Wat is de impact van de COVID-19-crisis op de ambtenaren?

Een studie van Medex analyseert de gevolgen van de COVID-19-crisis voor de ambtenaren in 2020. Aangezien de pandemie nog steeds actueel is, levert de studie interessante maar voorlopige resultaten en conclusies op.

Impact op de arbeidsgeschiktheid van ambtenaren

Tijdens de coronapandemie in 2020 is het ziekteverzuim van de federale ambtenaren gedaald (van 6,58 % naar 6,23 %), terwijl Securex [1] een status quo vaststelde (7,32 %). Het aantal afwezigheden wegens ziekenhuisopname is gedaald en het aantal ambtenaren dat afwezig is wegens kanker, nam af. Terwijl tijdens voorgaande jaren gemiddeld 3.400 controles per maand werden uitgevoerd, waren er dat in 2020 uiteindelijk slechts 950. Er werden dus 72 % minder controles uitgevoerd in vergelijking met 2019, dit vanwege de lockdown.

Na een lichte daling in 2019 is het aantal aanvragen, om het werk na een langdurige ziekteafwezigheid te hervatten met verminderde prestaties, gestegen. 2020 is ook het eerste jaar dat er bijna evenveel langdurende als kortdurende verminderde prestaties werden aangevraagd. In 2020 heeft Medex ten opzichte van 2019 ongeveer evenveel aanvragen voor een vervroegde pensionering wegens ernstige en langdurige ziekte ontvangen: 9.132 tegenover 9.284.

Impact op de ambtenaren in het geval van een arbeidsongeval

Met 33.812 aangiftes registreerde Medex ongeveer een kwart minder arbeidsongevallen dan gemiddeld in de afgelopen jaren. Veel werknemers schakelden tijdens de pandemie over op telewerk. De proportie ongevallen op het werk of op de weg naar het werk bleef stabiel: 78 – 22 %. Het effect dat verwacht had kunnen worden van een daling van de proportie ongevallen op de weg naar het werk, werd niet waargenomen. De toename van telewerk leidde wel tot een aantal nieuwe ongevalscontexten, voornamelijk door onaangepast werkmateriaal zoals bv. struikelen over kabels.

COVID-19 als beroepsziekte

Sinds het koninklijk besluit van 26 juni 2020 wordt de ziekte COVID-19 aan de Belgische lijst van beroepsziekten toegevoegd. [2] Op 1 mei 2021 zijn 272 aanvragen voor erkenning met betrekking tot COVID-19 ingediend.

Data-uitwisseling met Sciensano

Sinds 2009 wisselt Medex op een geanonimiseerde wijze gegevens uit aan Sciensano. De data-uitwisseling werd uitgebreid en geïntensifieerd tijdens de pandemie en droeg bij aan het voorspellen en opvolgen van de pandemie door Sciensano.

Impact op de werking van Medex

Tenslotte heeft de pandemie ook een directe impact gehad op de werking van Medex. De gezondheidsmaatregelen in verband met COVID-19 en de lockdown hebben ertoe geleid dat Medex haar activiteiten moest verminderen, opschorten en reorganiseren. Dit onder meer voor de controles op de ziekteafwezigheden, onderzoeken in het kader van de pensioencommissie en verminderde prestaties, onderzoeken in het kader van een arbeidsongeval en medische keuringen met het oog op verkeersveiligheid (chauffeurs, schippers en piloten). Voor bepaalde medische expertises werden oplossingen gevonden naargelang de urgentie, de beschikbaarheid van de betrokkenen en de beschikbare medische gegevens.

Petra De Sutter, minister van Ambtenarenzaken: “Zelfs in moeilijke omstandigheden zijn de federale ambtenaren zich blijven inzetten om dit land draaiende te houden. Terwijl in andere sectoren om begrijpelijke redenen de ziektecijfers iets hoger lagen, zijn ze bij de federale ambtenarij lichtjes gedaald. In totaal komt het neer op zo’n 43.000 dagen winst. Ik wil de ambtenaren dan ook danken voor hun inzet. Tegelijkertijd willen we ook leren uit de coronacrisis. Ambtenaren verkiezen een mix van thuiswerk en werken op kantoor en dat lijkt ook een positieve impact te hebben op hun algemeen welzijn en hun gezondheid. Nu we hopelijk en eindelijk stilaan naar een normalere situatie terugkeren, zullen we daarom telewerk structureel verankeren bij de ambtenaren om de positieve effecten te blijven zien, maar ook investeren in de sociale cohesie van teams en de algemene mentale veerkracht om de gezondheid van onze ambtenaren op punt te houden.”

Meer info:

Klik hier voor de volledige studie "Impact COVID-19": Studie: impact COVID-19 (2020) | FOD Volksgezondheid (belgium.be).   

[1] https://press.securex.be/werknemers-in-2020-meer-dagen-afwezig-door-tijdelijke-werkloosheid-dan-door-ziekte#

[2] Koninklijk besluit 26/06/2020

Bron: News Belgium​