Milieucriminaliteit: naar strengere sancties en uitgebreide lijst van strafbare feiten !

De Raad heeft formeel op 26 maart 2024 een richtlijn aangenomen over de bescherming van het milieu door middel van het strafrecht. De wet zal het onderzoek naar en de vervolging van milieudelicten verbeteren.

De richtlijn bevat minimumregels voor de definitie van strafbare feiten en sancties. Ze komt in de plaats van de vorige wetgeving, die van 2008 dateert.

De wet is enkel van toepassing op strafbare feiten die binnen de EU zijn gepleegd. De lidstaten kunnen er echter voor kiezen hun rechtsmacht uit te breiden tot strafbare feiten die buiten hun grondgebied zijn gepleegd.

Uitgebreide lijst van strafbare feiten

Het aantal strafbare feiten zal toenemen van 9 tot 20. Nieuwe strafbare feiten zijn onder meer de handel in hout, de illegale recycling van vervuilende onderdelen van schepen en ernstige inbreuken op de wetgeving inzake chemische stoffen.

De nieuwe wet bevat ook een bepaling inzake gekwalificeerde misdrijven, die van toepassing is wanneer een in de richtlijn genoemd strafbaar feit opzettelijk wordt gepleegd en dit vernietiging of onomkeerbare of langdurige schade aan het milieu veroorzaakt.

Straffen en sancties

Voor opzettelijke misdrijven die de dood van een persoon veroorzaken, komt er een maximale gevangenis­straf van minstens 10 jaar (de lidstaten kunnen besluiten om in hun nationale wetgeving in nog strengere straffen te voorzien). Op andere misdrijven komt een maximale straf van 5 jaar opsluiting te staan. De maximale gevangenisstraf voor gekwalificeerde misdrijven zal ten minste 8 jaar bedragen.

Als het gaat om ondernemingen geldt voor de ernstigste misdrijven een maximum­boete van minstens 5% van de totale wereldwijde omzet, dan wel € 40 miljoen. Voor alle andere misdrijven bedraagt de maximum­boete minstens 3% van de omzet, dan wel € 24 miljoen.

De lidstaten moeten ervoor zorgen dat natuurlijke personen en bedrijven kunnen worden bestraft met aanvullende maatregelen. Daders kunnen dan bijvoorbeeld worden verplicht om het milieu te herstellen of de schade te vergoeden, de toegang tot overheids­financiering kan hen worden ontzegd, of hun vergunningen kunnen worden ingetrokken.

Volgende stappen

De lidstaten hebben vanaf de inwerkingtreding van de richtlijn 2 jaar de tijd om hun nationale regels aan de richtlijn aan te passen

Meer weten ?

​Wat doet de EU tegen milieucriminaliteit? (Infographic)​

Bestrijding van criminaliteit door de EU (achtergrond­informatie)

Raad bepaalt onderhandelings­mandaat voor richtlijn milieu­criminaliteit (persmededeling, 9 december 2022)

Resultaten van de EU-strijd tegen milieu­criminaliteit in 2020 (infographic)

Resultaten van de EU-strijd tegen milieu­criminaliteit in 2019 (infographic)

​Milieucriminaliteit Europol

​Milieucriminaliteit Europese Commissie​