Meer korte ziekteafwezigheden in maanden met schoolvakanties na invoering nieuwe regeling

Sinds 1 januari 2024 worden ziektedagen met medisch attest tijdens vakantie niet langer beschouwd als verlofdagen

Brussel, 26 juni 2024 – Sinds 1 januari 2024 kunnen werknemers die ziek zijn met medisch attest tijdens hun vakantie die vakantiedagen uitstellen om later op te nemen.¹ HR-dienstverlener Securex toont nu aan dat sindsdien, het korte ziektepercentage wel degelijk sterker evolueert in de maanden met schoolvakanties, doorgaans de maanden waarin veel werknemers verlof nemen. De nieuwe regeling lijkt dus te zorgen voor meer kortstondig ziekteverzuim. “Het is niet ongewoon dat mensen ziek worden tijdens vakantie wanneer bijvoorbeeld de werkstress wegvalt. De nieuwe regeling brengt dus mogelijk voor het eerst een bestaand fenomeen duidelijk in kaart. Ondanks ziekte toch voldoende dagen kunnen recupereren kan op lange termijn ook positief zijn voor de gezondheid en inzetbaarheid van werknemers,” zegt Heidi Verlinden van Securex.

Partner in tewerkstelling en ondernemerschap Securex onderzocht via verschillende datapunten een effect van de nieuwe maatregel op het kortdurig ziekteverzuim. Dit door de evolutie van de absenteïsmecijfers in Vlaanderen en Wallonië te vergelijken, rekening houdend met de verschillende schoolvakantieregelingen in de twee regio’s. Securex bekeek hoe het korte ziektepercentage in één regio is geëvolueerd tussen maart, april en mei in 2023 en dezelfde maanden in 2024.

Duidelijk effect door verschillende schoolvakantiekalender

In maart 2024 zakte het korte ziektepercentage zowel in Vlaanderen van 3,04% naar 2,82% (-7,2%) als in Wallonië van 3,05% naar 2,98% (-2,5%) ten opzichte van een jaar eerder. In Wallonië, waar er krokusvakantie was, was deze daling dus 4,7 procentpunt minder sterk dan in Vlaanderen. ​

Vervolgens was er in april een stijging van het korte ziektepercentage in Vlaanderen van 2,22% naar 2,34% (+5,1%), maar bleef het stabiel in Wallonië tussen 2,63% en 2,65% (+0,5%). Ook in april zien we dus dat er enkel in Vlaanderen, waar er toen paasvakantie was, een stijging was met 4,6 procentpunt verschil. ​

In de maand mei, met enkel lentevakantie in Wallonië, nam het korte ziektepercentage met 4,1% toe van 1,93% naar 2,01%, terwijl het in Vlaanderen stabiel bleef (van 1,89% naar 1,87%). Opnieuw een verschil in evolutie van 5,3 procentpunt. ​

^{*maanden met een schoolvakantie}

Omgekeerd kortjakjesyndroom

“Het onderscheid tussen effectief ziek zijn en afwezig zijn van het werk is belangrijk. Werknemers hebben tijdens schoolvakanties evenveel zoniet meer kans om ziek te worden. Het komt voor dat werknemers net ziek worden zodra ze met verlof zijn, het zogenaamde omgekeerde kortjakjesyndroom,” zegt Heidi Verlinden, research project manager bij Securex. “Ondanks dat meer kortstondig absenteïsme leidt tot een hogere loonkost per gewerkt uur, is de nieuwe maatregel toch ook positief. Het voelt rechtvaardiger aan voor werknemers, en het behouden van verlofdagen waarop je recupereert kan langere afwezigheden vermijden. Dat is ook positief voor de werkgever.”

Nieuwe maatregel sinds 1 januari 2024

Sinds begin dit jaar kunnen vakantiedagen waarop een werknemer ziek is omgezet worden in vakantiedagen op een later tijdstip. Het maakt dus niet meer uit of de ziekteperiode begon voor de start van de jaarlijkse vakantie of tijdens een lopende vakantieperiode. ​

De werknemer heeft recht op een gewaarborgd loon tijdens de ziekte en kan vakantiedagen binnen 24 maanden na het vakantiejaar opnemen. Ze moeten wel onmiddellijk hun werkgever op de hoogte brengen en hem of haar een medisch getuigschrift bezorgen.

Over het onderzoek

De cijfers in dit onderzoek zijn gebaseerd op gegevens geregistreerd door werkgevers. Ze gelden voor een gemiddelde werknemer in ondernemingen tot 1000 werknemers in de Belgische privésector. In mei 2024 telde de steekproef 20.686 werkgevers en 136.449 volledig onderworpen en belastingplichtige werknemers. ​

Uit de vergelijking met de RSZ-populatiegegevens blijkt dat de steekproef van Securex de Belgische arbeidsmarkt weerspiegelt voor het statuut, het geslacht, de leeftijd van werknemers en voor de omvang van ondernemingen tot 1000 werknemers. ​ Voor de regio’s is ze minder representatief, maar dat is hier niet relevant omdat we de cijfers per regio bekijken. ​

De evolutie in februari bespreken we niet, want die is minder relevant en er gelden andere verklaringen voor de vastgestelde evoluties. Het verschil in schoolvakantiedagen tussen Vlaanderen en Wallonië was die maand slechts 1 dag (versus 6 dagen in maart en mei, en 7 dagen in april). Bovendien woedde de griepepidemie toen nog, met mogelijk ook een impact op het verschil in evolutie van het korte ziektepercentage door het verschil in vaccinatiegraad tussen Vlaanderen en Wallonië. Tot slot was dit de eerste schoolvakantie met de nieuwe regeling. Mogelijk was nog niet iedereen op de hoogte van de nieuwe regeling.

Steven De Vliegher

PR Specialist, Securex