Auteursrechten Ontdekt: Voor Wie Zijn Ze Echt Van Toepassing?

Het fiscale gunstregime voor auteursrechten werd eind 2022 aangepast. De federale regering zette paal en perk aan de ruime interpretatie ervan, waardoor heel wat beroepsgroepen werden uitgesloten. Het Grondwettelijk Hof heeft de strikte interpretatie, met een uitsluiting van ICT-ondernemingen tot gevolg, ondertussen bevestigd.

Wat zijn auteursrechten?

Sinds 2008 hebben we in België een fiscaal gunstregime voor inkomsten uit auteursrechten en zogeheten naburige rechten van uitvoerende kunstenaars. Daardoor worden auteursrechtelijke vergoedingen niet als beroepsinkomsten beschouwd, maar als roerende inkomsten. Daarop is slechts 15% roerende voorheffing verschuldigd.

Het systeem won de laatste jaren aan populariteit in creatieve sectoren, vooral dankzij het ruime toepassingsgebied. Voor werkgevers liggen de loonkosten een pak lager als ze een deel van het loon kunnen uitbetalen als auteursrechtenvergoeding. Ook bedrijfsleiders die auteursrechtelijk beschermde werken creëren en afstaan, maakten er veelvuldig gebruik van.

Wat veranderde er?

Het toepassingsgebied werd beperkt. Het fiscaal gunstige regime geldt enkel nog voor de volgende statuten:

Het werk moet waarneembaar zijn voor ‘personen in het algemeen’. Het publiek mag dus niet enkel uit specifieke individuen in een private groep bestaan. Minister Van Peteghem gaf zelf het volgende voorbeeld.

Een architect tekent het plan voor de bouw van een gezinswoning. Dit plan heeft alleen belang voor de eigenlijke bouwheer en wordt enkel in de relatie architect & bouwheer effectief gebruikt. De architect kan dat plan nadien op een website plaatsen, maar de publieke verspreiding was niet de oorspronkelijke bedoeling. Daarom kan hij het fiscale gunstregime niet genieten.

Tweede beperking: een grensbedrag. Voor aanslagjaar 2025 (dus inkomstenjaar 2024) is dat 73.070 euro. Het bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd. Elke vergoeding boven deze grens valt niet meer onder het fiscale gunstregime.

Ook mag de auteursrechtenvergoeding in combinatie met de vergoeding voor geleverde prestaties maximaal 30% van de totale vergoeding bedragen. Het resterende bedrag wordt belast als beroepsinkomen. De grens geldt niet voor auteursrechten waar op dat moment geen arbeidsprestatie tegenover staat (denk aan een nieuwe uitgave van een boek).

Overgangsregeling

Voor de verhouding tussen de auteursrechtenvergoeding en de vergoeding voor geleverde prestaties is er een overgangsregeling.
De verhouding auteursrechten / totale vergoedingen bedraagt maximaal:

50% / 50% voor aanslagjaar 2024
40% / 60% voor aanslagjaar 2025
30% / 70% vanaf aanslagjaar 2026

Welke impact heeft deze wijziging?

Een strikte interpretatie van de nieuwe regels sluit heel wat sectoren uit van het gunstregime. Denk aan softwareontwikkelaars, architecten en consultants. Journalisten zouden dan weer op beide oren kunnen slapen, want hun werk is in principe toch openbaar.

Enkele softwareontwikkelaars en ICT-ondernemingen waren het niet eens met deze uitsluiting en startten een vernietigingsprocedure bij het Grondwettelijk Hof, maar het Hof volgt de strikte interpretatie. Dat sluit de deur naar het fiscale gunstregime voor ICT-ondernemingen en softwareontwikkelaars definitief. Werkgevers in die sectoren die in 2024 het gunstregime toch nog toepasten in afwachting van de uitspraak van het Grondwettelijk Hof, moeten hun werkwijze aanpassen en mogelijk een en ander rechtzetten.

En wat met architecten en consultants? Zij zijn niet naar het Grondwettelijk Hof getrokken, maar de kans dat het voor hen anders zou zijn, is zo goed als onbestaande. We raden iedereen aan om uit te gaan van de strikte interpretatie.