Flexi-jobs : meer dan één op twee kmo’s niet op de hoogte van nieuwe wijzigingen sinds 1 januari

​ 85% van de Belgische kmo’s wil dat het systeem van flexi-jobs uitbreidt. Ruim meer dan de helft kleine en middelgrote bedrijven heeft immers nood aan extra flexibele werkkrachten. Kostenbesparing blijkt met 16% van de kmo’s veel minder vaak een reden voor het inzetten van flexi-jobbers. Toch blijken veel kmo’s nog onvoldoende vertrouwd met het systeem van flexijobs: meer dan de helft is niet volledig op de hoogte van waar de valkuilen zitten op vlak van arbeidswetgeving of weet in welke sectoren flexi-jobs vandaag al ingezet kunnen worden.

Dat alles blijkt uit de halfjaarlijkse kmo-barometer van Acerta, ETION en VKW Limburg die meer dan 400 kmo-bedrijfsleiders heeft bevraagd.

De Belgische kmo’s zijn duidelijk voorstanders van de verdere uitbreiding van het systeem van flexi-jobs. 31,3% vindt dat flexi-jobs in nog meer sectoren mogelijk zouden moeten zijn. 53,5% vindt zelfs dat het systeem in alle sectoren zou moeten kunnen. Opvallend: de verhoging van de werkgeversbijdrage aan de RSZ sinds 1 januari, is voor slechts 1 op 5 kmo’s reden om vandaag minder flexijobbers in te zetten (12%) of dat in de toekomst te doen (9%).

Leen Smeets, juridisch expert kenniscentrum Acerta:

“Het toepassingsgebied voor het systeem van flexi-jobs werd al een aantal keren uitgebreid. Dat is op 1 januari 2024 weer gebeurd, door flexi-jobs onder andere in de uitvaartsector en de logistiek. Maar er is ook iets anders bijgekomen: sociale partners van de toegelaten sectoren kunnen overeenkomen dat in hun sector of een gedeelte ervan flexi-jobs toch niet kunnen, een ‘opt-out’-systeem dus. Omgekeerd, voor sectoren die niet zijn opengesteld voor flexi-jobs kunnen de sociale partners de mogelijkheid van flexi-jobs aanvragen, een ‘opt-in’-systeem. Opting in kan in 2024 op kwartaalbasis. Vanaf 2025 kan de opting-in op jaarbasis. Heel wat kmo’s zijn daarvoor gewonnen en vinden dat een nieuwe regering zelfs verder mag gaan dan wat nu al in de wet is vastgelegd.”

Figuur 1: Standpunt kmo’s over mogelijke uitbreiding systeem van flexi-jobs– kmo-werkbarometer

Flexi-jobs als flexibel redmiddel

De belangrijkste aanleiding voor kmo’s om meer flexi-jobs in te zetten heeft te maken met de flexibiliteit van het systeem. Meer flexibele werkkrachten kunnen werkpieken en werkdruk in de kleine en middelgrote ondernemingen opvangen. 42% van de KMO's plaatst dit in hun top 3 van belangrijkste redenen om flexi's in te zetten. Mensen kunnen inzetten enkel op die momenten dat het echt nodig is, is natuurlijk ook financieel interessant. Iets meer dan 1 op de 4 plaatst 'kosten besparen' in hun top 3 van redenen om nu of in de toekomst gebruik te maken van flexwerk.

Figuur 2: Wanneer en waarom kmo’s flexi-jobs (willen) inzetten – kmo-werkbarometer

Meer dan helft van kmo’s heeft flexibele werkkrachten nodig

Meer dan de helft van de kmo’s geeft aan dat er een reële nood is aan extra flexi-jobbers. 33% van de kmo’s geeft aan soms flexibele werkkrachten nodig te hebben om werkpieken op te vangen, bij 16% komt dat vaak voor en 6% zit eigenlijk altijd met die nood. 46% zou flexi-jobbers inzetten voor hetzelfde werk als dat van de vaste medewerkers, 39% zou er enkele taken uitpikken en 15% zou flexi-jobbers inzetten voor ander werk dan dat van de vaste medewerkers. Als belangrijkste reden om niet te opteren voor flexi-jobbers verwijzen kmo’s naar de continuïteit: 1 op de 4 kmo’s (23%) zweert bij vaste medewerkers.

Helft kmo’s onvoldoende vertrouwd met het systeem

Heel wat kmo’s vinden het systeem van de flexi-jobs wel nog te complex. Meer dan de helft (53%) is niet (precies) op de hoogte van de wettelijke wijzigingen die op 1 januari zijn doorgevoerd. Nog eens 57% weet niet juist wat de toepassingsvoorwaarden zijn om flexi-jobbers in te schakelen.

Leen Smeets: “We veronderstelden dat wie al flexi-jobbers inschakelt ook al op de hoogte was van de specifieke voorwaarden, wetgeving en administratie. Maar ook dat blijkt niet het geval: zowat de helft van de kmo’s, is nog onvoldoende vertrouwd met het systeem. Zeker het systeem van opting-out kan voor verwarring zorgen, zo kunnen flexi-jobs vanaf 1 juli 2024 bijvoorbeeld niet meer in de technische land- en tuinbouw. Er is dus nog werk aan de winkel om werkgevers te informeren én geïnformeerd te houden over het systeem.”

Figuur 3: Inschatting door kmo’s van de complexiteit (of niet) van het systeem van flexi-jobs – kmo-werkbarometer

Ruben Lemmens, gedelegeerd bestuurder VKW Limburg: “ Flexibiliteit is key voor bedrijven om in te kunnen spelen op de markt en klantenvraag in een sterk concurrentiële omgeving. Het systeem van flexi-jobs is daarbij voor veel bedrijven en zeker kmo’s van levensbelang geworden om pieken in het werk op te vangen. En dit in samenspraak met die werknemers voor wie het flexibele systeem ook een pluspunt vormt. Het blijft echter moeilijk te vatten waarom het voor de ene sector wel kan en voor de andere niet. Op dat vlak is vereenvoudiging zeker op zijn plaats, op voorwaarde dat het systeem een extra blijft en gewone jobs niet kannibaliseert, waarbij mensen zouden gaan inkorten op hun gewone wekelijkse werktijd, om elders voordeliger te gaan bijwerken.”

Over de cijfers

De gegevens zijn het resultaat van de vijfde kmo-werkbarometer die Acerta in samenwerking met de werkgeversorganisaties ETION en VKW Limburg twee keer per jaar organiseert onder kmo-werkgevers (minder dan 100 werknemers). Aan deze editie van mei 2024 namen 414 respondenten-kmo’s deel.