Werk & HR: het nieuwe jaar komt eraan: wat heeft 2022 in petto op sociaaljuridisch vlak ?

​Traditioneel betekent de start van een nieuw jaar ook het begin van een pak nieuwe maatregelen op vlak van werk en hr.

In de eerste maanden van 2022 lopen er ook een pak coronamaatregelen door.

Wat staat er ons te wachten op sociaaljuridisch vlak?

SD Worx vat het samen in dit handig overzicht.

Wat is zeker: deze maatregelen zijn gepubliceerd in het Staatsblad en gelden vanaf 1/1/2022

1. Nettolonen stijgen gevoelig: werknemers zien in 2022 hun nettoloon stijgen door automatische indexering(en) als gevolg van de hoge inflatie.

Een recordaantal sectoren wordt geconfronteerd met een hoge index, zoals het grootste PC voor de bedienden (PC 200 met 450.000 werknemers) dat indexeert met 3,58%. Check hier een aantal grote sectoren.

2. CO2-referentie-uitstoot 2022 bekend: bedrijfswagens opnieuw duurder vanaf 1/1/2022. De jaarlijkse aanpassing van de CO2-coëfficiënt voor bedrijfswagens op benzine en diesel zorgt voor een hogere belasting voor privégebruik.

Het Belgische wagenpark verduurzaamt elk jaar. Dat houdt in dat de CO2-referentie-uitstoot opnieuw fors zal dalen in 2022. Dit heeft een invloed op werkgevers die een bedrijfswagen op fossiele brandstof toekennen aan werknemers. Als ze die ook voor privédoeleinden gebruiken, wordt het als een belastbaar voordeel van alle aard (VAA) beschouwd. In de berekening speelt de CO2-coëfficiënt een belangrijke rol. Gevolg? Door de daling van de referentie-uitstoot zullen werknemers hierop meer belast worden. Ook voor werkgevers stijgen de bijkomende verworpen uitgaven. Het bedrag bedraagt 17% van het belastbaar VAA wanneer de werkgever niet tussenkomt in de brandstofkosten voor privégebruik en 40% van het belastbaar VAA wanneer de werkgever dat wel doet. Goed nieuws voor wie een elektrisch wagenpark heeft, want daarop is deze maatregel niet van toepassing.

3. Herwaarderingscoëfficiënt aanvullende vergoeding nachtarbeid vanaf 1/1/2022: wie minstens 20 jaar nachtarbeid verrichtte maar dat om medische redenen niet meer kan, ziet de aanvullende werkloosheidsvergoeding verhoogd.

Werknemers die geen nachtarbeid meer kunnen uitvoeren en zo hun job verliezen, hebben – onder bepaalde voorwaarden – recht op een maandelijkse aanvulling van hun werkloosheidsuitkering via hun werkgever. In lijn met cao nr. 46 over ploegenarbeid met nachtprestaties besliste de Nationale Arbeidsraad (NAR) dat deze aanvullende vergoeding vanaf 1 januari 2022 wordt geïndexeerd met 1,0026.

4. Herwaarderingscoëfficiënt aanvullende vergoeding SWT in 2022 vanaf 1/1/2022: naast de bedrijfstoeslag verandert ook het begrensd bruto maandloon vanaf 1 januari 2022 (naar 4.274,21 euro).

Werklozen met een bedrijfstoeslag (SWT), het vroegere brugpensioen, hebben recht op een maandelijkse werkloosheidsuitkering van de RVA én een bedrijfstoeslag van de werkgever. De NAR legt de herwaarderingscoëfficiënt vast op 1,0026. Die is vanaf 1 januari 2022 van toepassing zowel op het bruto maandloon als op het bedrag van de bedrijfstoeslag, berekend op basis van het referteloon van vóór 1 januari 2021.

5. Groen licht voor aanpassingen aan het federaal mobiliteitsbudget vanaf 1/1/2022:

Er komt meer duidelijkheid rond het federale mobiliteitsbudget. Het wordt toegankelijker, eenvoudiger te bepalen en de bestedingsmogelijkheden worden uitgebreid. Dit zijn de spelregels vanaf 1 januari 2022:

• De werkgever zal de waarde van het mobiliteitsbudget makkelijker kunnen bepalen o.b.v. de vastgelegde formule voor de ‘total cost of ownership’ (TCO). Let wel: het jaarlijkse bedrag wordt begrensd en moet minimaal 3.000 euro en maximaal 16.000 euro bedragen.
• Voor werknemers die afzien van een bedrijfswagen wordt het mobiliteitsbudget een stuk toegankelijker. Hun wachttermijn van 3 tot 12 maanden wordt afgeschaft. Voor werkgevers blijft de wachttermijn wel behouden.
• Vanaf 1 januari moet een werkgever minstens een aanbod doen in pijler 2. Het mobiliteitsbudget zet immers uitdrukkelijk in op de omschakeling naar zachte en duurzame mobiliteit.
• Binnen pijler 2 (duurzame mobiliteit) komt er een bredere waaier aan bestedingsmogelijkheden: van openbaar vervoer en elektrische (brom)fietsen over huisvestingskosten tot vrijgestelde kilometervergoeding voor woon-werkafstand te voet afgelegd.

6. Vrijstelling doorstorting bedrijfsvoorheffing nacht- en ploegenarbeid: de fiscus ziet af van de keuze en voorziet enkel nog een telling 1/3e norm in uren.

Werkgevers met nacht- en ploegenarbeid kunnen sinds enkele jaren vrijgesteld worden van de doorstorting van bedrijfsvoorheffing. Voorwaarde is wel dat hun werknemers minstens één derde van hun werktijd in nacht- en ploegenarbeid zijn tewerkgesteld. Vanaf 2022 gebeurt de berekeningsmethode niet langer in dagen, maar op uurbasis.

7. Bedragen niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen voor 2022 gekend vanaf 1/1/2022: nieuwe bovengrenzen voor de collectieve loonbonus die werknemers kunnen krijgen als ze gezamenlijke objectieven halen.

Werkgevers kunnen voordelig een loonbonus (cao nr. 90) toekennen die vrijgesteld is van gewone socialezekerheidsbijdragen, bedrijfsvoorheffing en belasting. Vanaf 1 januari 2022 veranderen de maximumgrenzen van die bonus:

• de maximale sociale vrijstelling bedraagt dan 3.558 euro t.o.v. 3.447 euro in 2021;
• de fiscale maximumgrens bedraagt 3.094 euro t.o.v. 2.998 euro in 2021.

Overschrijd je die grenzen, dan betaal je op de bonus wel de normale socialezekerheids- en belastingtarieven.

8. Structureel thuiswerk: hogere kantoorvergoeding vanaf 1 januari 2022

De forfaitaire kantoorvergoeding stijgt vanaf 1 januari 2022 van 129,48 EUR naar 132,07 EUR. Dit is een gevolg van een aanpassing aan de evolutie van de index. Een werkgever kan deze forfaitaire kantoorvergoeding toekennen aan zijn werknemers die structureel van thuis uit werken. Deze kantoorvergoeding dekt onder meer de kosten voor het gebruik van een kantoorruimte thuis, kantoorbenodigdheden, printer- en computermateriaal, … Mits aan alle voorwaarden voldaan is, is de kantoorvergoeding vrijgesteld van socialezekerheidsbijdragen en bedrijfsvoorheffing.

9. Auteursrechten: voortaan verplicht op fiscale fiche vanaf aanslagjaar 2022 (voor de inkomsten 2021), met sancties voor niet-naleving.

10. De spilindex van de overheid is in december opnieuw overschreden: de sociale uitkeringen indexeren per 1 januari 2022 en overheidswedden per 1 februari 2022 met 2 %. Ook de sectorale minimumlonen en vergoedingen gekoppeld aan deze overheidsindex, indexeren met 2 %.

11. Door aanpassing van de belasting schalen zal het nettoloon van alle Belgische werknemers stijgen met minimum 240 € netto per jaar (voorbeelden). Er wordt minder ingehouden dus krijg je achteraf ook minder terug van de belastingen.

Deze corona steunmaatregelen zijn verlengd

• Tijdelijke coronawerkloosheid: verlenging tot 31 maart 2022. De steunmaatregel coronawerkloosheid voor alle ondernemingen getroffen door de coronacrisis, ongeacht de reden is verlengd. De vereenvoudigde procedure geldt zowel voor situaties van overmacht (zoals verplichte sluiting) als voor werkloosheid om economische reden.
• Kan uw kind niet naar school door corona? De tijdelijke werkloosheid opvang kinderen voor één van beide ouders is verlengd tot 31 maart 2022. Werknemers hebben het recht om, zonder loonbehoud, van het werk afwezig te zijn voor de opvang van minderjarige of gehandicapte kinderen – ongeacht de leeftijd – als de crèche, school of zorginstelling sluit wegens corona.
• Vaccinatieverlof is verlengd tot 30 juni 2022 én uitgebreid voor de begeleiding van een minderjarig kind. Je behoudt je loon, indien je de werkgever op voorhand verwittigt, voor de tijd die nodig is nodig is voor de vaccinatie, inclusief de verplaatsingstijd naar het vaccinatiecentrum. Het gaat dus niet per se om een halve of volledige dag afwezigheid.
• Naar aanleiding van de overstromingen op 14 en 15 juli 2021 geldt er een aangepaste procedure voor de tijdelijke werkloosheid overmacht, als gevolg van het noodweer. De werkgever kan tijdelijke werkloosheid noodweer, omwille van de persoonlijk situatie van de werknemer, aanvragen tot 31 maart 2022 (RVA-info)
• Cao nr. 149 over aanbevolen of verplicht telewerk door coronacrisis is verlengd tot 31 maart 2022: het juridisch kader voor bedrijven die nog geen structureel telewerk invoeren (geregeld in cao nr. 85) of het kader voor occasioneel telewerk toepassen (geregeld in de wet Werkbaar en Wendbaar Werk).
• Sport- en cultuurcheques: uitzonderlijke verlenging van de geldigheidsduur tot september 2022 voor de cheques van 2019 en 2020 gezien de langdurige sluiting van de sport- en cultuursector

Wat is bijna zeker : deze maatregelen zijn in het parlement goedgekeurd en worden in de komende dagen en weken gepubliceerd:

• Ecocheques vanaf 1 januari 2021 enkel nog elektronisch. Vanaf 1 januari 2022 gebeurt de uitreiking van ecocheques verplicht elektronisch. Daarmee komt er een einde aan de papieren ecocheques. Papieren ecocheques die nog tot 31 december 2021 werden uitgereikt, blijven nog geldig tot 31 december 2023. Daarna verdwijnen zij definitief.
• Vlaams Gewest past doelgroepvermindering ouderen en aanwervingsincentive aan vanaf 1 januari 2022 met nieuwe overgangsregelingen en een uitbreiding van de doelgroep langdurig werklozen tot 58 jaar.
• Hervorming Plusplannen: doelgroepvermindering eerste aanwerving wijzigt vanaf 1 januari 2022, vooral door een plafonnering van het verminderingsbedrag tot maximum 4.000 EUR per kwartaal.
• Innovatiepremie: groen licht voor de verlenging van het gunststatuut tot 2023, met een eenmalige premie (vrijgesteld van RSZ en BV) ter aanmoediging van creatieve werknemers die een volledig nieuw of verbeterd concept, product of proces ontwikkelden.
• Buitenlandse kaderleden: er is een volledig nieuwe regeling op komst vanaf 2022 voor de ingekomen belastingplichtigen (BIBB) en de ingekomen onderzoekers (BBIO) met strengere voorwaarden.
• Alle maatwerkbedrijven worden vanaf 1 januari 2022 behandeld als beschutte werkplaatsen voor structurele vermindering, waardoor ze de grootste structurele vermindering voor hun werknemers en doelgroepwerknemers genieten (categorie 3).

Bron : SD Worx, press, 28 december 2021