Meer geven aan de natuur dan we nemen

In het kader van het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie organiseerde de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu een high level-evenement over de cruciale rol van natuur en biodiversiteit bij het bouwen aan een duurzame toekomst.

Onder de titel 'Regenerative development for transformative change' was het evenement, dat op 11 april in Brussel plaatsvond, opgebouwd rond een centrale boodschap: 'Meer geven aan de natuur dan we nemen'.

De ambitie van het Belgische voorzitterschap

Het evenement was gebaseerd op het principe van de EU-biodiversiteitsstrategie 2030 om de natuur te herstellen, en ging een stap verder door de praktische toepassingen van regeneratieve ontwikkeling voor transformatieve verandering te verkennen. Gedurende de hele dag ging het evenement van het voorzitterschap dieper in op de manieren waarop het concept van 'regeneratieve ontwikkeling' een antwoord kan bieden op de uitdagingen op het vlak van het verlies aan biodiversiteit en duurzaamheid. De ambitie van het Belgische voorzitterschap is dan ook om het potentieel van dit nieuwe concept in de verf te zetten en te verkennen, zodat er rekening mee kan worden gehouden bij de formulering en uitvoering van milieubeleid en -initiatieven, op Europees, nationaal en lokaal niveau. De ambitie van het Belgische voorzitterschap is dan ook om de mogelijkheden van dit nieuwe concept in de verf te zetten en te verkennen, zodat er rekening mee kan worden gehouden bij de formulering en uitvoering van milieubeleid en -initiatieven, op Europees, nationaal en lokaal niveau.

Anders denken over onze relatie met de natuur

Het concept van regeneratieve ontwikkeling gaat verder dan duurzaamheid, omdat het ons ook aanmoedigt om onze relatie met de natuur te heroverwegen. Regeneratieve ontwikkeling benadrukt hoe belangrijk het is om ons denken te veranderen en een benadering van ‘levende systemen’ toe te passen. Dit nieuwe denken nodigt ons uit om een actieve rol te spelen in het behouden en verbeteren van de gezondheid van de planeet - voor mens en natuur. Het erkent dat oplossingen niet universeel kunnen worden opgelegd, maar moeten voortkomen uit een diepgaand begrip van lokale ecosystemen en culturen. Regeneratieve ontwikkeling schetst een beeld van steden en gemeenschappen die bruisen van ecologische vitaliteit. Het bouwt voort op het grenzeloze potentieel van alle levensvormen in plaats van enkel probleemoplossend te denken.

Prioriteiten van het voorzitterschap vanuit het perspectief van regeneratieve ontwikkeling

De conferentie bracht sprekers en deelnemers uit verschillende EU-lidstaten en instellingen samen - vertegenwoordigers van regeringen, de academische wereld, maatschappelijke organisaties en de privésector - en onderzocht hoe de integratie van een regeneratieve ontwikkelingsbenadering in strategieën en initiatieven een nieuw perspectief kan bieden voor het bereiken van biodiversiteits- en milieudoelstellingen.

Mevrouw Sandrine Dixson-Declève, medevoorzitster van de Club van Rome en uitvoerend voorzitster van Earth4All, gaf het startsein voor het debat door te stellen dat de complexe uitdagingen van vandaag een nieuwe financiële en economische architectuur vereisen die regeneratieve ontwikkeling en welzijn van mens en planeet tegelijk omarmt. De presentatie van dr. Leen Gorissen, oprichtster van Centre4NI, diende als rode draad om na te denken over het concept van regeneratieve ontwikkeling als een transformatieve hefboom voor het aanpakken van huidige uitdagingen zoals die veroorzaakt door het verlies aan biodiversiteit. Expertenpanels en rondetafeldiscussies gingen in op verschillende aspecten van regeneratieve ontwikkeling, benaderd vanuit de milieuprioriteiten van het voorzitterschap (Just Transition, Circular Economy, Adaptation en Resilience) alsook vanuit Nature Positivity,een sleutelbegrip in de recente internationale en Europese-biodiversiteitsagenda.

'Het Belgische voorzitterschap wil bijdragen tot een zich herstellende en bloeiende natuur’, zei Pierre Kerkhofs van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. 'Gezonde en diverse ecosystemen zijn verantwoordelijk voor de lucht die we inademen, het voedsel dat we eten en de natuurgebieden die we bezoeken om ons lichaam en onze geest te voeden. Het herstellen en opnieuw vormgeven van onze relatie met de natuur zijn centrale en dringende uitdagingen voor de komende decennia.'

Belangrijkste inzichten voor Europees beleid

In de toekomst is het belangrijk om discussies te vertalen naar uitvoerbaar beleid en initiatieven op lokaal, nationaal en Europees niveau, om de samenwerking tussen overheden, bedrijven, de academische wereld en maatschappelijke organisaties te bevorderen om zo regeneratieve agenda's vooruit te helpen. Onderwijs en capaciteitsopbouw om individuen en gemeenschappen in staat te stellen regeneratieve principes te omarmen, spelen ook een cruciale rol.

In de komende weken zal de FOD Volksgezondheid een rapport en een onderzoek over regeneratieve ontwikkeling publiceren. Het rapport zal ook belangrijke inzichten uit de conferentie bevatten om een oriëntering te geven bij het concept, zodat er meer rekening mee kan worden gehouden bij de formulering van EU-beleid.

Deze verandering van visie op onze relatie met de natuur kan de strategieën, programma's en plannen van de Europese instellingen van input voorzien.