Fiscaal rijksinwonerschap – De fiscale perikelen bij verhuis uit en terugkeer naar België

Belgen verhuizen om allerlei redenen naar het buitenland. Er kan zich een unieke professionele opportuniteit voordoen die u niet kan laten schieten, u wilt van uw welverdiend pensioen gaan genieten in het zonnige zuiden of u volgt uw reisdromen waardoor u veel langer dan gepland in het buitenland vertoeft.

Net zoals er tal van redenen zijn waarom u naar het buitenland vertrekt, bestaan er tal van redenen waarom u uiteindelijk terugkeert naar België. De professionele opportuniteit bleek na enkele jaren allesbehalve geweldig te zijn, u mist uw kinderen en wilt uw kleinkinderen zien opgroeien en dat jarenlang rondreizen heeft u met ontzettende heimwee opgezadeld.

Wat de reden of de context van uw verhuis naar het buitenland ook moge zijn, de verhuis zal ongetwijfeld gepaard gaan met onaangename fiscale gevolgen bij uw terugkeer. Iedere Belgische rijksinwoner is immers in principe belastbaar op zijn wereldwijd inkomen in België op basis van artikel 5 WIB 92. Het is hierbij volkomen irrelevant waar ter wereld deze inkomsten worden verworven. De basisregel is dat het inkomen moet worden aangegeven en belast in België.

Bovendien kan u er in deze tijden van automatische internationale gegevensuitwisseling ‘zeker van zijn dat de belastingadministratie op de hoogte is van de exacte bedragen die u in het buitenland heeft ontvangen.

Deze basisregel is echter in tal van gevallen de oorzaak van bijzonder onaangename verassingen voor nietsvermoedende Belgen die België gedurende enkele jaren hebben verlaten. Bij terugkeer staat er een sceptische belastingadministratie te wachten, die hun een gepeperde rekening onder de neus duwt. De belastingadministratie staat immers te poppelen om de inkomsten die werden verworven gedurende het verblijf in het buitenland, ook al duurde dit verblijf enkele jaren en had u oprecht de intentie om permanent België te verlaten, te belasten.

Wanneer de nietsvermoedende belastingplichtige zich dan verbaasd beroept op het feit dat deze inkomsten reeds belast werden in het buitenland, schuift de belastingadministratie dit argument maar al te eenvoudig aan de kant. Volgens de belastingadministratie bent u immers steeds Belgisch rijksinwoner gebleven. De achterliggende gedachte bij deze redenering? U heeft zich vergeten uit te schrijven uit het bevolkingsregister in België, u heeft nog kinderen wonen bij uw ex-partner in België, u keerde nog regelmatig terug naar België, u heeft een onroerend goed tot uw beschikking gehad in België, …

De belastingadministratie is creatief in het aanhalen van argumenten waarom u, gedurende uw verblijf in het buitenland, toch nog steeds een Belgisch rijksinwoner bent gebleven. De administratieve commentaren bij artikel 5 WIB 92 vormen dan ook een geweldig arsenaal aan argumenten om de bewijslast in de schoenen van de teruggekeerde Belg te duwen. De commentaren voorzien de belastingadministratie van een hele resem, al dan niet weerlegbare, wettelijke vermoedens.

Enkele voorbeelden ter illustratie:

• indien u zich vergeet uit schrijven uit het bevolkingsregister geldt er het wettelijk doch weerlegbaar vermoeden dat u Belgisch rijksinwoner bent. Dit blijft gelden, waar ter wereld u zich ook bevindt. Het is hierbij volkomen irrelevant of u zich inschrijft in het bevolkingsregister van het land waar u verblijft;
• vertrekt u naar het buitenland en heeft u zich uitgeschreven maar keert u binnen de twee jaren terug naar België? Dan geldt er een wettelijk doch weerlegbaar vermoeden dat u nooit de intentie had om België permanent te verlaten. Bijgevolg bleef u, volgens de Belgische belastingadministratie, Belgisch rijksinwoner gedurende de voorgaande jaren.
• In geval het Belgisch onroerend goed wordt gekwalificeerd als uw gezinswoning, dan geldt er een wettelijk onweerlegbaar vermoeden en zal u zonder twijfel als Belgisch fiscaal rijksinwoner worden beschouwd;
• Blijven uw partner en/of kinderen in België? De kans is dan bijzonder groot dat de belastingadministratie tot de conclusie komt dat u nooit de intentie had om België te verlaten waardoor u rijksinwoner blijft.

Het is dan ook van groot belang dat u uw vertrek uit België vanuit fiscaal oogpunt goed voorbereid en dat u zich bewust bent van de fiscale valkuilen. Hierdoor maakt u op een beredeneerde wijze een risicoanalyse van uw vertrek. Op basis hiervan kan u rekening houden met de fiscale effecten van uw handelingen en beslissingen.

Ten slotte bouwt u op deze wijze met minimale moeite een dossier op dat u met een gerust hart aan de belastingadministratie kunt overmaken wanneer zij hun pijlen op u richten.

Indien u vragen heeft met betrekking tot het Belgisch rijksinwonerschap of u graag een risicoanalyse van ons ontvangt, kan u contact opnemen met Bjorn Van Hees.

Bron: Tuerlinckx Tax Lawyers