Oekraïne: EU neemt vijfde pakket beperkende maatregelen tegen Rusland aan

Temps de lecture: 5 min |9 april 2022 à 18:10

De Europese Commissie is ingenomen met het feit dat de Raad vandaag heeft besloten om een vijfde pakket beperkende maatregelen tegen Poetins regime aan te nemen naar aanleiding van zijn brute agressie tegen Oekraïne en de Oekraïense bevolking.
Samen met de vier vorige pakketten zullen deze sancties de economische druk op het Kremlin verder opvoeren en de financiering van de invasie in Oekraïne afknijpen. Deze maatregelen zijn breder en scherper zodat zij de Russische economie nog harder treffen. Zij zijn afgestemd met internationale partners

Achtergrond

De Commissie en de EDEO werken aan aanvullende voorstellen voor mogelijke sancties, onder meer voor de invoer van olie, en beraden zich over een aantal ideeën van de lidstaten, zoals heffingen of specifieke betalingskanalen, zoals een geblokkeerde rekening. Bovenop sancties heeft de EU duidelijk gemaakt dat we dringend onze afhankelijkheid van de invoer van energie uit Rusland moeten verminderen. De Commissie heeft in haar REPowerEU-mededeling van 8 maart een strategie aangekondigd om de afhankelijkheid van Russische fossiele brandstoffen zo snel mogelijk te verminderen en is begonnen met de uitvoering van dat plan.

Het recent besluit bouwt voort op de brede en ongekende pakketten maatregelen die de EU al heeft genomen naar aanleiding van de Russische agressie tegen de territoriale integriteit van Oekraïne en de steeds grotere wreedheden tegenover Oekraïense burgers en steden.

Als hoedster van de EU-Verdragen is de Europese Commissie belast met het toezicht op de handhaving van EU-sancties in de hele Unie. De EU is eensgezind in haar solidariteit met Oekraïne. Zij zal, samen met haar internationale partners, Oekraïne en het Oekraïense volk blijven steunen, onder meer via extra politieke, financiële en humanitaire bijstand.

Zes elementen

Het pakket bevat zes elementen:

1) Verbod op steenkool

Een verbod op de invoer van alle vormen van Russische steenkool. Dit treft een kwart van de totale Russische steenkooluitvoer en betekent een inkomstenderving van ongeveer 8 miljard euro per jaar voor Rusland.

2) Financiële maatregelen

Een volledig verbod op transacties en bevriezing van activa van vier Russische banken, die nu volledig van de markten zijn afgesneden. Zij vertegenwoordigen 23 % van het marktaandeel in de Russische banksector, zodat het Russische financiële stelsel verder zal verzwakken.
Een verbod op het aanbieden van hoogwaardige cryptoactivadiensten aan Rusland. Dit zal bijdragen tot het dichten van mogelijke mazen in de wetgeving.
Een verbod op het verstrekken van advies over trusts aan rijke Russen, zodat het voor hen moeilijker wordt om hun rijkdom in de EU te stallen.

3) Transport

Een volledig verbod voor Russische en Belarussische vrachtvervoerders om in de EU te werken. Bepaalde uitzonderingen zullen van toepassing zijn op essentiële zaken zoals landbouw- en voedingsproducten, humanitaire hulp en energie.
Ontzeggen van toegang tot EU-havens aan alle onder Russische vlag varende schepen. Uitzonderingen gelden onder meer voor medische benodigdheden, voedsel, energie en humanitaire doeleinden

4) Gerichte uitvoerverboden

Verdere gerichte uitvoerverboden (ter waarde van 10 miljard euro) in domeinen waar Rusland erg afhankelijk is van Europese leveringen en dus kwetsbaar is. Dat zijn onder meer quantumcomputing, geavanceerde halfgeleiders, gevoelige machines, transport en chemicaliën. Ook gespecialiseerde katalysatoren voor gebruik in de raffinaderij-industrie vallen hieronder. Zo zullen Ruslands technologische basis en industriële capaciteit verder worden verzwakt.
Toevoegen van reactiemotorbrandstof en brandstofadditieven, die door het Russische leger kunnen worden gebruikt, aan het bestaande uitvoerverbod.

5) Uitbreiding invoerverboden

Aanvullende invoerverboden (ter waarde van 5,5 miljard euro) voor onder meer cement, rubberproducten, hout, gedistilleerde dranken (waaronder wodka), likeuren, luxe-zeevruchten (waaronder kaviaar) en een antidumpingmaatregel tegen de invoer van potas uit Belarus. Deze maatregelen zullen ook helpen om mazen tussen Rusland en Belarus te dichten.

6) Uitsluiting van Rusland van overheidsopdrachten en Europees geld; juridische verduidelijkingen en handhaving

Volledig verbod op de deelname van Russische onderdanen en entiteiten aan overheidsopdrachten in de EU. De bevoegde autoriteiten kunnen beperkte uitzonderingen toestaan als er geen haalbaar alternatief is.
Beperking van financiële en niet-financiële steun aan Russische entiteiten die eigendom zijn of onder controle staan van programma's van de EU, Euratom of een lidstaat. Naast eerder aangekondigde maatregelen op het gebied van onderzoek en onderwijs zal de Commissie de deelname van Russische overheidsinstanties of verwante entiteiten aan alle lopende subsidieovereenkomsten beëindigen en alle daarmee verband houdende betalingen opschorten in het kader van Horizon 2020 en Horizon Europe, Euratom, en Erasmus+. Er zullen geen nieuwe contracten of overeenkomsten met Russische overheidsinstanties of verwante entiteiten worden gesloten in het kader van deze programma's.
Aanpakken van diverse overlappingen tussen uitvoerbeperkingen voor goederen voor tweeërlei gebruik en geavanceerde technologieën en andere bepalingen.
Uitbreiding van het verbod op de uitvoer van bankbiljetten en op de verkoop van overdraagbare effecten tot alle officiële EU-valuta's.

De Commissie is ook ingenomen met het feit dat er nog eens 217 personen en 18 entiteiten aan sancties worden onderworpen. Dat zijn onder meer alle 179 leden van de zogenaamde “regeringen” en “parlementen” van Donetsk en Loehansk. Sinds 2014 zijn in totaal 1091 personen en 80 entiteiten aan sancties onderworpen.

Richtsnoeren voor de toetsing van buitenlandse investeringen uit Rusland en Belarus

De Commissie heeft op 5 april ook richtsnoeren gepubliceerdvoor de EU-lidstaten over het beoordelen en voorkomen van bedreigingen van Russische en Belarussische investeringen voor de veiligheid en de openbare orde van de EU. In de richtsnoeren wordt gewezen op het verhoogde risico van investeringen onder invloed van de Russische of Belarussische regering in de context van de Russische invasie van Oekraïne. Zij bevatten ook een oproep tot nauwe samenwerking tussen de autoriteiten die betrokken zijn bij de screening van investeringen en de autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor de handhaving van sancties. De lidstaten wordt verzocht dringend alomvattende mechanismen voor de screening van investeringen op te zetten, als zij dat nog niet hebben gedaan. Daarnaast wordt hen ook gevraagd antiwitwasregels te handhaven om te voorkomen dat investeerders uit Rusland en Belarus misbruik maken van het financiële systeem van de EU.