Kort ziekteverzuim in Belgische bedrijven met 5 % gedaald ondanks afschaffing ziektebriefje één dag

De afschaffing van het ziektebriefje voor één dag zorgt niet voor meer ziekteverzuim. Integendeel: in het eerste kwartaal van 2023 is het kort ziekteverzuim in de Belgische bedrijven met 5 % afgenomen in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. De keerzijde van de medaille: de afgelopen maanden waren in totaal wel meer werknemers exact één dag ziek.

Dat blijkt uit een eerste analyse van hr-dienstenbedrijf Acerta op basis van de gegevens van 260.000 werknemers. “Werknemers gaan na hun dag afwezigheid vaker meteen terug aan het werk, terwijl ze met een ziektebriefje meestal enkele dagen langer thuis zouden zitten”, aldus Acerta.

Kort ziekteverzuim daalt

Sinds eind november vorig jaar kunnen werknemers drie keer per jaar 1 dag afwezig blijven van het werk wegens ziekte, zonder dat ze daarvoor naar de huisarts moeten voor een ziektebriefje. Hr-dienstenbedrijf Acerta analyseerde de reële gegevens van 260.000 werknemers om te bekijken welke impact deze maatregel op het ziekteverzuim zou hebben. Wat blijkt? Het kort verzuim op de werkvloer (minder dan een maand afwezig door ziekte) lag de afgelopen drie maanden bijna 5 % lager dan het jaar voordien. In het eerste kwartaal van dit jaar ging 3,4 % van de werkbare uren verloren door kort ziekteverzuim, in 2022 was dat nog 3,6 %. Tegelijkertijd waren er in het eerste kwartaal van 2023 minder zieken op de werkvloer. 72,6 % van de werkende Belgen was de afgelopen maanden geen enkele dag ziek, vorig jaar was dat maar 70,5 %.

Figuur 1: kort ziekteverzuim (minstens 1 dag tot 30 dagen) 1^e kwartaal

Keerzijde van de medaille

Er is wel nog een keerzijde aan de medaille: sinds de afschaffing van het ziektebriefje wint het ziekteverzuim van exact één dag aan belang. In de eerste drie maanden van dit jaar zat 10,9 % van de werknemers één of meerdere keren exact één dag ziek thuis. In 2022 was dat 10,6 % en in coronajaar 2021 was dat 9,3 %. Ook het aantal werknemers dat effectief één keer 1 dag ziek thuisbleef is gestegen van 2,4 % in het eerste kwartaal van 2022 naar 3,0 % in het eerste kwartaal van 2023.

Figuur 2: Percentage werknemers ziek voor één dag (één of meerdere keren), 1^e kwartaal

Miet Vanhegen, experte mentaal welzijn van Acerta Consult: “Het is positief om te zien dat de afschaffing van het ziektebriefje de facto niet tot een hoger verzuim leidt in de bedrijven. Er zijn wel meer afwezigheden van één dag, maar werknemers gaan na hun dag afwezigheid vaker meteen terug aan het werk. Met een ziektebriefje – dat meestal voor meerdere dagen geldt – gebeurt dat minder snel. Dat werkgevers wantrouwig staan ten opzichte van de afschaffing van het ziektebriefje, begrijpen we, maar dit moet toch genuanceerd worden, zo blijkt uit onze eerste vaststellingen. Het is en blijft belangrijk voor bedrijven om onderling vertrouwen op te bouwen met hun werknemers en ervan uit te gaan dat werknemers het systeem niet zullen misbruiken. Een sterk aanwezigheidsbeleid dat focust op het bespreekbaar maken van ziekteverzuim, op sensibilisatie en op activatie is in dat kader onontbeerlijk.”

Acerta roept tot slot de bedrijven op om afwezigheden met en zonder ziektebriefje nóg beter te registreren zodat de impact van de nieuwe maatregel ook op de langere termijn snel duidelijk wordt.

Over de cijfers

De verzamelde gegevens zijn gebaseerd op de werkelijke gegevens van een set van 260.000 werknemers in dienst bij meer dan 40.000 werkgevers uit de private sector, waartoe zowel kmo’s als grote ondernemingen behoren.