Wij zullen niet ontsnappen aan een volgende audithervorming

Sandrine Van Bellinghen, algemeen afgevaardigde Europese en internationale relaties IBR

Dit werd bevestigd door mevrouw Mairead McGuinness, Europees Commissaris voor Financiële Diensten, Financiële Stabiliteit en Kapitaalmarktenunie, in een toespraak op 27 mei.

In haar toespraak wees mevrouw Mairead McGuinness erop dat de Wirecard-affaire – onderdeel van de onaanvaardbare schandalen die het vertrouwen in de kapitaalmarkten en de audit hebben ondermijnd – illustreert wat er kan gebeuren als de drie pijlers van de ondernemingsinformatie falen en resulteren in het verlies van ongeveer 20 miljard euro aan beleggersgeld.

De Europese Commissie blijft hameren op de noodzaak van een systemische respons op basis van drie pijlers: corporate governance, audit en toezicht. In dit verband heeft zij het directoraat-generaal Financiële stabiliteit, financiële diensten en kapitaalmarktenunie verzocht een grondige evaluatie te verrichten van het "ecosysteem" van de verslaggeving door ondernemingen.

Met betrekking tot governance benadrukte zij het belang van auditcomités en de noodzaak om hun werking te evalueren.

Als goed ondernemingsbestuur de voornaamste waarborg moet zijn voor de kwaliteit van de verslaggeving door ondernemingen, dan hebben wij “checks and balances” nodig. De commissarissen hebben hier een essentiële opdracht van algemeen belang.

Naast een (naar verwachting eind september te houden) openbare raadpleging over de verschillende maatregelen ter verbetering van het ecosysteem (met de nadruk op audit) en de analyse van de werking van de EU-verordening en -richtlijn betreffende de wettelijke controle van de jaarrekening, zal de Europese Commissie de lidstaten raadplegen over hun nationale regelingen en ervaringen met:

• een kortere externe rotatie
• een betere scheiding van controle- en niet-controlediensten
• een toegenomen aansprakelijkheid voor auditors
• de gezamenlijke controles
• het toezicht op de auditors.

Na de studie over de toepassing van de auditrichtlijn en -verordening is de Europese Commissie van plan haar beoordeling af te ronden en tegen het einde van volgend jaar een wetgevingsvoorstel in te dienen.

Het eerder dit jaar gepubliceerde verslag over de auditmarkt voor organisaties van openbaar belang in de EU heeft een aantal interessante bevindingen aan het licht gebracht op het gebied van mededinging, kwaliteit van de audit (doeltreffendheid/gebrek aan kwaliteit) en de werkzaamheden die door auditcomités worden verricht. Er zijn problemen van marktconcentratie bij de audit van organisaties van openbaar belang, die leiden tot een gebrek aan keuze. Ook zijn er tekortkomingen in de interne kwaliteitsbeheersingssystemen , in het toezicht op gecontroleerde entiteiten met een hoog risico, en in de bewijsstukken en documentatie betreffende de audit.

Voorts blijft het, ondanks de vooruitgang die is geboekt dankzij de werkzaamheden van het Comité van Europese auditorstoezichthouders (CEAOB), volgens de Europese Commissie moeilijk om te zorgen voor een consequente aanpak met betrekking tot het toezicht en de sanctieregelingen. Een grotere transparantie van de werkzaamheden van de organen van publiek toezicht zou ook het vertrouwen van de beleggers in de betrouwbaarheid van de door de ondernemingen gepubliceerde financiële overzichten kunnen versterken.

Wij brengen de audithervorming in herinnering die in 2010 van start ging met de publicatie van een Groenboek getiteld “Beleid inzake controle van financiële overzichten: lessen uit de crisis”, met een drievoudige doelstelling: de relevantie van de audit verbeteren, de markt beter spreiden en de onafhankelijkheid van de auditors versterken. Het betrof tevens een raadpleging waarbij belanghebbenden werden uitgenodigd om te reageren op 38 gedetailleerde vragen over de uitvoering van de hervorming van de wettelijke controle van de jaarrekening in de Europese Unie. Ook al werden niet alle in het Groenboek opgenomen voorstellen gehandhaafd, toch resulteerde dit proces uiteindelijk en na lange debatten in een nieuw Europees regelgevend kader voor de wettelijke controles van de jaarrekening, dat sinds juni 2016 van kracht is, na de bekendmaking van Richtlijn 2014/56/EU en Verordening (EU) nr. 537/2014, die in april 2014 door de Europese instanties zijn aangenomen. De omzetting van deze audithervorming volgde in België voornamelijk via de wet van 7 december 2016 tot organisatie van het beroep van en het publiek toezicht op de bedrijfsrevisoren. Hoewel de verbetering van de kwaliteit van de audit zeker een lovenswaardige doelstelling is, bestaat er zoveel onzekerheid over de toekomst van het beroep ... de audithervormingen volgen elkaar op en zijn in één opzicht vergelijkbaar: zij leggen de bedrijfsrevisoren telkens meer beperkingen op. Laten wij hopen dat de door mevrouw Mairead McGuinness gemaakte bespiegeling over de essentiële opdracht van openbaar belang uitgeoefend door de commissarissen niet verloren gaat in zware administratieve verplichtingen die de jongeren die ervan dromen het beroep van bedrijfsrevisor uit te oefenen, zouden afschrikken.

Bron: IBR, Juni 2021