Werken op de dag van de verkiezingen of bijzitter zijn: wat kun je doen?

Nu België zich voorbereidt op de verkiezingen van 13 oktober 2024 rijst een belangrijke vraag voor bepaalde werknemers: mogen ze afwezig zijn om hun stemrecht uit te oefenen of om bijzitter te zijn?

In dit artikel onderzoeken we samen met Catherine Mairy, Legal Expert bij Partena Professional, de rechten en plichten van werknemers met betrekking tot hun deelname aan de verkiezingen, evenals de stappen die nodig zijn om effectieve burgerbetrokkenheid te garanderen.

Heeft een werknemer die werkt op zondag 13 oktober 2024 het recht om van het werk afwezig te zijn om te gaan stemmen?

Ja! "De werkgever is verplicht om de werknemer de nodige tijd te geven om zijn stemplicht te vervullen wanneer hij volgens zijn arbeidsrooster moet werken tijdens de openingsuren van het stembureau op zondag 13 oktober 2024", legt Catherine Mairy uit.

Wordt deze afwezigheid betaald?

Nee, de afwezigheid van de werknemer om zijn stemplicht te vervullen, wordt niet betaald omdat hij, in feite, aan de voorwaarden voldoet om bij volmacht te stemmen.

Kiezers die om professionele redenen niet naar het stembureau kunnen komen, mogen immers een volmacht geven aan een andere kiezer.

Moet de werkgever bepaalde formaliteiten vervullen als de werknemer ervoor kiest om bij volmacht te stemmen?

Als de werknemer om professionele redenen bij volmacht wil stemmen, moet hij een specifiek formulier gebruiken dat beschikbaar is op de website van de regionale overheden. De werkgever moet een deel van het formulier invullen of een bewijsstuk afleveren.

Werkgevers die hun activiteit niet stopzetten op zondag 13 oktober 2024 worden ook aangeraden om hun werknemers vooraf aan deze verschillende regels te herinneren om eventuele misverstanden zoveel mogelijk te vermijden.

En hoe zit het met een werknemer die is aangeduid als bijzitter in een stembureau of stemopnemingsbureau?

In dat geval heeft de werknemer normaal gesproken recht op klein verlet (of omstandigheidsverlof).

De werkgever moet de werknemer immers toestemming geven om van het werk afwezig te zijn om een bepaald verkiezingsambt uit te oefenen wanneer hij volgens zijn arbeidsrooster moet werken op een tijdstip waarop hij dergelijk ambt moet uitoefenen.

"Voor de gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen van 13 oktober 2024 mag de werknemer alleen afwezig blijven, ofwel voor de nodige tijd als hij het ambt van bijzitter moet uitoefenen in een hoofdstembureau of in een enig stembureau, ofwel voor de nodige tijd met een maximum van vijf dagen als hij het ambt van bijzitter moet uitoefenen in een hoofdstembureau voor stemopneming", vervolgt Catherine Mairy.

Wordt deze afwezigheid betaald?

Ja! De werkgever moet de werknemer loon betalen voor de uren of dagen klein verlet die samenvallen met de uren of dagen waarop de werknemer normaal zou hebben gewerkt.

"De werknemer moet echter nog steeds aan bepaalde verplichtingen voldoen: zijn werkgever vooraf verwittigen, het verlof gebruiken voor het doel waarvoor het is toegestaan, enz.”, besluit Catherine Mary.