Naar een nieuwe doelstelling voor klimaatfinanciering, met een bredere bijdragebasis

Temps de lecture: 5 min |25 november 2024 à 16:53

Tijdens de COP29-klimaatconferentie van de VN in Bakoe hebben de Europese Commissie en de EU-lidstaten het voortouw genomen bij het tot stand brengen van een overeenkomst om de wereldwijde financiële stromen af te stemmen op de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs.

Door de vaststelling van een nieuw collectief gekwantificeerd doel (NCQG) voor klimaatfinanciering heeft de EU de mondiale bijdragebasis voor klimaatfinanciering met succes uitgebreid. De NCQG voorziet in meer landen om financiering bij te dragen, als gevolg van hun groeiende emissies en economisch gewicht. In de overeenkomst wordt ook een grotere rol toebedeeld aan multilaterale ontwikkelingsbanken (MDB's), waarbij de hefboomwerking en het effect van overheidsmiddelen worden gemaximaliseerd door aanzienlijke particuliere financiering aan te trekken en te mobiliseren. De partijen kwamen overeen dat de gecombineerde financiering uit al deze bronnen tegen 2035 ten minste 1,3 biljoen dollar per jaar zou moeten bedragen.

Binnen dit bredere doel is een verbintenis van ontwikkelde landen om het voortouw te nemen bij het mobiliseren van $ 300 miljard per jaar tegen 2035 voor de klimaatactie van ontwikkelingslanden. Dit kerndoel kan worden bereikt via een breed scala aan bronnen, waaronder financiering die wordt gemobiliseerd door multilaterale banken en, voor het eerst, bijdragen van andere landen. Dit was een cruciale eis van de EU om ervoor te zorgen dat andere landen een billijk aandeel leveren in het verstrekken en mobiliseren van financiering, in overeenstemming met hun financiële capaciteit. Er is geen toegewezen aandeel van deze bijdrage voor de EU of de lidstaten, en de besluiten over de wijze waarop deze streefcijfers moeten worden gehaald, zullen via de nationale begrotingen en het MFK bij de regeringen van de lidstaten en de EU liggen.

Het onderhandelingsteam van de EU heeft ook met succes de laatste hand gelegd aan de regels die zullen zorgen voor meer milieu-integriteit, transparantie en verantwoordingsplicht ten aanzien van de internationale koolstofmarkten uit hoofde van artikel 6 van de Overeenkomst van Parijs. Het crediteringsmechanisme uit hoofde van artikel 6, lid 4, zal een nieuwe door de VN gesteunde norm voor koolstofcompensaties van hoge kwaliteit vaststellen, en de nieuwe regels voor de registratie en tracering van internationale overdrachten zullen de bilaterale koolstofovereenkomsten tussen de partijen transparanter maken. Dit zal een kosteneffectieve vermindering en verwijdering van emissies mogelijk maken.

Tijdens de COP29 heeft de EU zich aangesloten bij een groep andere ambitieuze landen bij de aankondiging van haar voornemen om volgend jaar een op 1,5 C afgestemde NDC te presenteren, waarmee de lat voor andere landen wordt gelegd. Om de transitie naar schone energie te bevorderen, hebben de Commissie en de Beyond Oil and Gas Alliance een partnerschap aangekondigd voor de transitie van fossiele brandstoffen. De Commissie heeft in samenwerking met een aantal partnerlanden, internationale organisaties, ngo's en ontwikkelingsbanken ook een nieuwe routekaart voor partnerschappen voor methaanreductie gelanceerd om de vermindering van methaanemissies in verband met de productie en het verbruik van fossiele energie verder te versnellen.

Tijdens de COP29 publiceerde de EU haar eerste tweejaarlijkse transparantieverslag(BTR), vóór het einde van het jaar. De indiening van BTR's is een belangrijke mijlpaal in de uitvoering van de Overeenkomst van Parijs, waarbij de verantwoordingsplicht en de samenwerking in de wereldwijde strijd tegen klimaatverandering worden versterkt, zoals uiteengezet in het versterkte transparantiekader van de Overeenkomst van Parijs.

Achtergrond

In het kader van de Overeenkomst van Parijs van 2015 zijn 194 landen overeengekomen om de gemiddelde wereldwijde temperatuurverandering tegen het einde van de eeuw ruim onder 2 °C en zo dicht mogelijk bij 1,5 °C te houden. Om dit te doen, kwamen ze overeen om nationaal bepaalde bijdragen (NDC's) in te dienen die hun individuele emissiereductiedoelstellingen vertegenwoordigen. De Europese Unie zet zich krachtig in voor de Overeenkomst van Parijs en is wereldleider op het gebied van klimaatactie, aangezien zij haar broeikasgasemissies sinds 1990 al met 37 % heeft teruggedrongen en haar economie met bijna 70 % heeft doen groeien. De EU is al begonnen met de voorbereidingen voor haar nieuwe NDC met de publicatie van de mededeling van de Commissie over de klimaatdoelstelling van Europa voor 2040 eerder dit jaar. De Commissie is voornemens een wetgevingsvoorstel in te dienen om in de Europese klimaatwet een emissiereductiedoelstelling van 90 % voor 2040 op te nemen. Deze doelstelling zal vervolgens als basis dienen voor de indiening van de nieuwe NDC van de EU.

De EU is momenteel de grootste verstrekker van internationale klimaatfinanciering, draagt in 2023 28,6 miljard EUR bij aan openbare klimaatfinanciering en mobiliseert een extra bedrag van 7,2 miljard EUR aan particuliere financiering om ontwikkelingslanden te helpen hun broeikasgasemissies te verminderen en zich aan te passen aan de gevolgen van de klimaatverandering.

Met de Europese Green Deal die in december 2019 werd gepresenteerd, heeft de EU zich ertoe verbonden tegen 2050 klimaatneutraliteit te bereiken. Deze doelstelling is juridisch bindend geworden met de vaststelling en inwerkingtreding van de Europese klimaatwet in juli 2021. In de klimaatwet is ook een tussentijdse doelstelling vastgesteld om de netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met ten minste 55 % te verminderen ten opzichte van het niveau van 1990. Deze doelstelling voor 2030 werd in december 2020 aan het UNFCCC meegedeeld als de NDC van de EU in het kader van de Overeenkomst van Parijs. In 2021 presenteerde de EU een pakket wetgevingsvoorstellen om haar beleid inzake klimaat, energie, landgebruik, vervoer en belastingen geschikt te maken om de netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met ten minste 55 % te verminderen.