Groene en digitale transitie : financiering voor onderzoek en innovatie !

De Commissie heeft een wijziging goedgekeurd van het werkprogramma 2023-24 van Horizon Europa, het onderzoeks- en innovatieprogramma van de EU. Het amendement mobiliseert eerder niet-toegewezen Horizon Europa-financiering om de begroting 2024 met bijna 1.4 miljard EUR te verhogen tot in totaal 7.3 miljard EUR. Deze wijziging omvat een investering van bijna 650 miljoen EUR in de EU-missies die tot doel hebben bij te dragen tot het oplossen van een aantal van de uitdagingen waarmee Europa wordt geconfronteerd, bijvoorbeeld door meer dan 100 steden klimaatneutraal te maken, een Nieuw Europees Bauhaus-faciliteit, alsook experimentele acties die onder meer nieuwe kansen voor onderzoek en innovatie in de EU openstellen voor meer

Achtergrond

Horizon Europa is het onderzoeks- en innovatieprogramma van de EU voor 2021-27. In het kader van de tussentijdse herziening van de langetermijnbegroting van de EU besloot de Europese Raad oorspronkelijk 95.5 miljoen EUR over een periode van zeven jaar uit te trekken om de Unie in staat te stellen andere dringende prioriteiten, zoals hulp aan Oekraïne, te financieren. De verlaging is verminderd met 100 miljoen EUR als gevolg van het hergebruik van vrijmakingen, waardoor de verlaging in 2025-27 zal oplopen tot 2 miljard EUR.

Het werkprogramma 2023-24 van Horizon Europa is op 6 december 2022 vastgesteld en voor het eerst gewijzigd op 31 maart 2023. Het is gebaseerd op het in maart 2021 aangenomen strategisch plan 2021-2024 van Horizon Europa, dat samen met belanghebbenden, het Europees Parlement en de lidstaten is ontworpen.

De wijziging van vandaag schrapt de investeringen voor de EU-missies, die zijn achtergebleven bij het oorspronkelijke werkprogramma 2023-24 om de uitvoering van de mededeling „EU-missies twee jaar later: beoordeling van de vooruitgang en verdere stappen”, aangenomen op 19 juli 2023.

Welke zijn van de belangrijkste kenmerken van deze actualisering van het werkprogramma van Horizon Europa ?

> EU-missies

De EU zal in 648 2 024 miljoen euro investeren in onderzoeks- en innovatieactiviteiten die ten grondslag liggen aan de EU-missies. De EU-missies bestrijken vijf gebieden en zijn nieuw in het kader van Horizon Europa om concrete oplossingen te vinden voor een aantal van onze grootste uitdagingen. Zij hebben ambitieuze doelstellingen en zullen tegen 2030 concrete resultaten opleveren. De nieuwe acties voor 2024 moeten leiden tot het herstel van ten minste 25 000 km vrij stromende rivieren, klimaatstadscontracten met meer dan 100 steden, 100 levende laboratoria en vuurtorens die de transitie naar gezonde bodems leiden, lokale en regionale overheden beter voorbereid zijn op klimaatgerelateerde risico's, betere kankerdiagnose en steun voor jonge kankerpatiënten.

> Nieuw Europees Bauhaus

Het Nieuw Europees Bauhaus (NEB) heeft tot doel de voordelen van de Europese Green Deal te integreren in het dagelijks leven en de leefruimten van mensen. In de drie jaar na zijn oprichting heeft het NEB oplossingen voor concrete problemen geboden. Voorbeelden zijn het tova-project uit Spanje dat een 3D-drukkingstechniek met aarde heeft ontwikkeld om architectonische oplossingen te bieden voor duurzame, betaalbare en gemeenschapsgebaseerde huisvesting. Een ander voorbeeld is het WATSUPS-project uit België, dat naast de rivier Dyle een nieuwe openbare ruimte creëert om het risico op gentrificatie te beperken. Deze oplossingen zijn geworteld in onderzoek en innovatie die de Europeanen centraal stellen in de groene transformatie.

Een nieuwe NEB-faciliteit zal ervoor zorgen dat Europa dit potentieel blijft benutten. Het voorziet in meerjarige begrotingssteun voor 2025-2027 via twee pijlers: een onderdeel onderzoek en innovatie om nieuwe ideeën te ontwikkelen en een onderdeel voor de uitrol van dergelijke oplossingen. In het gewijzigde werkprogramma van Horizon Europa 2023-24 wordt 20 miljoen EUR toegewezen voor de voorbereiding van de uitvoering van de NEB-faciliteit.

> Experimentele acties om nieuwkomers aan te trekken

Dit amendement omvat een pakket nieuwe experimentele acties om de openheid van het programma te versterken, de doelstellingen van de EU-missies te ondersteunen en de loopbanen van jonge onderzoekers te bevorderen. Zij zullen nieuwe benaderingen testen met het oog op de voorbereidingen voor de laatste drie jaar van Horizon Europa en het toekomstige vervolgprogramma ervan.

De acties omvatten vier open thema's die onderzoekers meer vrijheid geven om hun werk te richten op een onderwerp dat zij kiezen, met een totale begroting van 76 miljoen EUR in clusters van Horizon Europa voor „Gezondheid”, „Klimaat, energie en mobiliteit” en „Levensmiddelen, bio-economie, natuurlijke hulpbronnen, landbouw en milieu”. Een experimentele actie van 15 miljoen euro voor de EU-missies zal kennisinstellingen zoals universiteiten of onderzoeksorganisaties centraal stellen bij lokale transdisciplinaire onderzoeks- en innovatieactiviteiten met Europese contacten. Daarnaast is de NEB-oproep „Verandering van buurten, die mooi, duurzaam en inclusief maken” ook tot doel nieuwkomers voor het programma aan te trekken om een zo groot mogelijk effect te sorteren. Tot slot zal 20 miljoen euro steun verlenen aan talentecosystemen voor aantrekkelijke vroege onderzoeksloopbanen.

> Het cultureel erfgoed

In het amendement wordt ook 48 miljoen EUR uitgetrokken voor de Europese collaboratieve cloud voor cultureel erfgoed. Deze nieuwe digitale samenwerkingsruimte zal instellingen en onderzoekers voor cultureel erfgoed en de culturele en creatieve sector ondersteunen om de vruchten van de digitale transitie te plukken. Het zal een aanvulling vormen op de gemeenschappelijke Europese dataruimte voor cultureel erfgoed (de dataruimte) die in het kader van het programma Digitaal Europa wordt gefinancierd.

> Pandemieparaatheid

De COVID-19-pandemie heeft duidelijk gemaakt voor welke uitdagingen de Europese gezondheidszorgstelsels staan bij het opsporen, voorkomen, bestrijden en beheersen van uitbraken van infectieziekten. Om Europa toe te rusten voor mogelijke toekomstige pandemieën, omvat het gewijzigde werkprogramma een investering van 50 miljoen euro voor een Europees partnerschap voor pandemieparaatheid.

De weg effenen voor 2025

Oproepen voor 2 025 zijn ook opgenomen in het amendement om de continuïteit van bepaalde terugkerende acties te waarborgen, zoals de Marie Skłodowska-Curie-acties (MSCA) en „Teaming for Excellence” en „ERA (European Research Area) Fellowships” in het onderdeel „Verbreden van de deelname en verspreiding van excellentie” en „Hervorming en verbetering van het Europese O/II-systeem”. De Commissie is van plan het volledige scala aan acties voor 2 025 uit te rollen in een specifiek werkprogramma voor 2025.

Achtergrond

Horizon Europa is het onderzoeks- en innovatieprogramma van de EU voor 2021-27. In het kader van de tussentijdse herziening van de langetermijnbegroting van de EU besloot de Europese Raad oorspronkelijk 95.5 miljoen EUR over een periode van zeven jaar uit te trekken om de Unie in staat te stellen andere dringende prioriteiten, zoals hulp aan Oekraïne, te financieren. De verlaging is verminderd met 100 miljoen EUR als gevolg van het hergebruik van vrijmakingen, waardoor de verlaging in 2025-27 zal oplopen tot 2 miljard EUR.

Het werkprogramma 2023-24 van Horizon Europa is op 6 december 2022 vastgesteld en voor het eerst gewijzigd op 31 maart 2023. Het is gebaseerd op het in maart 2021 aangenomen strategisch plan 2021-2024 van Horizon Europa, dat samen met belanghebbenden, het Europees Parlement en de lidstaten is ontworpen.

De wijziging van vandaag schrapt de investeringen voor de EU-missies, die zijn achtergebleven bij het oorspronkelijke werkprogramma 2023-24 om de uitvoering van de mededeling „EU-missies twee jaar later: beoordeling van de vooruitgang en verdere stappen”, aangenomen op 19 juli 2023.

Voor meer informatie

Referentiedocumenten | portaal voor EU-financiering

Horizon Europa

Strategisch plan van Horizon Europa

Portaal voor financiering en aanbestedingen