De Commissie keurt op 18 oktober een EU-stappenplan goed om de strijd tegen drugshandel en criminele netwerken op te voeren, voortbouwend op de tot dusver ontplooide operationele en wetgevingsinitiatieven. Drugshandel is een van de belangrijkste veiligheidsdreigingen voor de EU. In de EU wordt meer cocaïne in beslag genomen dan ooit: in 2021 alleen al 303 ton. Criminele netwerken zijn grootschaliger, geraffineerder en gewelddadiger geworden.
Bestrijding van de georganiseerde criminaliteit en drugshandel is een prioriteit voor de Europese Unie, haar lidstaten en haar internationale partners. We moeten de dreigingen waarmee we worden geconfronteerd, samen aanpakken. Daarom roept de Commissie het Europees Parlement en de Raad op om zich volledig achter de in het stappenplan opgenomen prioritaire acties en maatregelen voor de middellange tot lange termijn te scharen.
Recente successen in de strijd van de EU tegen criminele netwerken tonen aan dat de EU op de goede weg is bij het aanpakken van deze opkomende dreigingen. Maar omdat criminele activiteiten zich voortdurend ontwikkelen over de hele wereld, moet de collectieve aanpak van de EU telkens worden aangepast en aangevuld. Het stappenplan omvat concrete en gerichte acties om de ontstane leemten te vullen.
Het gaat om 17 acties op 4 prioritaire gebieden:
> een nieuwe Europese havenalliantie om havens beter bestand te maken tegen criminele infiltratie door het werk van douanediensten, rechtshandhavingsinstanties en publieke en private partijen in havens in de hele EU te ondersteunen. Bijvoorbeeld door middel van geavanceerde scanners en andere apparatuur;
> ontmanteling van criminele netwerken met een hoog risico door financiële en digitale onderzoeken te vergemakkelijken, de grootste criminele netwerken in kaart te brengen, de samenwerking tussen gespecialiseerde openbare aanklagers en rechters te versterken en gebruik te maken van signaleringen in het Schengeninformatiesysteem (SIS);
> maatregelen ter preventie van georganiseerde criminaliteit door de uitwisseling van beste praktijken en richtsnoeren tussen de lidstaten. Doel hiervan is om infiltratie van deze groepen in de samenleving en de legale economie te voorkomen, te voorkomen dat criminele groepen jongeren ronselen, de openbare veiligheid en de volksgezondheid te verbeteren en de toegang tot drugsprecursoren doeltreffender te beperken;
> samenwerking met internationale partners om de wereldwijde dreiging het hoofd te bieden, onder meer door middel van betere informatie-uitwisseling, gezamenlijke operaties op de belangrijkste drugshandelsroutes en nauwere samenwerking met niet-EU-landen op het gebied van rechtshandhaving en justitie.
Alle betrokken partijen moeten doorgaan met hun werkzaamheden voor de volledige uitvoering van de EU-strategie voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit en de EU-drugsstrategie. De Commissie verbindt zich ertoe deze aanvullende acties in 2023 en 2024 uit te voeren, in nauwe samenwerking met de lidstaten, agentschappen en organen van de EU.
De Commissie zal nauw samenwerken met de lidstaten en haar partners om de doelstellingen van dit stappenplan te bereiken.
De Commissie verzoekt het Europees Parlement en de Raad de richtlijn betreffende ontneming en confiscatie van vermogensbestanddelen, de herziening van de Prüm-verordening, de regels voor de onderlinge koppeling van registers van bankrekeningen, het voorgestelde wetgevingspakket ter bestrijding van witwassen en de richtlijn betreffende de strafrechtelijke bestrijding van corruptie aan te nemen. Al deze voorschriften zijn essentieel voor een doeltreffende bestrijding van de activiteiten van georganiseerde criminele groepen in de hele EU. De Commissie herhaalt dat zij vastbesloten is nauw samen te werken met de medewetgevers om dit doel te bereiken.
De Commissie verbindt zich er ook toe tegen eind 2023 in het kader van het Fonds voor interne veiligheid een oproep tot het indienen van voorstellen inzake georganiseerde criminaliteit te doen voor in totaal €20 miljoen. Het is de bedoeling dat in de zomer van 2024 een EU-drugsagentschap operationeel wordt.
De Commissie gaat door met de uitvoering van de EU-strategie voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit 2021-2025 en de EU-drugsstrategie en het EU-drugsactieplan 2021-2025. In overeenstemming met deze strategieën heeft de Commissie wetgevingsvoorstellen ingediend om de regels voor de bestrijding van criminele netwerken aan te scherpen, bijvoorbeeld de richtlijn ontneming en confiscatie van vermogensbestanddelen en een pakket wetgevingsvoorstellen met strengere antiwitwasregels.
Bovendien is de rechtshandhavingscapaciteit opgevoerd door de versterking van het mandaat van Europol. Tot slot verleent de EU meer steun aan de rechtshandhavingsinstanties van de lidstaten via het Europees multidisciplinair platform tegen criminaliteitsdreiging (Empact), dat nu een permanent instrument is met meer middelen.
Website van DG HOME over drugsbeleid
Bron : Europese Commissie, pers, oktober 2023
Imago : freepik