Het pensioen nadert: wat moet ik doen met mijn bedrijf om eventuele toekomstige activiteiten voort te zetten?

Wanneer u met pensioen gaat, heeft u als bestuurder van een vennootschap meerdere opties. U kunt besluiten om uw vennootschap te liquideren of om deze te behouden om extra inkomsten te genereren en uw fiscaliteit te optimaliseren. Dit FAQ-artikel helpt u om de gevolgen van elke optie te evalueren, rekening houdend met de inkomstenplafonds voor gepensioneerden en de fiscale mogelijkheden. Het is belangrijk om op te merken dat hoewel de pensioenrechten van bestuurders vaak beperkt zijn, dit een recht is waar men beter geen afstand van doet.

1. Welk type inkomen kunt u nog ontvangen als u gepensioneerd bent?

A. Als u de wettelijke pensioenleeftijd hebt bereikt

• Geen inkomstengrens: Vanaf het jaar waarin u de wettelijke pensioenleeftijd bereikt (momenteel 65 jaar, vanaf 2025 66 jaar) of als u een loopbaan van minstens 45 jaar hebt, kunt u onbeperkt beroepsinkomsten ontvangen. Dit omvat een loon, dividenden of inkomsten uit zelfstandige activiteiten, zonder dat dit invloed heeft op uw pensioen.

B. Als u met vervroegd pensioen gaat

• Beperkt inkomen: Indien u met vervroegd pensioen gaat vóór de wettelijke pensioenleeftijd of met minder dan 45 jaar loopbaan, is het beroepsinkomen dat u mag ontvangen beperkt. De grenzen van dit “toegestane werk” variëren afhankelijk van criteria zoals pensioen- of overlevingspensioen, of u kinderen ten laste hebt, en of u werkt als werknemer of zelfstandige.
• Voorbeeld: Voor 2024 is het maximale nettobedrag als zelfstandige 7.880 € (of 11.820 € met een kind ten laste). Als uw pensioen midden in het kalenderjaar ingaat, wordt het plafond pro rata berekend op basis van het aantal pensioenmaanden.

Let op: Indien u dit plafond overschrijdt, kan uw pensioen worden geschorst.

2. Hoe kunt u inkomsten structureren om binnen de plafonds te blijven zonder fiscale voordelen te verliezen?

A. Door uw vennootschap actief te houden

1. Uitkeren van dividenden: Dividenden uit uw vennootschap zijn roerende inkomsten en worden niet bij uw beroepsinkomen geteld voor de berekening van het plafond voor “toegestaan werk”. U kunt dus inkomsten uit uw vennootschap ontvangen in de vorm van dividenden zonder het risico uw vervroegd pensioen te verliezen.
2. Liquidatiereserve: U kunt een liquidatiereserve opbouwen binnen uw vennootschap. Dit houdt in dat een deel van de winst wordt overgedragen naar een speciale reserve die onderworpen is aan een verlaagd tarief van 10 %. Na vijf jaar kan deze reserve worden uitgekeerd aan de aandeelhouders met een roerende voorheffing van slechts 5 %.

• Uitkering bij liquidatie: Als de liquidatiereserve pas bij de liquidatie van de vennootschap wordt uitgekeerd, is geen extra belasting verschuldigd.

Voorbeeld: U genereert jaarlijks 10.000 € winst in uw vennootschap. Door gebruik te maken van de liquidatiereserve, bouwt u een kapitaal op dat u kunt uitkeren met een voordelige fiscaliteit: 5 % na vijf jaar, of belastingvrij bij de liquidatie.

B. Door uw vennootschap te liquideren

Indien u besluit om uw vennootschap te liquideren, kunt u de resterende activa verdelen onder de aandeelhouders. Deze optie heeft echter bepaalde fiscale gevolgen:

• Liquidatie van de liquidatiereserve: Als uw vennootschap over een liquidatiereserve beschikt, kan deze bij de sluiting van de liquidatie worden uitgekeerd zonder bijkomende roerende voorheffing. De reserve is namelijk vrijgesteld van belasting bij de definitieve liquidatie.
• Verlies van doorlopende fiscale voordelen: Door uw vennootschap te liquideren, doet u afstand van toekomstige dividenden en de fiscale voordelen van de liquidatiereserve. Uw inkomsten moeten dan rechtstreeks uit uw pensioen of persoonlijke beleggingen komen, zonder de flexibiliteit van een vennootschapsstructuur.

Opmerking: Liquidatie vereist dat u een specifieke juridische en administratieve procedure volgt, geregeld door het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV), artikelen 2:5 en 2:7, die regels stellen voor reserves en activa bij liquidatie.

3. Wat zijn de fiscale en sociale implicaties als u na uw pensioen een inkomen ontvangt?

A. Sociale bijdragen

1. Voor bestuurders met vervroegd pensioen: Indien u een beperkt beroepsinkomen in uw vennootschap ontvangt, worden uw sociale bijdragen berekend op basis van het toegestane plafond, zijnde 7.880 € voor 2024 (of 11.820 € indien u een kind ten laste hebt). Dit bedrag wordt berekend aan een verlaagd tarief van 14,7 % op uw netto beroepsinkomen.
2. Geen bijdragen voor lage inkomens: Als uw netto beroepsinkomen minder dan 3.730,89 € bedraagt, hoeft u geen sociale bijdragen te betalen.

Let op: Als uw inkomen het dubbele van het toegestane plafond bereikt (bijvoorbeeld 15.760 € voor 2024 zonder kind ten laste), verliest u uw volledige pensioen. Uw sociale bijdragen worden dan berekend alsof u een zelfstandige in hoofdberoep bent, met een tarief van 20,5 %.

B. Fiscaliteit van dividenden en de liquidatiereserve

• Dividenden: De dividenden uit de vennootschap zijn onderworpen aan de standaard roerende voorheffing van 30 %. Afhankelijk van uw leeftijd en statuut worden deze dividenden echter niet als beroepsinkomen beschouwd en hebben ze dus geen invloed op uw pensioen.
• Liquidatiereserve: De liquidatiereserve geniet van verlaagde belastingtarieven, namelijk 5 % na vijf jaar of 0 % indien deze bij de liquidatie wordt uitgekeerd.

Voorbeeld: Indien u over een liquidatiereserve van 50.000 € beschikt, kan deze na vijf jaar worden uitgekeerd met een verlaagde roerende voorheffing van 5 %, zijnde 2.500 €, of belastingvrij als deze pas bij de liquidatie wordt uitgekeerd.

Advies en aanbevelingen

Om uw financiële en fiscale situatie na uw pensioen te optimaliseren, kunt u het volgende overwegen:

1. Overweeg om de vennootschap te behouden voor dividenden en de liquidatiereserve: Indien u een liquidatiereserve heeft opgebouwd, kan het voordeliger zijn om de vennootschap te behouden en de winsten uit te keren terwijl u uw pensioen behoudt.
2. Respecteer de inkomensplafonds om schorsing van uw pensioen te vermijden: Indien u met vervroegd pensioen gaat, structureer dan uw verloning om binnen de grenzen van het “toegestane werk” te blijven. Maak gebruik van dividenden om uw inkomsten aan te vullen zonder het risico op pensioenverlies.
3. Anticipeer op sociale bijdragen: Bereken de impact van sociale bijdragen op basis van uw beroepsinkomen. Indien u uw inkomen beperkt tot minder dan 3.730,89 €, kunt u onnodige sociale bijdragen vermijden.
4. Geef voorkeur aan de liquidatie van de liquidatiereserve aan het einde van uw activiteit: Indien uw vennootschap over een liquidatiereserve beschikt, behoud deze tot de liquidatie om van de volledige vrijstelling van roerende voorheffing te genieten.

Kortom, het behouden van de vennootschap na pensioen kan fiscaal voordelig zijn doordat u dividenden kunt ontvangen en gebruik kunt maken van de liquidatiereserve. Het is echter essentieel om de sociale en fiscale implicaties te begrijpen en de beste beslissing te nemen op basis van uw persoonlijke situatie.