Meerwaardebelasting en complexe aangiften

Koen Van Duyse bespreekt in zijn columns voor het magazine Trends actuele fiscale onderwerpen met een kritische pen.

Oktober is de tijd van de complexe aangiften.

Belastingplichtigen die aan de personenbelasting zijn onderworpen, moeten ieder jaar tijdig een belastingaangifte indienen, ten laatste op 30 juni. Wie opteert voor een elektronische aangifte, krijgt meer respijt. Die aangifte moet ten laatste op 15 juli binnen zijn. Voor complexe aangiften loopt de indieningstermijn minstens tot en met 16 oktober. Er moeten ook minimaal vijf maanden zitten tus­sen de terbeschikkingstellingvan de elektronische aangifte door de belastingadministratie en de indieningsdatum. Voor die aangiften hebben de belastingplichtigen dus minimaal drie en een halve maand meer tijd dan voor de papieren aangifte.

In een complexe aangifte moeten bepaalde soorten inkomsten worden opgenomen. Dat is het geval indien buitenlandse beroepsinkomsten werden verkregen, dus voor wie een buitenlands salaris als werknemer ontvangt, of buitenlandse bedrijfsleidersbezoldigingen of een buitenlands pensioen. Dat geldt ook voor zelfstandigen en vrije beroepen en voor bedrijfsleiders van een Belgische vennootschap.

Een aangifte die het wetboek als complex bestem­pelt, hoeft op zich niet complex te zijn. Een voorbeeld om dat aan te tonen. Voor een werknemer die aan de grens met Nederland woont en bij een Nederlandse werkgever werkt, bestaat de aangifte feitelijk meestal slechts uit één getal, ieder jaar opnieuw op dezelfde wijze berekend. Hetzelfde geldt voor veel buitenlandse pensioenen.

Wat staat nog niet in de opsomming van de com­plexe aangiftes?
De meerwaardebelasting die er straks aankomt. Die zit structureel niet zo slecht in elkaar. Dat ademt, voor kenners, het advies van de Raad van State zelfs uit. Niet dat er voor de stemming geen wijzigingen zullen moeten gebeuren, natuurlijk wel. Niet dat er de volgende jaren geen wijzigingen zullen moeten gebeuren, natuurlijk wel. Maar vriend en vijand zijn het erover eens dat de meerwaardebelasting inhoude­lijk wél complex is.

Belastbare meerwaarde.

De belastbare meerwaarde is het positieve verschil tussen de ontvangen prijs en de histori­sche aanschaffingswaarde. Die wordt bij de start vastgeklikt op 31december 2025 en is in veel gevallen niet zomaar af te leiden. Aandelenpakket­ ten worden niet altijd in één keer aangekocht om vervolgens in één keer verkocht te worden. Dat brengt mee dat ingewikkelde berekeningen zullen moeten gebeuren. Traditioneel wordt voor het verantwoorden van een verdaging van de aangifte­ termijn verwezen naar het feit dat informatie uit het buitenland moet komen en niet altijd tijdig beschikbaar is. Dat argument geldt ook hier, indien een beroep wordt gedaan op buitenlandse brokers. Ik pleit er dus voor aangiften met belastbare meer­ waarden als een complexe aangifte te beschouwen, met 16 oktober of later als indieningsdatum.

De belasting kan ook worden voldaan via een bevrijdende bronheffing bij de tussenpersoon, zonder dat de belastbare meerwaarden in de aan­giften moeten worden opgenomen. Daar zijn twee voordelen aan verbonden: geen administratieve formaliteiten en de concrete meerwaarden blijven, althans in een eerste fase, onder de radar van de belastingadministratie. Daar zijn ook twee grote nadelen aan verbonden:de voetvrijstelling van 10.000 euro wordt niet toegepast en de minder­waarden op andere activa kunnen niet in minde­ring worden gebracht van de belastbare meer­waarden. Men krijgt dan wel anonimiteit, maar de belasting zal via de tussenpersoon doorgaans hoger zijn dan via de aangifte.

Minister Jambon, er is nog tijd, voeg dus één artikel toe aan de actuele teksten waarbij artikel 308/1wordt aangevuld. En vergeet ook niet eens te kijken naar de gevolgen voor belastingplichtigen die zijn vrijgesteld om een aangifte in te dienen.

Dit artikel verscheen op 02/10/2025 in Trends. U kan de bijdragen van Koen Van Duyse in Trends hier raadplegen.