Ondernemingen vragen opnieuw meer krediet

In het vierde trimester van 2023 werden er 5,6% meer ondernemingskredieten aangevraagd dan in dezelfde periode van 2022, het bedrag van deze aangevraagde kredieten steeg met 12,4%.

Het bedrag van de verstrekte kredieten steeg in het vierde trimester van 2023 met 13,5%. Het aantal nieuwe kredieten daalde met 11,4%.

De stijging van de kredietproductie heeft nog niet geleid tot een bijzonder sterke groei van het uitstaand volume. Dat volume aan ondernemingskredieten lag eind december 2023 2,4% hoger dan een jaar eerder en bedroeg 191,2 miljard euro.

Ten opzichte van het vierde kwartaal van 2022 lag de weigeringsgraad van datzelfde kwartaal in 2023 wat hoger.

Aantrekkende kredietvraag zorgt voor hogere productie in bedrag

In het vierde trimester van 2023 vroegen ondernemers 5,6% meer kredieten aan dan in dezelfde periode vorig jaar. In bedrag was er een sterke stijging van 12,4%.

In het vierde trimester van 2023 daalde het aantal nieuwe kredieten met 11,4%. Voor de verstrekte bedragen werd een stijging genoteerd. De bedragen lagen in het vierde trimester van 2023 13,5% hoger dan in hetzelfde trimester van het jaar voordien.

Er worden dus minder kredieten, maar voor hogere bedragen verstrekt. Dit kan samenhangen met de sterke stijging van de bedrijfsinvesteringen.

Bron: NBB

Stijgende kredietproductie nog niet zichtbaar in de evolutie van het uitstaand bedrag aan ondernemingskredieten

Eind december 2023 bedroeg het uitstaande bedrag aan opgenomen ondernemingskredieten, inclusief verbinteniskredieten (zoals garantiekredieten of documentaire kredieten), 191,2 miljard euro, wat 2,4 % hoger was dan een jaar eerder. In 2022 bedroeg de jaargroei nog 5,9%. De sterke groei van de kredietproductie in het vierde trimester van 2023 heeft nog niet geleid tot een groeiversnelling van de uitstaande bedragen.

Bron: NBB

Ondernemers ervaren iets meer kredietbelemmeringen

Omwille van correcties, kan de nieuwe weigeringsgraad enkel weergegeven worden vanaf begin 2018. Ten opzichte van Q4/2022 ligt de weigeringsgraad van Q4/2023 wat hoger. Dit kan er op wijzen dat de banken wat voorzichtiger zijn geworden, door de onzekere economische situatie en de gestegen rentevoeten. De weigeringsgraad ligt evenwel nog steeds beduidend lager dan tijdens de COVID-crisis, en ligt ook nog steeds lager dan tijdens de twee laatste jaren voor de COVID-crisis.

Ook in de BLS-enquête (Bank Lending Survey) melden de banken dat ze hun goedkeuringscriteria hebben aangescherpt in het vierde kwartaal van 2023. De belangrijkste reden die ze ook hiervoor opgeven is de onzekere economische situatie.

Bron: NBB

De perceptie van de kredietbelemmering door de ondernemingen gaat evenwel reeds in stijgende lijn sinds begin 2022, wat voor een groot deel samenhangt met de stijging van de rentetarieven. Uit de kwartaalenquête van de Nationale Bank van België (NBB) blijkt dat de perceptie van de kredietbelemmering door ondernemingen in oktober 2023 op 41,8 % lag. In januari 2022 bedroeg die perceptie nog maar 9,9 %. Dit valt bijna volledig te verklaren door de gestegen rentevoeten. De gewogen gemiddelde rentevoet is vanaf begin 2022 beginnen stijgen, door de renteverhogingen van de ECB. Dit heeft de perceptie van kredietbelemmering bij ondernemingen doen toenemen.

De onderstaande grafiek geeft de evolutie van de kredietperceptie weer. Een daling wijst op een versoepeling van de kredietvoorwaarden. Een stijging geeft dan weer aan dat het volgens ondernemingen minder voordelig is om een krediet te verkrijgen.

Bron: NBB

De rentetarieven voor kredieten aan ondernemingen lijken hun hoogtepunt te hebben bereikt

Volgens de gegevens van de NBB heeft de gewogen gemiddelde rente op nieuwe bedrijfskredieten een hele periode rond 1,5% geschommeld. Ingevolge de renteverhogingen van de ECB, is die gewogen gemiddelde rente vanaf begin 2022 beginnen stijgen tot 4,66 % in november 2023. In december 2023 werd opnieuw de daling ingezet, en is die rente gedaald tot 4,53 %.

Bron: NBB