Aantal gewerkte uren in Belgische ondernemingen voor het eerst opnieuw bijna op niveau van vóór corona

Minder ouderschapsverlof en tijdelijke werkloosheid, meer ziekteverlof in eerste helft van 2022

Bijna 80 procent van alle werkbare uren in het Belgische bedrijfsleven is in de eerste helft van dit jaar effectief gepresteerd. Daarmee zitten we voor het eerst bijna opnieuw op het niveau van vóór corona. Ouderschapsverlof en andere vormen van tijdskrediet zijn dit jaar duidelijk minder populair dan de voorbije jaren. De opname van vakantiedagen zit nagenoeg op het niveau van 2019. Het ziekteverzuim is een stuk hoger in vergelijking met de voorbije twee jaar. Dat alles blijkt uit een analyse van hr-dienstenbedrijf Acerta op basis van de gegevens van 260.000 werknemers. Nog een opvallende vaststelling: in de grote ondernemingen bleef het percentage gewerkte uren veel beter op peil de afgelopen jaren dan bij de kmo’s. “Misschien moeten kmo’s bekijken hoe ze werknemers ook onderling kunnen delen om zo schaalvoordelen te creëren”, aldus Acerta.

Tijdskrediet, ziekteverzuim, tijdelijke werkloosheid, vakantie: het zijn verschillende elementen die ervoor zorgen dat een deel van de totale werktijd in het Belgische bedrijfsleven niet gepresteerd wordt. In normale jaren – vóór corona – lag de effectief gepresteerde werktijd rond de 80 procent van het totaal aantal werkbare uren. Tijdens corona nam de gepresteerde arbeidstijd een duik onder de 70 procent. In de eerste jaarhelft van 2022 zijn we goed op weg om terug het niveau van 2019 te halen: de totaal gepresteerde werktijd ligt momenteel op 78,8 %.

^{Figuur 1: effectief gepresteerde uren jaar op jaar, 1e jaarhelft}

Dirk Vanderhoydonck, expert sourced services bij Acerta Consult: “De reden voor de scherpe daling van het aantal gepresteerde uren in 2020 en 2021 is uiteraard dat veel mensen tijdelijk werkloos thuis zaten als gevolg van corona. Het percentage tijdelijke werkloosheid is met 2,5 % nu al meer genormaliseerd, maar ligt door de energiecrisis toch nog hoger dan in 2019. Dankzij het systeem van economische werkloosheid is onze economie na corona snel opgeveerd. De maatregel kan nu ook nuttig zijn om bedrijven te ondersteunen die het door de energiecrisis moeilijk krijgen. Daarnaast valt ook op dat de Belg in de eerste jaarhelft opnieuw meer vakantiedagen heeft opgenomen dan de voorbije twee jaar, al blijft het percentage opgenomen vakantie nog een beetje onder het niveau van 2019.”

^{Figuur 2: gepresteerde en niet-gepresteerde uren jaar op jaar, 1e jaarhelft}

Tijdskrediet daalt, ziekteverzuim stijgt

Ook opvallend: ouderschapsverlof en andere vormen van tijdskrediet zijn dit jaar minder populair dan de voorbije jaren. De Belg nam dit jaar al gemiddeld 1,1 % van de werkuren op om op de kinderen te passen, een opleiding te volgen, voor een ziek gezinslid te zorgen of palliatieve zorg te verlenen.

Het ziekteverzuim is in de eerste jaarhelft dan weer toegenomen. 6,6 % van de werkbare uren ging in 2022 verloren door ziekte. Tijdens corona lag dat percentage op 5,2 %, in 2019 op 5,6 %.

Grote bedrijven verteerden dip beter dan kmo’s

Waar het aantal effectief gepresteerde uren in kmo’s doorgaans een stuk hoger ligt dan in grote ondernemingen, viel de arbeidstijd in de kleine en middelgrote ondernemingen de afgelopen jaren een pak verder terug dan in de grote bedrijven, zo blijkt uit de analyse van Acerta.

^{Figuur 3: evolutie niet-gepresteerde uren volgens grootte van onderneming, cijfers afgezet t.o.v. 1e jaarhelft 2022..}

Dirk Vanderhoydonck: “Uit onze cijfers blijkt duidelijk dat schaalgrootte voor meer stabiliteit zorgt. Kleinere bedrijven zouden extra schaalgrootte kunnen realiseren door samen te werken. Concreet kan dit betekenen dat de meest getroffen kmo’s – dat zouden met deze energiecrisis de productiebedrijven kunnen zijn – mensen tijdelijk elders beschikbaar stellen terwijl ze wel bij hun vaste werkgever in dienst blijven. Ook moeten bedrijven met hun werknemers meedenken. De vragen die ze nu hebben gaan over hoe ze hun facturen kunnen blijven betalen. Ondernemingen hebben meer middelen in handen dan ze vaak denken om aan die bezorgdheden tegemoet te komen, zoals de afspraken herzien rond telewerken, een telewerkvergoeding voorzien, een thuiswerkforfait, tussenkomen in de terbeschikkingstelling van verwarming en elektriciteit ... Zo smeden ze een band met hun personeel die ze in rustiger tijden misschien nooit zouden kunnen bewerkstelligen.”

^{Over de cijfers}

^{De verzamelde gegevens zijn gebaseerd op de werkelijke gegevens van een set van 260.000 werknemers in dienst bij meer dan 40.000 werkgevers uit de private sector, waartoe zowel kmo’s als grote ondernemingen behoren.}