In 2020 daalde het aantal huwelijkscontracten met -21% tegenover 2019. Dat blijkt uit de Familiebarometer van de Federatie van het Notariaat (Fednot). Een mogelijke verklaring is dat corona in 2020 de trouwplannen van veel koppels in de war stuurde.
Een huwelijk uitstellen is sowieso niet leuk, maar dat uitstel heeft ook gevolgen voor de bescherming van de partners.
In 2020 werden 10.287 nieuwe huwelijkscontracten afgesloten, een daling van -21% in vergelijking met 2019. Notaris Joni Soutaer, woordvoerster van Notaris.be: “Veel koppels stelden hun huwelijk in 2020 uit, niet alleen de feestelijkheden, maar ook het zogenaamde burgerlijk huwelijk. Velen onder hen kozen ervoor om de ondertekening van een huwelijkscontract naar een latere datum te verschuiven.”
Wie trouwt zonder huwelijkscontract, valt onder het zogenaamde wettelijk stelsel, en dit vanaf de dag van het burgerlijk huwelijk. Dit houdt in dat er drie vermogens ontstaan: een gemeenschappelijk vermogen en twee aparte, eigen vermogens.
Je denkt hierover best op voorhand na of dit de regeling is die je wenst. Met een huwelijkscontract kan je van het wettelijk stelsel afwijken. De aanstaande echtgenoten kunnen ook een huwelijkscontract sluiten na het huwelijk. Maar dat brengt wel meer formaliteiten met zich. Daarom valt het ook duurder uit.
Een huwelijksfeest uitstellen, is niet leuk. Een uitstel van je burgerlijke trouw brengt dan weer risico’s met zich mee. Trouwen voor de wet heeft juridische gevolgen en biedt bescherming.
Als je ervoor kiest om een huwelijkscontract af te sluiten, zal dit ook pas uitwerking hebben op het ogenblik dat jullie getrouwd zijn ‘voor de wet’. Zo kan je in een huwelijkscontract afspreken of de inkomsten al dan niet gemeenschappelijk zijn. Of stel dat je al een woning kocht voor jullie een koppel vormden: blijft deze woning dan je persoonlijk bezit of wordt de woning een onderdeel van het gemeenschappelijk vermogen?
Notaris Joni Soutaer: “Voor alle duidelijkheid: notarissen zullen koppels nooit ‘pushen’ om te trouwen of een huwelijkscontract af te sluiten. We zijn neutrale en onafhankelijke adviseurs die luisteren naar de wensen van de partners en op basis hiervan de mogelijkheden aangeven. Het valt ons wel op dat relatief veel mensen denken dat samenwonen dezelfde bescherming biedt als een huwelijk. Maar dat is niet zo. De partners hierover informeren zodat ze zelf een bewuste keuze kunnen maken, is een deel van onze job.”
Feitelijk samenwonen brengt geen wettelijke verplichtingen met zich mee, maar biedt ook geen bescherming. Wanneer één van de partners zou overlijden, zal de andere bijvoorbeeld niets erven, tenzij dit op voorhand werd geregeld via een testament.
Wie bij de gemeente een verklaring van wettelijke samenwoning heeft afgelegd, geniet meer bescherming. Zo is er een beperkt erfrecht: de overblijvende partner krijgt het vruchtgebruik van de gezinswoning en de aanwezige huisraad. Maar dat erfrecht is beperkt en niet zo ruim als van gehuwde partners.
Deze infofiche geeft een overzicht van de verschillen tussen feitelijk/wettelijk samenwonen en trouwen.
De Familiebarometer van Fednot geeft ook aan dat minder koppels hun huwelijkscontract tijdens hun huwelijk hebben laten wijzigen het afgelopen jaar. In vergelijking met 2019 bedroeg de daling -10,1%.
Notaris Joni Soutaer: “Doorgaans wijzigen koppels hun contract als ze een zekere leeftijd hebben, gemiddeld als ze 59,5 jaar oud zijn. Ze kiezen hier bijna altijd voor omdat ze aan successieplanning willen doen. Gehuwde partners die het huwelijkscontract op jongere leeftijd aanpassen, doen dat vaak op een belangrijk moment zoals bij de geboorte van een eerste kindje.”