In het kader van de strijd tegen witwassen van geld, is het belangrijk de logica en de bepalingen van de kaderwet te beheersen, in dit geval de wet van 18 september 2017, welke richtlijn (EU) 2015/849 van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2015 toepast.
Op een meer praktische manier is het ook raadzaam om "de juiste reflexen" te verwerven en te ontwikkelen om optimaal te handelen ten opzichte van de verschillende trends, risksnoeren en andere knipperlichten, welke impliceren dat er adequaat gedrag moet worden vertoond, met name wat betreft de mate van waakzaamheid en het meldingsplicht.
Het is binnen deze dynamiek dat het nieuwe vademecum plaats vindt : 18 vastgestelde schema"s van witwassen die door de CFI vastgesteld worden zijn erin duidelijk geanalyseerd.
Enkele uitleg is nodig om het volledige belang van deze aanpak te begrijpen.
Deze publicatie situeert zich in het kader van aanbeveling 1 van de Financiële Actiegroep (FAG) die stelt dat “landen de risico's voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme waaraan ze worden blootgesteld, moeten identificeren, beoordelen en begrijpen...”. De doeltreffendheid van het systeem ter bestrijding van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme is afhankelijk van de mate waarin iedereen die bij deze strijd betrokken is de risico's zo goed mogelijk begrijpt.
Door trends te identificeren, kan de CFI elementen aanreiken die bijdragen tot een goed begrip van de risico's door de melders. Dit werk vloeit voort uit de strategische analyse die de FAG definieert als het gebruik van “informatie die beschikbaar is en kan worden verkregen, met inbegrip van gegevens verstrekt door andere bevoegde autoriteiten, om trends en patronen inzake het witwassen van geld en de financiering van terrorisme te identificeren”.
Dit typologisch vademecum vormt een aanvulling op het deel van het activiteitenverslag van de CFI dat gewijd is aan trends. Het bevat 18 typische witwasschema’s die de CFI tijdens haar strategische analyse heeft waargenomen. Deze schema’s hebben betrekking op een reeks elementen die gemeenschappelijke en typische kenmerken delen die het mogelijk maken om typologieën op te stellen.
Elke typologie is gebaseerd op een reeks gevallen afkomstig van bestaande geanonimiseerde dossiers die op specifieke witwasschema’s duiden. Het formaat dat voor het vademecum is gekozen, is eerder dynamisch dan statisch, zodat het in de loop van de tijd kan worden aangepast aan waargenomen trends.
De thema's die gekozen zijn om de verschillende typologieën te illustreren, verwijzen naar een gebruikte witwastechniek of een sector die blootgesteld is aan witwasrisico's. De typologieën die verwijzen naar een onderliggend misdrijf worden door de CFI voorgesteld in haar jaarverslagen. Dit vademecum is niet exhaustief bedoeld, maar eerder om concrete voorbeelden te geven van terugkerende of vernieuwende witwasschema’s waarmee melders in de loop van hun meldingspraktijk kunnen worden geconfronteerd.
Elk van de typologieën wordt op een uniforme manier voorgesteld, ongeacht het onderwerp. De typologie wordt eerst toegelicht en vervolgens geïllustreerd aan de hand van een casus die de belangrijkste stappen in het witwasproces weergeeft. Ten slotte worden de voornaamste onderliggende misdrijven en sleutelwoorden vermeld.
Naast de volledigheid, de praktische benadering en de gebruiksvriendelijkheid, is de publicatie van dit eerste typologische vademecum ook een gelegenheid om eraan te herinneren dat het deel uitmaakt van de dynamiek van de door de CTIF op haar website aangeboden hulpmiddelen, die daarom regelmatig moeten worden geraadpleegd. Onder andere bronnen vindt men er typologieën, risksnoeren voor de onderworpen entiteiten, tools voor meldingen (GoAML), en risicoanalyses ... , onderliggende misdrijven en relevante trefwoorden,