Effectieve ondersteuning van de eerste begeleider bij de personenbelasting, de accountants, zou efficiënter zijn dan het behouden van de papieren aangifte!

De digitale kloof verwijst naar de kloof tussen degenen die toegang hebben tot informatietechnologie en communicatie (ICT) en degenen die hiervan uitgesloten zijn. In België is dit probleem de​s te zorgwekkender omdat het invloed kan hebben op de toegang tot fiscale diensten en de uitoefening van burgerlijke verplichtingen. Dit was de motivatie voor de administratie om de afschaffing van de papieren aangifte van de personenbelasting met 3 jaar uit te stellen.

Maar voorbij deze symboliek, is er een veel effectievere hefboom om de belastingbetaler te ondersteunen tegen de complexiteit van de fiscaliteit: het gebruik en de ondersteuning van de economische beroepen in hun natuurlijke missie van begeleiding. Een ondersteuning die de economische beroepen tevergeefs verwachten...

De omvang van de digitale kloof

In België bestaat de digitale kloof en manifesteert zich voornamelijk op twee niveaus:

• de toegang tot apparatuur
• en de digitale competentie.

Hoewel het bezit van digitale apparatuur is toegenomen, vooral dankzij de COVID-periode, mist ongeveer 28% van de bevolking basale vaardigheden op het gebied van online veiligheid. Deze situatie wordt verergerd bij huishoudens met een laag inkomen, waar 12% geen toegang heeft tot internet volgens de FOD Economie.

Gevolgen voor de belastingen

De Belgische fiscale administratie heeft haar diensten grotendeels gedigitaliseerd, met name met de toepassing My Minfin en het systeem Tax-on-web.

Echter, voor mensen die getroffen zijn door de digitale kloof, vormt dit een belangrijke hindernis. Zonder de nodige vaardigheden of toegang lopen deze burgers het risico hun belastingaangiften niet correct in te vullen of geen gebruik te kunnen maken van online diensten, wat kan leiden tot fouten of vertragingen bij de betaling van belastingen.

Klassieke maatregelen om de digitale kloof te verkleinen

Om de effecten van de digitale kloof te verzachten, zijn initiatieven zoals trainingen in digitale vaardigheden en het beschikbaar stellen van apparatuur nuttig. Maar de fiscale administratie zou specifieke begeleidende maatregelen voor mensen die het risico lopen digitaal uitgesloten te worden kunnen overwegen, zoals fysieke servicepunten of hulp bij online aangiften. En hoewel er telefonische bijstand bestaat, is de efficiënte inzet die er was vóór het COVID-tijdperk inderdaad verdwenen.

Dat is waarschijnlijk ook waarom de administratie haar standpunt over het verdwijnen van papieren dragers heeft herzien: een noodoplossing tegenover een wetgeving die zo complex is.

Het echte aantwoord: de accountant en de belastingadviseur

De complexiteit is een feit waar iedereen het over eens is. Er moet dus worden uitgelegd, gedecodeerd en begeleid!

Dat is de natuurlijke rol van de economische beroepen (de accountant en de belastingadviseur) en de FOD Financiën zou deze natuurlijke verbinding van overdracht moeten gebruiken om haar wettelijke missie te vervullen: de juiste en efficiënte inning van belastingen.

Wat is een natuurlijke verbinding? Een combinatie van meerdere waarden: nabijheid, competentie, vertrouwen en beschikbaarheid...

Dit is niet wat de fiscus doet. Voorbeeld?

Vorig jaar schafte minister Van Pethegem het voorrecht van late indiening voor mandatarissen af om het te vervangen door een termijn gebaseerd op de complexiteit van de aangifte. Met de steun van het ITAA...

Wanneer we weten dat het merendeel van de belastingplichtigen het recht heeft om te worden terugbetaald, bevindt de staat zich niet eens in een situatie die haar gunstig is door een snellere inschrijving van dergelijke eenvoudige aangiften te forceren... Het is dus bijna absurd!

Gevolgen? Veel eenvoudige aangiften worden niet meer behandeld door de "accountantskantoren" wegens tijdgebrek. Zoals u begrijpt, verzwakt de minister opzettelijk het meest natuurlijke ondersteunings- en begeleidingsinstrument waarover hij beschikt. Er blijft hem niets anders over dan het uitstellen van papier...

De digitale kloof in België is een belangrijk probleem dat bijzondere aandacht vereist om de fiscale inclusie van alle burgers te garanderen. Maar de natuurlijke begeleiding, waar die ook is, is nog belangrijker, omdat het bestaande verbindingen en vaardigheden mogelijk maakt om een essentiële missie voor de financiering van de staat zo goed mogelijk uit te voeren.

Terwijl het land vooruitgaat naar een steeds meer gedigitaliseerde samenleving, is het van cruciaal belang ervoor te zorgen dat niemand achterblijft in het proces. Laten we hopen dat onze volgende minister van Financiën beter in staat zal zijn om de natuurlijke hefbomen waarover hij beschikt te overwegen in plaats van achter noodoplossingen aan te lopen.