Stresstestresultaten 2023: Belgische banken KBC en Belfius blijken bestand tegen inflatoire spanningen

Uit de stresstestresultaten voor de 70 grootste Europese financiële instellingen die vandaag werden bekendgemaakt door de Europese Bankautoriteit (EBA), blijkt dat de Belgische banken KBC en Belfius het iets beter doen dan het Europese gemiddelde en dat ze goed bestand zijn tegen inflatoire spanningen.

Doelstelling van de stresstests 2023

De EBA heeft vandaag de gedetailleerde resultaten bekendgemaakt van de stresstests die werden uitgevoerd bij 70 grote Europese banken, waaronder 57 instellingen die in het eurogebied gevestigd zijn en onder rechtstreeks toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB) staan. De EU-brede stresstests voor de groep van de grootste banken werden onder andere uitgevoerd bij Belfius en KBC Groep. ING België en BNP Paribas Fortis, die dochterondernemingen zijn van buitenlandse bankgroepen, namen aan de stresstest deel via hun moederinstellingen.

Het doel van deze EU-brede stresstest is om voor de toezichthouders, banken en marktdeelnemers te voorzien in een gemeenschappelijk analytisch kader om de weerbaarheid van de grote Europese banken en van de Europese banksector tegen een aantal hypothetische, negatieve economische schokken te kunnen vergelijken en beoordelen. De stresstest bestaat uit een basisscenario en een ongunstig scenario, beide met een tijdshorizon van drie jaar. De veronderstellingen met betrekking tot de macro-economische variabelen in het basisscenario stemmen overeen met de prognoses die de ECB in december 2022 heeft bekendgemaakt. Het ongunstige scenario, dat werd opgesteld door de ECB en het Europees Comité voor Systeemrisico’s (ESRB), is een hypothetisch scenario dat de systeemrisico’s weerspiegelt waarvan bij de aanvang van de stresstest in januari 2023 geoordeeld werd dat ze de meest wezenlijke bedreiging vormen voor de stabiliteit van de Europese banksector^[1].

Aangezien het ongunstige scenario van de stresstest hypothetisch is, kunnen de geraamde effecten van dit scenario niet worden beschouwd als prognoses van de winstgevendheid van de banken. Bovendien is in de resultaten geen rekening gehouden met mogelijke reacties van de banken op de schokken, aangezien de stresstest uitgaat van een constante balans. De resultaten van de stresstests vormen echter een nuttig analytisch instrument om te beoordelen in welke mate de bankbalansen bestand zijn tegen specifieke schokken.

Net zoals de EU-brede stresstests die in 2018 en 2021 werden uitgevoerd, is de stresstest van 2023 bedoeld om te worden gebruikt als belangrijke input voor de procedure van prudentiële toetsing en evaluatie (Supervisory Review and Evaluation Process - SREP), met als belangrijkste doel de totale kapitaalvereisten vast te stellen. De stresstest zal dus worden gebruikt als een toezichtsinstrument, en de resultaten ervan zullen met de individuele banken worden besproken binnen het SREP, waarbij ook rekening kan worden gehouden met de risicobeperkende maatregelen van het management en de potentiële balansdynamiek.

Resultaten van de Belgische banken

KBC en Belfius, de twee Belgische banken die aan de stresstest hebben deelgenomen, hadden allebei een iets betere uitgangspositie dan het gemiddelde van de steekproef van grote banken uit het eurogebied. Bij aanvang van de test (eind 2022) bedroegen de tier 1-kernkapitaalratio’s (Common Equity Tier 1, CET1)^[2] immers 15,3 % voor KBC en 16,2 % voor Belfius, tegen 14,7 % voor de steekproef van banken uit het eurogebied.

In het basisscenario werd voor KBC en Belfius, net zoals voor de meeste andere banken uit het eurogebied, een toename opgetekend van de tier 1-kernkapitaalratio, wat betekent dat de verwachte tier 1-kernkapitaalratio’s aan het eind van de stresstesthorizon (namelijk eind 2025) in het basisscenario hoger liggen dan de tier 1-kernkapitaalratio’s in de uitgangspositie. Voor Belfius werd een toename met 157 basispunten van de tier 1-kernkapitaalratio genoteerd, en voor KBC een stijging met 214 basispunten.

In het ongunstige scenario blijken KBC en Belfius eind 2025 enigszins beter bestand te zijn tegen schokken dan de meeste andere banken uit het eurogebied, in die zin dat de daling van hun tier 1-kernkapitaalratio iets minder uitgesproken is dan de gemiddelde daling bij de banken in het eurogebied (464 basispunten). Voor KBC werd in dat scenario een daling met 386 basispunten van de tier 1-kernkapitaalratio opgetekend, en voor Belfius een daling met 412 basispunten.

De voor 2025 verwachte tier 1-kernkapitaalratio’s voor de twee banken in het ongunstige scenario bedragen aldus 11,4 % voor KBC en 12,1 % voor Belfius. Deze percentages liggen boven de gemiddelde voor 2025 verwachte tier 1-kernkapitaalratio van 10,1 % voor het eurogebied.

Conclusie

Uit de stresstestresultaten voor KBC en Belfius blijkt dat deze banken goed bestand zijn tegen schokken in het licht van de macro-economische en geopolitieke onzekerheden. Dit is een welkome ontwikkeling op een moment dat de operationele omgeving van de financiële sector, die met name wordt gekenmerkt door een rentestijging en een toenemende digitalisering, nog steeds aanzienlijke structurele uitdagingen en onzekerheden inhoudt voor de sector en zijn toekomstige winstgevendheid.

^{[1] Voor nadere informatie zie https://www.eba.europa.eu/eba-launches-2023-eu-wide-stress-test-0}.

^{[2] Het tier 1-kernkapitaal (Common Equity Tier 1 - CET1) is een onderdeel van het tier 1-kapitaal, dat grotendeels bestaat uit gewone aandelen die worden uitgegeven door een bank of een andere financiële instelling.}

Bron: NBB​