Welke impact hebben de 37 voornaamste ziekten op de gezondheid van de Belgen?

De 37 voornaamste ziekten in België leidden in 2018 tot een verlies van 2,3 miljoen gezonde levensjaren. Deze gingen verloren doordat mensen moesten leven met een ziekte of een beperking of doordat mensen vroegtijdig overleden ten gevolge van ziekte. Dat blijkt uit Sciensano’s eerste nationale ziektelaststudie.

Ontdek de resultaten van de 1ste Belgische nationale ziektelaststudie

Om te kunnen inschatten welke ziekten en letsels de grootste impact hebben op de volksgezondheid, heb je een universele maatstaf nodig. Sciensano hanteert hiervoor de ziektelast, dat is het aantal gezonde levensjaren dat iemand verliest ten gevolge van een ziekte, beperking of vroegtijdig overlijden.

Sciensano-onderzoeker Brecht Devleesschauwer: “De ziektelast meet met andere woorden de gezondheidskloof door een leven in perfecte gezondheid te vergelijken met de realiteit. Daardoor kunnen we de impact van bepaalde ziektes op de gezondheid in kaart brengen en vergelijkingen maken. De resultaten van de ziektelaststudie zijn heel gedetailleerd en laten evaluaties toe volgens ziekte, leeftijd, geslacht, gewest en jaar.”

De gedetailleerde resultaten van deze studie kunnen verkend worden via de interactieve tool. Op de website www.gezondbelgie.be(externe link)vindt u een samenvatting van de belangrijkste resultaten.

De resultaten slaan op het referentiejaar 2018, omdat dit het meest recente jaar is waarvoor volledige informatie beschikbaar is over doodsoorzaken en ziekten.

2,3 miljoen gezonde levensjaren gingen verloren in 2018

De 37 voornaamste ziekten in België leidden in 2018 tot een verlies van 2,3 miljoen gezonde levensjaren. 47,3% van deze gezonde levensjaren gingen verloren doordat mensen moesten leven met een ziekte of beperking en dus een verminderde levenskwaliteit hadden. 52,7% was het gevolg van vroegtijdig overlijden ten gevolge van ziekte.

De 5 aandoeningen die in 2018 het meest bijdroegen aan de 2,3 miljoen verloren gezonde levensjaren waren:

1. depressie (7,6%)
2. coronair hartlijden (6,8%)
3. longkanker (6,6%)
4. lage rugpijn (6,2%)
5. en overmatig alcoholgebruik (6,0%).

De aandoeningen met de grootste impact op verloren levensjaren door vroegtijdig overlijden waren:

1. longkanker (12,2%)
2. coronaire hartziekten (12,1%)
3. alzheimer (8,0%) en cerebrovasculaire aandoeningen (8,0%).​

De aandoeningen die vooral een impact hebben door een verlies aan levenskwaliteit waren:

1. depressie (16,1%)
   
2. lage rugpijn (13,2%)
3. en overmatig alcohol gebruik (11,1%).

De meeste gezonde levensjaren gaan verloren in de oudste leeftijdsgroepen. De groep van 65-plussers ervaren 47,8% van de totale ziektelast. De groep van cardiovasculaire aandoeningen wegen het zwaarst op de ziektelast in deze leeftijdsgroep.

Mannen verloren meer gezonde levensjaren dan vrouwen

Mannen verloren in 2018 meer gezonde levensjaren dan vrouwen, respectievelijk gemiddeld 23.000 jaren per 100.000 mannen versus 18.000 jaren per 100.000 vrouwen. De verloren gezonde levensjaren bij mannen waren ook meer het gevolg van vroegtijdig overlijden (56,3%) dan van het leven met een bepaalde ziekte of beperking (43,7%). Voor vrouwen lag die verhouding anders; zij verloren in 2018 meer gezonde levensjaren ten gevolge van het leven met een ziekte of beperking (52,4%) dan door vroegtijdig overlijden (47,6%).

Bij de mannelijke Belgische inwoners leidde ischemische hartziekte in 2018 tot de meeste verloren gezonde levensjaren; bij de vrouwen was dat depressie.

“Begrijpen welke ziekten de grootste impact hebben op en dus een bedreiging vormen voor de gezondheid en het welzijn, is van cruciaal belang voor de ondersteuning van het Belgische gezondheidsbeleid. Tot nu toe waren schattingen van de ziektelast in België enkel sporadisch en gedeeltelijk beschikbaar. Met de eerste nationale ziektelaststudie, pakte Sciensano deze leemte aan”, concludeert Brecht Devleesschauwer.

Duik in de resultaten

De interactieve tool, beschikbaar in het Engels, laat toe om de resultaten van de ziektelaststudie te verkennen volgens ziekte, leeftijd, geslacht, gewest en jaar.

Op de website www.gezondbelgie.be(externe link) vatten we de voornaamste resultaten van de studie samen.

Lees meer over het project.​