De Europese Commissie heeft op 8 mei 2025 een openbare raadpleging uitgezet om feedback te vragen over haar lopende herziening van de EU-richtsnoeren voor concentraties. De concentratierichtsnoeren beschrijven het kader dat de Commissie toepast bij de beoordeling van de gevolgen van fusies voor de mededinging op de markten.
Het herzieningsproces is gericht op de vraag hoe de Commissie bij haar beoordeling het juiste gewicht moet toekennen aan innovatie, efficiëntie, veerkracht, tijdshorizonten en de investeringsintensiteit van mededinging in bepaalde strategische sectoren, duurzaamheid, de gewijzigde defensie- en veiligheidsomstandigheden en andere dringende actuele transformatiebehoeften.
Deze alomvattende en ambitieuze herziening van de EU-richtsnoeren voor concentraties is een unieke gelegenheid om het kader van de Commissie voor de beoordeling van de gevolgen van fusies voor de mededinging te moderniseren. Hierdoor kunnen we de ontwrichtende wijzigingen in onze maatschappij en onze economie van de afgelopen 20 jaar, zoals de digitalisering, in aanmerking nemen, en kunnen we waarborgen dat aan innovatie, veerkracht en de investeringsintensiteit van de mededinging adequaat worden meegewogen in het licht van de acute behoeften van de Europese economie. Dit is een kantelpunt voor Europa, en alleen door verandering kunnen we waarborgen dat ons beleid inzake concentratiecontrole de mensen blijft helpen, innovatie ondersteunt en de veerkracht en het leiderschap van Europa versterkt. We rekenen op uw steun. Wij vernemen graag de mening van consumenten en bedrijven uit heel Europa over ons kader voor concentratiecontrole en hoe dat klaar voor de toekomst kan worden gemaakt.
Teresa Ribera, uitvoerend vicevoorzitter voor een Schone, Rechtvaardige en Concurrerende Transitie
Belangstellende burgers, bedrijven of organisaties kunnen een bijdrage leveren door de vragenlijst voor de algemene openbare raadpleging in te vullen. Die is hier beschikbaar.
Daarnaast heeft de Commissie zeven gerichte papers gepubliceerd, waarin wordt ingegaan op een breed scala aan actuele uitdagingen en op de juridische en economische parameters die zij bij haar beoordeling van concentratiecontrole gebruikt. De papers zijn bedoeld om het debat te stimuleren en hebben betrekking op onderwerpen die de kern van de EU-economie vormen, namelijk concurrentievermogen en veerkracht, marktmacht, innovatie, decarbonisatie, digitalisering, efficiëntie, defensie en arbeidsoverwegingen. De papers vormen de basis voor een voortdurende gerichte interactie met belanghebbenden, zelfs na de openbare raadpleging, onder meer via specifieke evenementen en workshops. Iedereen die technische feedback wil geven over een van de gerichte papers, kan een bijdrage leveren via de uitgebreide vragenlijst die hier beschikbaar is.
De uiterste datum voor het invullen van de algemene en de diepgaande vragenlijsten is 3 september 2025.
De herziening heeft betrekking op zowel de richtsnoeren voor de beoordeling van fusies tussen feitelijke of potentiële concurrenten op dezelfde relevante markt (te weten de richtsnoeren horizontale fusies van 2004) als de richtsnoeren voor de beoordeling van fusies tussen ondernemingen die op verschillende niveaus van de toeleveringsketen actief zijn (te weten de richtsnoeren niet-horizontale fusies van 2008).
Sinds de invoering van beide richtsnoeren heeft de economie verschillende transformatieve veranderingen ondergaan, van digitalisering en globalisering tot decarbonisatie, met mogelijke gevolgen voor de concurrentiedynamiek op veel markten. Veel van die veranderingen waren al aan bod gekomen in de handhavingspraktijk van de Commissie. Na ongeveer 20 jaar biedt de huidige herziening van deze richtsnoeren de gelegenheid om het beoordelingskader voor fusies aan te passen aan die nieuwe uitdagingen en de nieuwe realiteit op de markt, en om de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie te integreren.
Het doel is een alomvattend, voorspelbaar en duurzaam kader te bieden. De herziene richtsnoeren moeten een vernieuwd maar tegelijk juridisch en economisch degelijk, voorspelbaar en empirisch onderbouwd analytisch kader bieden voor alle soorten fusies en voor alle economische sectoren. De belangrijkste taak van de EU-concentratiecontrole blijft dezelfde: een levendige en concurrerende interne markt in stand houden die ondernemingen stimuleert hun klanten en consumenten innovatieve, betaalbare en hoogwaardige producten aan te bieden.
Deze herziening heeft niet alleen betrekking op de gebieden die worden genoemd in de politieke beleidslijnen en in de opdrachtbrief aan uitvoerend vicevoorzitter Ribera — en in het kompas voor concurrentievermogen — met inbegrip van innovatie, veerkracht, investeringen en duurzaamheid, maar moet ook bredere trends weerspiegelen die relevant zijn voor de productiviteit en het concurrentievermogen van de hele Europese economie, zoals digitalisering en duurzaamheid.
De vandaag gestarte openbare raadpleging maakt deel uit van een breder verzoek om input waarin de praktische details van het initiatief nader worden uitgewerkt.
In het kader van de herziening van de EU-richtsnoeren voor concentraties heeft de Commissie op 25 maart 2025 een aanbesteding uitgeschreven voor een economische studie naar de dynamiek van fusies. De deadline voor het indienen van een voorstel is 20 mei 2025.
Belangstellenden kunnen (hier) reageren op de algemene openbare raadpleging en op de uitgebreide vragenlijst (hier) die vandaag van start is gegaan en loopt tot en met 3 september 2025.
De Commissie zal de reacties op de openbare raadpleging analyseren en een samenvatting van de belangrijkste punten en conclusies publiceren op het portaal “Geef uw mening” en op de speciale pagina van de website van DG Concurrentie van de Commissie. De Commissie zal de bijdragen ook publiceren in de taal waarin die zijn ingediend.
De resultaten van de openbare raadpleging en van de bredere interactie met belanghebbenden worden meegenomen in de lopende herziening van de EU-richtsnoeren voor concentraties. Meer in het algemeen blijft de Commissie met burgers en bedrijven samenwerken alvorens haar herzieningsproces af te ronden.
Het hoofddoel van het stelsel voor concentratiecontrole is de instandhouding van een levendige en concurrerende interne markt met dynamische concurrentie. Daardoor kunnen bedrijven aan schaalvergroting doen, innoveren, investeren en betere producten aanbieden. Tegelijkertijd voorkomt concentratiecontrole de accumulatie van marktmacht in de handen van één of een klein aantal ondernemingen, wat schadelijk kan zijn voor consumenten en bedrijven en voor de productiviteit en de economische groei van de EU.
De rechtsgrondslag voor de EU-concentratiecontrole is de EU-concentratieverordening. Bij de beoordeling van voorgenomen fusies gaat de Commissie na of die naar verwachting de daadwerkelijke mededinging in de EU op significante wijze zullen belemmeren. Is dit niet het geval, dan worden zij onvoorwaardelijk goedgekeurd. Als dat wel het geval is, kunnen de fuserende vennootschappen corrigerende maatregelen voorstellen, d.w.z. bepaalde wijzigingen van de overeenkomst die waarborgen dat de markt concurrerend blijft. Indien de fuserende partijen geen passende oplossingen voor de mededingingsbezwaren hebben voorgesteld, kan de Commissie de transactie verbieden om schadelijke gevolgen voor ondernemingen en consumenten in de vorm van hogere prijzen, lagere kwaliteit of een beperktere keuze aan goederen of diensten te voorkomen. De afgelopen tien jaar is ongeveer 95% van de bij de Commissie aangemelde fusies onvoorwaardelijk goedgekeurd.
Meer informatie over de volgende stappen van het herzieningsproces is te vinden op de speciale pagina van de website van DG Concurrentie van de Commissie.