18% meer schenkingen in de eerste negen maanden van 2024! Fiscaliteit, de trefwoord ?

Het schenken van huizen, geld en beleggingen zit in de lift. Dat blijkt uit cijfers van de Federatie van het Notariaat (Fednot). In de eerste negen maanden van dit jaar registreerden de notariskantoren 3​5.64​5 schenkingen, zo’n 18% meer dan in dezelfde periode in 2023. Het ging om 24.721 vastgoedschenkingen en 10.924 roerende schenkingen via notariële akte.

Schenkingen vooral populair in Vlaanderen

Het merendeel van de schenkingen gebeurde in Vlaanderen: zo’n 68% van de onroerende schenkingen en 65% van de roerende schenkingen.
Notaris Helena Verwimp, woordvoerder van Notaris.be: “Het lijkt erop dat Vlamingen meer op voorhand nadenken en actie ondernemen om hun nalatenschap te regelen. Ook het aantal testamenten, erfovereenkomsten en aanpassingen van huwelijkscontracten ligt hoger in Vlaanderen in vergelijking met de andere regio’s.”

Instrument om aan successieplanning te doen

Notaris Helena Verwimp: “Schenkingen gebeuren vaak in het kader van successieplanning. Fiscaliteit speelt daarbij een rol, want de schenkbelasting is doorgaans minder hoog dan de erfbelasting. Maar mensen schenken ook om persoonlijke redenen: op voorhand een en ander duidelijk regelen onder begeleiding van een notaris zorgt voor gemoedsrust.”

Is schenken altijd een goed idee?

Of schenken al dan niet aan te raden is, verschilt dossier per dossier, klinkt het bij de notarissen. Schenken zonder een financiële buffer is geen goed idee. Wie bijvoorbeeld zijn woning schenkt aan zijn kinderen, moet ervoor zorgen dat er later voldoende middelen zijn om o.a. eventuele medische kosten of het verblijf in een rusthuis te betalen. Wie een schenking overweegt, laat zich dus best goed adviseren. Zo kan de notaris bepaalde clausules voorzien die een beschermend effect hebben.

Nieuwe Vlaams regelgeving op komst voor roerende schenkingen

Geld schenken aan kinderen kan in Vlaanderen aan een vast tarief van 3%. Bankgiften zijn in de praktijk populair omdat ze niet verplicht moeten geregistreerd worden en dus onbelast kunnen gebeuren. Tegelijkertijd is er een belangrijk risico aan verbonden. Dat heeft te maken met de zogenaamde ‘verdachte periode’. Om volledig komaf te maken met de fiscus moet je drie jaar blijven leven. Sterf je binnen de drie jaar na de schenking, dan wordt de waarde van de schenking meegerekend bij het belastbaar erfdeel. Je betaalt dan erfbelasting op de schenking, wat wel eens duurder zou kunnen uitvallen.
De Vlaamse Regering heeft aangekondigd dat de verdachte periode vanaf 1 januari 2025 wordt opgetrokken naar 5 jaar. Om alle risico’s te vermijden, is het registreren van een schenking extra aan te raden.

Hoe oud zijn de schenkers en zij die de schenking ontvangen?

Voor de eerste keer keek Fednot ook naar de gemiddelde leeftijd van de schenkers en van wie de schenking ontvangt.
Een groot deel van de schenkers wacht lang om tot actie over te gaan: in de eerste negen maanden van 2024 was de schenker van roerende goederen in Vlaanderen gemiddeld 77 jaar oud, de schenker van vastgoed was gemiddeld 72 jaar oud. Wie een roerende schenking via notariële akte ontving, was gemiddeld net geen 49 jaar oud. Voor een onroerende schenking ging het om 43,5 jaar.
Notaris Helena Verwimp: “De Vlaming is terecht voorzichtig. Pas wanneer hij of zij zeker weet dat er voldoende financiële middelen zijn, zal er geschonken worden. De toenemende kosten qua levensonderhoud en van rust- en verzorgingscentra spelen zeker mee.”