jaar: ongeveer 700 Belgische octrooiaanvragen door in België gevestigde
aanvragers (meer concreet 708 in 2023, tegenover 676 in 2022) en rond 2.500 in Europese
octrooiaanvragen door in België gevestigde aanvragers (2.547 in 2023, 2.604 in 2022, 2.485 in
2021). In totaal werden in 2023 1.195 Belgische octrooiaanvragen ingediend en 1.114 Belgische
octrooien verleend (respectievelijk 1.207 en 1.081 in 2022).
Op juridisch vlak was 2023 buiten de reeds vermelde inwerkingtreding van het Eenheidsoctrooi
van buitenaf gezien eerder een “rustig” jaar, met op Belgisch vlak nog wel de goedkeuring van de
wet diverse bepalingen. In realiteit is die rust eerder schijn, met het Belgische voorzitterschap van
de Raad van de EU dat zich aandient in het eerste semester van 2024, en dat onder meer met het
Patent Package een hele boterham op vlak van intellectuele eigendom op het EU-bord legt.
Ongetwijfeld meer daarover in het jaarverslag van 2024.
Eind 2023 werd ook een studie over namaak afgerond. Verschillende onderdelen komen in die
studie aan bod, zoals
1. een overzicht van nationale en Europese maatregelen ter bestrijding van namaak;
2. een beoordeling van de omvang en de impact van namaak in België (o.a. het verlies aan
inkomsten, banen en overheidsinkomsten);
3. een blik op de initiatieven van bepaalde buurlanden; en
4. aanbevelingen aan de overheid.
Tot slot moet worden vermeld dat sinds 15 mei 2023 ook een nieuwe dienst beschikbaar is voor
Belgische ondernemers: de prediagnostische dienst IE. Die dienst, die volledig gratis is, heeft als
doel om de (potentiële) intellectuele eigendomsrechten (IER) van een bedrijf in kaart te brengen.
Zo kan de onderneming een beeld krijgen van welke IE-rechten of mogelijke IE-rechten er
aanwezig zijn, en in functie daarvan een strategie bepalen voor bescherming van haar innoverende
activa. De onderneming zal daarbij een geïnformeerde keuze kunnen maken, zoals: deponeren we
een merk- of octrooiaanvraag of niet? Doen we dat nationaal, regionaal of Europees? Is
geheimhouding een optie? Het zijn vragen waarbij de prediagnostische dienst IE kan helpen om
de onderneming te versterken, wat uiteindelijk ook kan bijdragen aan de versterking van de
Belgische economie, die zoals de meeste Europese economieën een kenniseconomie is. Het lijkt
ons dan ook belangrijk en wijs om de troeven die de onderneming bezit, te verzilveren. We hopen
dat die nieuwe tool daarbij kan helpen.
Jérôme Debrulle
Directeur-generaal