COP29 : in en outs van het algemene onderhandelings­standpunt van de EU ...

Klimaatverandering vormt een existentiële bedreiging voor de mensheid, ecosystemen en biodiversiteit, maar ook voor de vrede en veiligheid. Tijdens de 29e conferentie van de Verenigde Naties over klimaatverandering (COP29) zal de EU haar schouders zetten onder een doeltreffende, haalbare en ambitieuze wereldwijde doelstelling inzake klimaatfinanciering, en oproepen tot ambitieuze klimaatplannen om het doel van maximaal 1,5° C opwarming van de aarde in het vizier te houden.

De conclusies die de Raad heeft goedgekeurd op 14 oktober zijn het algemene onderhandelings­standpunt van de EU voor de COP29, die van 11 t/m 22 november 2024 plaatsvindt in Bakoe, Azerbeidzjan.

Resultaten boeken in Bakoe

De Raad roept op tot een ambitieus en evenwichtig resultaat van de COP29 dat:

• de temperatuur­doelstelling van 1,5 °C binnen bereik houdt, op basis van de beste beschikbare wetenschappelijke kennis
• ons allemaal op een pad zet naar veerkracht op lange termijn
• een akkoord omvat over een doeltreffende, haalbare en ambitieuze nieuwe collectieve gekwantificeerde doelstelling

Klimaatfinanciering en nieuwe wereldwijde doelstelling

De Raad onderstreept hoe belangrijk het is te komen tot een nieuwe collectieve gekwantificeerde doelstelling voor klimaatfinanciering, die haalbaar en doelmatig is. De nieuwe doelstelling moet er komen op basis van een brede, transformatieve en gelaagde aanpak, met meerdere financieringsstromen en een bredere groep bijdragende partijen. Daarbij moet rekening worden gehouden met de ontwikkeling van de respectieve economische capaciteiten en toenemende aandelen in de wereldwijde broeikasgasemissies sinds het begin van de jaren '90.

In dit opzicht herhaalt de Raad dat overheidsfinanciering alleen ontoereikend is om tot een klimaatneutrale en veerkrachtige wereldeconomie te komen. Het grootste deel van de noodzakelijke investering in de groene transitie zal uit particuliere bronnen moeten komen.

Ambitieuzere nationaal bepaalde bijdragen

De opwarming beperken tot 1,5 °C vraagt om een collectieve inspanning en verdere maatregelen van alle landen, niet in het minst van de grote economieën.

Daarom benadrukt de Raad dat de volgende ronde van de nationaal bepaalde bijdragen – de in 2025 in te dienen klimaatplannen – vooruitgang en de hoogst mogelijke ambitie moet uitstralen, met inachtneming van de resultaten van de algemene inventarisatie van de COP van vorig jaar.

Ze moeten voor de gehele economie geldende en absolute reductie­doelstellingen bevatten die voor alle broeikasgassen gelden.

Mitigatie en adaptatie

In zijn conclusies onderstreept de Raad dat het belangrijk is de mitigatieambitie en -uitvoering dringend op te schalen in dit kritieke decennium. Ook roept hij alle partijen ertoe op zich meer in te spannen om klimaatadaptatie en -veerkracht te integreren en gemeengoed te maken in de betrokken bestaande beleidsmaatregelen.

De Raad blikt terug op de algemene inventarisatie van de COP28 en onderstreept dat het noodzakelijk is voort te bouwen op en uitvoering te geven aan alle aspecten van het besluit daarover. In zijn conclusies beklemtoont de Raad met name het belang van de dialoog met de Verenigde Arabische Emiraten om de gezamenlijke vooruitgang te volgen, van het werkprogramma inzake mitigatie om de mitigatieambitie op te schalen, en van het werkprogramma voor een rechtvaardige transitie om de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs te verwezenlijken op een wijze die voor iedereen rechtvaardig en billijk is.

Ook roept de Raad opnieuw op om op een rechtvaardige, ordelijke en billijke manier af te stappen van fossiele brandstoffen in de energiesystemen en sneller maatregelen te nemen in dit kritieke decennium, teneinde in overeenstemming met de wetenschap uiterlijk in 2050 een nettonuluitstoot te bereiken.

Achtergrond

Elk jaar komt de Conferentie van de Partijen (COP) bij het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (UNFCCC) bijeen om de klimaatambitie en verantwoordelijkheden te bepalen en klimaat­maatregelen te inventariseren en te beoordelen.

De EU en haar lidstaten zijn partij bij het verdrag, dat in totaal 198 partijen telt (197 landen plus de Europese Unie). Het roulerende voorzitterschap van de Raad vertegenwoordigt, samen met de Europese Commissie, de EU op deze internationale klimaat­toppen.

Tijdens de COP28 werd de eerste algemene inventarisatie afgerond van de wereldwijde inspanningen om klimaatverandering aan te pakken in het kader van de Overeenkomst van Parijs en de temperatuur­doelstelling van 1,5 °C binnen bereik te houden.

De COP29 zal op 2 pijlers stoelen:

• de ambitie vergroten, waarbij alle partijen zich inzetten voor ambitieuze nationale plannen en transparantie en het eerste versterkte kader voor transparantie tot stand wordt gebracht
• maatregelen mogelijk maken, waarbij de kritieke rol van financiering om ambitie om te zetten in maatregelen tot uiting komt en een nieuwe wereldwijde doelstelling voor klimaatfinanciering wordt bepaald

Op 8 oktober keurde de Raad, in aanloop naar de COP29-klimaatconferentie, conclusies over klimaatfinanciering goed ter aanvulling op het algemene standpunt van de EU.

Meer weten