Duurzaamheid, herbruikbaarheid, verbeterbaarheid en repareerbaarheid van producten

Temps de lecture: 5 min |6 december 2023 à 07:52

De Commissie is ingenomen met het voorlopige akkoord dat gisteravond tussen het Europees Parlement en de Raad is bereikt over de verordening inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten.

Het zal ertoe bijdragen dat duurzame producten de nieuwe norm in de EU worden, door ze langer te laten meegaan, efficiënter gebruik te maken van energie en hulpbronnen, gemakkelijker te repareren en te recyclen, minder zorgwekkende stoffen bevatten en meer gerecycled materiaal bevatten.

Het zal ook het gelijke speelveld voor duurzame producten op de interne markt van de EU verbeteren en het mondiale concurrentievermogen van bedrijven die duurzame producten aanbieden, versterken.

Van duurzame producten de norm maken

De nieuwe wet bouwt voort op de bestaande richtlijn inzake ecologisch ontwerp, die al bijna 20 jaar met succes de verbetering van de energie-efficiëntie van producten in de EU heeft aangestuurd. Het zal het mogelijk maken geleidelijk prestatie- en informatievereisten vast te stellen voor belangrijke producten die in de EU in de handel worden gebracht.

De Commissie zal een lijst van producten vaststellen en regelmatig bijwerken op basis van een grondige analyse en criteria die met name verband houden met de klimaat-, milieu- en energie-efficiëntiedoelstellingen van de EU. Op die manier zal de Commissie zorgen voor voorspelbaarheid en transparantie met betrekking tot welke producten wanneer dat het geval is. Prioriteit zal worden gegeven aan producten met een grote impact, waaronder textiel (met name kleding en schoeisel), meubilair (met inbegrip van matrassen), ijzer en staal, aluminium, banden, verf, smeermiddelen en chemicaliën, alsook energiegerelateerde producten, ICT-producten en andere elektronica.

De nieuwe eisen inzake ecologisch ontwerp zullen verder gaan dan energie-efficiëntie en gericht zijn op het stimuleren van circulariteit, waaronder:

duurzaamheid, herbruikbaarheid, verbeterbaarheid en repareerbaarheidvan producten
aanwezigheid van chemische stoffen die hergebruik en recycling van materialen belemmeren
energie- en hulpbronnenefficiëntie
gerecycleerde inhoud
koolstof- en ecologische voetafdruk
beschikbare productinformatie, met name een digitaal productpaspoort.

De nieuwe verordening bevat ook nieuwe maatregelen om een einde te maken aan de verspillende en milieuschadelijke praktijk van het vernietigen van niet-verkochte consumptiegoederen. Bedrijven zullen maatregelen moeten nemen om deze praktijk te voorkomen, en de medewetgevers hebben een rechtstreeks verbod ingevoerd op de vernietiging van onverkochte textiel- en schoenproducten, met afwijkingen voor kleine ondernemingen en een overgangsperiode voor middelgrote ondernemingen. In de loop der tijd kunnen, indien nodig, andere sectoren onder een dergelijk verbod vallen.

Bovendien zullen grote ondernemingen elk jaar moeten bekendmaken hoeveel niet-verkochte consumptiegoederen zij zich ontdoen en waarom. Dit zal bedrijven naar verwachting sterk ontmoedigen om aan deze praktijk deel te nemen.

Betere informatie voor consumenten

Meer informatie over de duurzaamheidskenmerken van producten zal beschikbaar worden gesteld, onder meer via een „digitaal productpaspoort” dat consumenten en bedrijven zal helpen duurzamere productkeuzes te maken en de autoriteiten zal helpen de naleving van de wettelijke vereisten te verbeteren.

Het „paspoort” wordt een gemakkelijk toegankelijk label voor producten dat onmiddellijk toegang geeft tot informatie over de duurzaamheid van het product. Het zal niet alleen nuttig zijn voor consumenten, maar ook voor douane- en markttoezichtautoriteiten.

Aanvullende productinformatie kan ook worden verstrekt via etiketten, vergelijkbaar met het algemeen erkende EU-energielabel dat momenteel voor veel energiegerelateerde producten geldt, en kan bijvoorbeeld worden gebruikt om een repareerbaarheidsscore te tonen.

Volgende stappen

Het Europees Parlement en de Raad moeten de nieuwe verordening nu formeel aannemen. Zodra de verordening is aangenomen, treedt zij in werking op de^20e dag volgende op die van haar bekendmaking in het Publicatieblad.

Daarna zal het eerste werkplan in het kader van de nieuwe verordening inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten worden vastgesteld, waarin zal worden vastgesteld op welke producten het doelwit zou zijn.

Achtergrond

Op 30 maart 2022 heeft de Europese Commissie een verordening inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten voorgesteld als onderdeel van het actieplan voor de circulaire economie van de Commissie in het kader van de Europese Green Deal.

Voor die producten worden enorme hoeveelheden materialen, energie en andere hulpbronnen gebruikt en ze veroorzaken aanzienlijke milieueffecten gedurende hun levenscyclus, van de winning van grondstoffen tot de productie, het vervoer, het gebruik en het einde van de levensduur. De helft van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen en 90 % van het verlies aan biodiversiteit worden veroorzaakt door de winning en verwerking van primaire grondstoffen. Negatieve milieueffecten zijn onder meer de grootschalige uitputting van hulpbronnen, uitstoot van broeikasgassen en vervuiling. Uit een recente studie van het JRC is gebleken dat in verschillende effectcategorieën de planetaire grenzen al in zicht komen of worden overschreden. De EU moet nu actie ondernemen om die trends te kenteren.

De verordening inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten heeft tot doel van duurzame producten de norm te maken op de EU-markt en de algemene milieu- en klimaateffecten ervan te verminderen. Het patroon van winning, productie, gebruik en verwijdering kan worden doorbroken, en een groot deel van de milieueffecten van een product wordt in de ontwerpfase bepaald. De nieuwe verordening zal het bestaande kader voor ecologisch ontwerp op twee manieren uitbreiden: ten eerste door zo veel mogelijk producten te bestrijkenen ten tweede, in voorkomend geval, de reikwijdte van de eisenwaaraan producten moeten voldoen, uit te breiden.