Geen toepassing van het aftrekverbod bij akkoordverklaring: Rb. Antwerpen bevestigt strikte lezing van (oud) artikel 207, lid 7 WIB92

De rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen heeft op 10 november 2025^[1] een principieel vonnis geveld over de toepassing van het aftrekverbod vervat in (oud) artikel 207, lid 7 WIB92^[2]. De rechtbank volgt onze argumentatie dat het aftrekverbod uitsluitend kan worden toegepast wanneer de fiscale administratie gebruik maakt van een formele wijzigingsprocedure (artikel 346 WIB92) of wanneer een aanslag ambtshalve wordt gevestigd (artikel 351 WIB92). Een loutere akkoordverklaring (inclusief 10% belastingverhoging) voldoet niet aan deze wettelijke voorwaarde.

Deze uitspraak biedt een belangrijke verduidelijking voor belastingplichtigen die op het punt staan een akkoord te sluiten met de fiscus (zonder voorafgaandelijke wijzigingsprocedure).

Akkoordverklaring ≠ wijziging van de aangifte: het legaliteitsbeginsel viert zege

In de voorliggende zaak werd geen bericht van wijziging van aangifte verstuurd, noch werd een aanslag van ambtswege gevestigd. In plaats daarvan baseerde de fiscale administratie haar supplementaire aanslag voor aanslagjaar 2021 op een akkoordverklaring die door de accountant van de belastingplichtige was ondertekend.^[3]

De fiscale administratie trachtte haar standpunt te onderbouwen onder verwijzing naar de circulaire 2020/C/90^[4] en het antwoord op een parlementaire vraag uit 2021^[5]. Zij leidt hieruit af dat een akkoordverklaring kan worden beschouwd als een stilzwijgende wijziging van de aangifte in de zin van artikel 346 WIB92, zodat het aftrekverbod ook dan toepassing moet vinden. Volgens de administratie is het voor de toepassing van (oud) artikel 207, lid 7 WIB92 immers voldoende dat de belastingplichtige schriftelijk erkent dat bepaalde inkomsten of gegevens moeten worden gecorrigeerd, ongeacht of dit gebeurt via een formeel bericht van wijziging dan wel via een akkoordverklaring.

De rechtbank wijst deze zienswijze echter af en stelt expliciet dat de interpretatie van de fiscale administratie geen enkele steun vindt in de wet. Zij wijst erop dat nummer 6 van de circulaire 2020/C/90 geen uitbreiding van het begrip “wijziging” bevat, maar louter bevestigt dat artikel 346 WIB92 betrekking heeft op wijzigingen van inkomsten of gegevens die de belastingplichtige ófwel in zijn rechtsgeldige aangifte heeft vermeld, ófwel nadien schriftelijk heeft erkend. De circulaire geeft daarmee een correcte weergave van de wettekst, maar zegt niets over de vraag of een akkoordverklaring die tot stand komt buiten een formele wijzigingsprocedure, als een “wijziging” in de zin van artikel 346 WIB92 kan worden beschouwd.

De rechtbank oordeelt daarentegen dat de wet ter zake duidelijk is: opdat het aftrekverbod toepassing kan vinden, is een bericht van wijziging of een kennisgeving van aanslag van ambtswege vereist. (Oud) artikel 207, lid 7 WIB92 bepaalde immers uitdrukkelijk dat bepaalde aftrekken en compensaties niet mogen worden toegepast op het deel van het resultaat dat het voorwerp uitmaakt van een wijziging van de aangifte bedoeld in artikel 346 WIB92, of van een aanslag van ambtswege bedoeld in artikel 351 WIB92. Die beperking is bovendien slechts mogelijk wanneer op dat specifieke gedeelte van het resultaat een effectieve belastingverhoging van minstens 10% wordt toegepast.

Het aftrekverbod vormt een strikt uitzonderingsmechanisme, dat enkel kan spelen wanneer één van de wettelijk voorziene formele procedures daadwerkelijk wordt gehanteerd, hetgeen in casu niet het geval was gelet op het bereikte akkoord (zonder voorafgaand bericht van wijziging of kennisgeving van aanslag van ambtswege).

Op basis van deze overwegingen besluit de rechtbank dat de toepassing van het aftrekverbod in deze onwettig is. De aanslag die volgt op het akkoord (inclusief 10% belastingverhoging) moet dan ook worden ontheven in de mate dat het aftrekverbod toepassing vindt.

Besluit

Dit vonnis benadrukt de noodzaak om het aftrekverbod toe te passen binnen de grenzen van de wet en dit niet te verruimen tot situaties die in de wet niet zijn voorzien. De administratie kan het aftrekverbod enkel toepassen wanneer zij gebruik maakt van de formeel voorziene wijzigingsprocedures, en dus niet bij een akkoordverklaring zonder voorafgaand bericht van wijziging van aangifte of kennisgeving van aanslag van ambtswege.

Tiberghien volgt deze evoluties nauwgezet op en staat belastingplichtigen bij in geschillen over wijzigingsprocedures^[6], de geldigheid van akkoorden en de toepassing van het aftrekverbod^[7]. Aarzel niet om contact op te nemen met ons gespecialiseerd Litigation Team indien u vragen zou hebben over de correcte toepassing van het aftrekverbod of over fiscale controles^[8] in het algemeen.

^[1] Rb. Antwerpen, afdeling Antwerpen, 10 november 2025, 24/3407/A, niet gepubliceerd.

^[2] Thans artikel 206/3 WIB92.

^[3] Zonder evenwel de toestemming van de belastingplichtige zelf vermits er geen geldige volmacht voorlag. Dit was meteen ook de reden waarom de geldigheid van het akkoord en de hieruit resulterende aanslag werd betwist door de belastingplichtige.

^[4] Circulaire 2020/C/90 van 2 juli 2020 (addendum van 2 juli 2020 aan de circulaire 2019/C/132 van 16 december 2019), www.fisconetplus.be.

^[5] Parl.Vr. nr. 714 van 10 november 2021 van de heer DONNÉ, Kamer, Vragen en Antwoorden, 2021-2022, QRVA 55/072, 16 december 2021, 149.

^[6] Zie o.a. onze recente nieuwsbrief over de aftrekbaarheid van kosten m.b.t. een appartement aan zee: Hof van beroep Gent bevestigt aftrekbaarheid als beroepskosten van appartement aan de kust.

^[7] Zie o.a. onze recente nieuwsbrief over de uitspraak van het Grondwettelijk Hof over het aftrekverbod: De belastingverhoging en het aftrekverbod doorstaan de grondwettelijke toets, maar de rechter oefent toezicht uit met volle rechtsmacht.

^[8] Zie o.a. onze recente nieuwsbrieven over de fiscale visitatie: De fiscus (onaangekondigd) op bezoek? Bezint eer het begint… en Europees Hof voor de Rechten van de Mens bevestigt belang van grondrechten bij fiscale visitatie.