Met een paar slagen zullen de Verenigde Staten ons schaakmat zetten!

Het Amerikaanse neoliberalisme, dat ik onderscheid van het Angelsaksisch kapitalisme, is gebaseerd op de markteconomie en het ondernemerschap. Iedereen staat er alleen voor, met alleen zijn eigen kracht, om te overleven in een land waar de sociale zekerheid minimaal is. Alles draait om de ontmoeting van vraag en aanbodcurven. Het is een land met een calvinistische grondslag: iedereen moet zijn eigen weg vinden, en liefdadigheid is een substituut voor de verzorgingsstaat.

Het is dus een land van pervers kapitalisme, gehuld in een zowel verstikkend als opwindend systeem. Omdat de maatschappij op het individu berust, is de botsing van ideeën permanent, in een chaos die projecten voortbrengt in een onbeschrijflijk sociaal en economisch darwinisme. Dat is ook de reden waarom degenen die in de Verenigde Staten hebben gewoond, dit gevoel van kwetsbaarheid van alles kennen, heel anders dan de robuustheid van de New Yorkse wolkenkrabbers. Daar is alles vluchtig, instant en voortdurend opnieuw bedacht. Het is horizontaal, als een stroom, en niet verticaal, als iets wat verankerd is. Het is een gigantische veilingzaal. Mislukking opent de weg naar een nieuwe poging, en succes naar versterking.

Maar het gaat nu veel verder: de Verenigde Staten hebben het neoliberalisme verlaten om toe te treden tot een van zijn meest ongebreidelde vormen, het exo-liberalisme. Het lijkt erop dat de deconstructie van alle structuren, te beginnen met de sociale structuren, wordt uitgevoerd in naam van een vereenvoudiging, die mensen in staat stelt om een niveau van efficiëntie (wat dat woord ook mag betekenen), welvaart en vrijheid te bereiken, dat zogenaamd wordt belemmerd door anderen.

Natuurlijk lijkt alles proper en glad aan de oppervlakte. Dat is trouwens wat de Amerikaanse cinematografische "soft power" ons leert, van musicalfilms tot Top Gun en Little House on the Prairie. Maar dat is niet de waarheid. Iedereen is alleen, en hulp komt van familie en/of religie.

Wanneer men het team ziet dat door Trump is samengesteld, merkt men dat hij loyale vrouwen en mannen heeft gekozen, in een absolute verticalisering van de macht. Maar hij heeft ook veel miljardairs geselecteerd, "self-made men" die alle trucs hebben moeten gebruiken om hun fortuin te vergaren.

Het zal chaotisch worden. Aan het einde van de vier jaar (als de Grondwet niet wordt gewijzigd), zal het team zeker niet meer hetzelfde zijn als aan het begin. Maar de Verenigde Staten zullen een volledig chaotische en isolationistische kapitalistische explosie meemaken, waardoor elke externe interpretatie onmogelijk wordt.

Trump zal zijn land leiden als een bedrijf, dat wil zeggen, in de permanente zoektocht naar monopolie en pricing power. En alles, ik zeg alles, zal worden omvergegooid, te beginnen met de koninklijke symbolen: de Amerikaanse munt en schuld.

En daar tegenover staat een steeds meer verdeeld Europa, terwijl het Frans-Duitse duo slechts een schaduw is van wat het was. We zijn nergens meer leidend, zeker niet op technologisch gebied. We zijn energetisch afhankelijk in een context van vergrijzing van de bevolking, en vooral hebben we geen leider meer. Het ontbreekt aan moraal, durf, ambitie en collectieve kracht.

Het rapport Mario Draghi is meer bezwerend dan operationeel. En onze economische groei is rampzalig.

In feite zijn we een continent geworden dat niet meer wordt bestuurd, maar beheerd, met als vaststelling de som van onze tegenstrijdigheden. Met een oorlog aan onze grenzen, waarvan we slechts toeschouwers zijn.

Henry Kissinger heeft het vaak gezegd: Amerikanen spelen schaken, terwijl Aziaten go spelen. De eersten proberen schaakmat te zetten, de laatsten omsingelen en verstikken hun tegenstander. De Verenigde Staten zullen ons schaakmat zetten. Zonder medelijden. Zonder gevoelens.

Heeft Charles De Gaulle niet terecht gezegd dat landen geen vrienden hebben, maar alleen belangen? En Kissinger om het nog scherper te stellen: "Een vijand van de Amerikanen zijn is gevaarlijk. Een vriend zijn is fataal."

En ik vrees dat als de Europese Commissie, misschien wel herzien (want het is ondenkbaar dat dit niet binnen de komende vijf jaar gebeurt, te beginnen met het voorzitterschap), geen gevolg geeft aan het Draghi-rapport, met een gigantisch plan van publieke schulden die gedeeltelijk door de ECB wordt gefinancierd, het inderdaad fataal zal zijn.

We zullen schaakmat gezet worden. In een paar zetten.

In het belang van zijn optimale verspreiding bieden wij u een automatische vertaling van dit artikel met behulp van kunstmatige intelligentie.​

De Stichting is niet verantwoordelijk voor de kwaliteit en de nauwkeurigheid van deze machinevertaling.

Dit artikel is oorspronkelijk in het Frans geschreven, dus het is de franse versie waarnaar in alle gevallen moet worden verwezen.