België blijft in de top 5 van Europese landen die de meeste buitenlandse investeringen aantrekken

28 mei 2020 à 05:35

Focus dient te liggen op mobiliteit, digitale vaardigheden en infrastructuur, belastingregime en groene technologieën

Ook in 2019 bleef België een aantrekkelijk land voor buitenlandse investeerders.

Vorig jaar verwelkomde ons land 267 investeringsprojecten, die geleid hebben tot de creatie van 5.401 jobs. Dat blijkt uit de Barometer van de Belgische Attractiviteit, een jaarlijkse studie van EY die de aantrekkelijkheid van België als investeringsland meet. België behoudt zo haar plaats in de top 5 van Europese landen die de meeste buitenlandse investeringen aantrekt. Ze moet alleen Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Spanje voor zich laten. Maar er is ook een keerzijde aan de medaille, want de perceptie over de toekomstige aantrekkingskracht van België bij buitenlandse investeerders is nog nooit zo laag geweest. De Covid-19 crisis draagt uiteraard bij aan deze zorgen: op het Europese niveau zijn 9 op 10 bedrijven van plan hun investeringsprojecten te verminderen, uit te stellen of te annuleren. Meer dan ooit zullen de verschillende regeringen in ons land krachtige maatregelen moeten nemen om bedrijven te ondersteunen indien ze buitenlandse investeerders willen blijven aantrekken.

Na een recordjaar in 2018 is België erin geslaagd om in 2019 bijna hetzelfde niveau van buitenlandse investeringen aan te trekken. Vorig jaar verwelkomde België 267 nieuwe investeringsprojecten, een lichte daling van 4% ten opzichte van 2018.

Een bijzonder bemoedigend element is het feit dat België nog nooit zoveel nieuwe buitenlandse investeringen heeft aangetrokken. Van de 267 in 2019 geregistreerde projecten zijn 197 volledig nieuwe projecten, terwijl de andere uitbreidingen van bestaande projecten waren.

“Ook al kan de perceptie van de aantrekkelijkheid van ons land voor buitenlandse investeerders een vrij somber beeld geven, de eigenlijke investeringscijfers blijven zeer goed voor een klein land als België. Het feit dat er nog nooit zoveel nieuwe investeringsprojecten zijn geweest als in 2019, toont aan dat we ons eigenlijk in een betere positie bevinden dan vorig jaar en dat er tevens een solide basis is gelegd voor groei de komende jaren”, zegt Tristan Dhondt, partner bij EY België.

Britse investeringen in sterke stijging

In de Europese ranking van buitenlandse investeringen behoudt België zijn positie op de vijfde plaats en laat Nederland opnieuw achter zich. Voor het eerst neemt Frankrijk in 2019 het voortouw in de ranking, met een stijging van 17% in 2019, wat zich vertaalt in een totaal aan 1.197 buitenlandse investeringen op haar grondgebied en wat neerkomt op een marktaandeel van bijna 20% van alle buitenlandse investeringen in Europa. Vlak daarachter ligt het Verenigd Koninkrijk, dat ondanks de Brexit met 1.109 buitenlandse investeringen een goede prestatie neerzette, en Duitsland, dat met 971 investeringsprojecten iets minder goed scoort.

In 2019 waren de Verenigde Staten opnieuw de investeringskampioenen in België, met in totaal 45 projecten, op de voet gevolgd door Frankrijk, dat met 42 projecten op de tweede plaats staat. Het Verenigd Koninkrijk maakte een opmerkelijke vooruitgang en vindt België nog steeds bijzonder aantrekkelijk: de Britse investeringen in ons land stegen van 13 in 2017 naar 25 in 2018 en zelfs 34 in 2019. Nederland en Duitsland vervolledigen de top 5, met respectievelijk 28 en 24 investeringen in België. Deze vijf landen waren in 2019 goed voor 65% van alle buitenlandse investeringen in ons land.

De Barometer van de Belgische Attractiviteit toont ook aan dat het vooral drie business activiteiten zijn die in 2019 een groot aantal investeringen hebben aangetrokken: de verkoop- en marketingsector loopt grotendeels voorop met 105 projecten, gevolgd door de industrie met 60 projecten en de logistiek met 51 projecten. Deze drie sectoren waren vorig jaar goed voor meer dan 80% van de buitenlandse investeringen in België.

Recordcijfers voor Wallonië, maar Vlaanderen blijft veruit het meest aantrekkelijk

Wat de cijfers per regio betreft, is er een groot verschil tussen realiteit en perceptie in de Barometer van de Attractiviteit 2020. In termen van reële investeringscijfers hebben Wallonië en Brussel het nog nooit zo goed gedaan, met respectievelijk 64 en 76 investeringsprojecten in 2019, wat neerkomt op een stijging van 33% voor Wallonië en 25% voor Brussel. Naar jobcreatie per project blijven Vlaanderen en Wallonië de hoge trend van +27 jobs/project vasthouden terwijl Brusselse projecten quasi geen arbeidsplaatsen creëren. Ondanks een daling van 24% ten opzichte van 2018 blijft Vlaanderen het gewest dat de meeste buitenlandse investeringen in België aantrekt.

Het beeld is radicaal anders als we kijken naar de cijfers uit het perceptieonderzoek. Deze toont aan dat Vlaanderen zijn positie als meest aantrekkelijke regio in België heeft versterkt (50% in 2020 tegen 40% in 2019), terwijl Brussel op de tweede plaats blijft staan (31% in 2020 tegen 39% in 2019) en Wallonië sterk daalt.

De impact van COVID-19 is duidelijk een andere bron van zorgen

Op Europese niveau blijkt uit een extra studie die EY in april 2020 heeft uitgevoerd dat de coronapandemie een zeer sterke invloed heeft op toekomstige buitenlandse investeringen. Slechts 11% van de ondervraagde bedrijven is van mening dat het coronavirus hun investeringsplannen voor 2020 niet zal wijzigen. Tegelijkertijd verwacht 51% van de bedrijven een lichte daling, 15% verwacht een aanzienlijke daling en 23% is van plan nieuwe projecten volledig uit te stellen tot 2021. De Covid-19 heeft ook gevolgen voor de in 2019 aangekondigde projecten, aangezien 25% van deze projecten vertraging heeft opgelopen en maar liefst 10% werd geannuleerd. Deze ongekende situatie vraagt om krachtige signalen van de verschillende regeringen in België.

Mobiliteit, belastingregime en politieke stabiliteit zullen doorslaggevend zijn

Mobiliteit is ook een factor die een zeer belangrijke rol speelt bij de beslissing om al dan niet in een specifiek land te investeren. De cijfers van de Barometer 2020 laten een bemoedigende verbetering zien in de perceptie rond de kwaliteit van de mobiliteit in ons land, maar voor Tristan Dhondt, partner bij EY België, moeten we nog een stap verder durven gaan. “Met de verstoring die door het coronavirus is ontstaan, zullen bedrijven proberen de risico's op hun toeleveringsketens te verminderen door hun logistieke mogelijkheden uit te breiden. Hoewel België door zijn ligging een knooppunt in Europa moet kunnen blijven, zal de verbetering van de vervoersinfrastructuur steeds belangrijker worden.”, zegt hij.

De Barometer van dit jaar laat ook zien dat de vennootschapsbelasting en kost van de arbeid opnieuw naar de voorgrond is getreden als doorslaggevende factoren bij investeringsbeslissingen. Bijna de helft van de respondenten geeft aan dat het niveau van de vennootschapsbelasting een aanzienlijke invloed heeft op hun investeringsplannen in ons land. Logischerwijs is een groot aantal van de ondervraagde bedrijven dan ook van mening dat een belastingverlaging (inclusief op arbeid) één van de belangrijkste prioriteiten in België moet zijn om haar concurrentievermogen te verbeteren, en dit samen met de ontwikkeling van goed onderwijs dat gericht is op vaardigheden, en de ondersteuning van de innovatieve en technologische industrie.

De belangrijkste risico's voor de aantrekkelijkheid van België in de komende drie jaar zijn de arbeidskosten (47%), gevolgd door politieke, regelgevende en administratieve instabiliteit (38%) en het niveau en de complexiteit van de belastingen (37%). Vooral de reeds in België gevestigde bedrijven maken zich zorgen over de politieke instabiliteit (47% vergeleken met 23% van de niet in België gevestigde bedrijven).

Groene technologieën: een enorme kans om te grijpen

Een van de belangrijkste trends die dit jaar uit de Barometer van de Belgische Attractiviteit naar voren komt, is het groeiende belang van groene technologieën. Bijna een derde (30%) van de respondenten gelooft dat de sector van duurzame technologieën en hernieuwbare energie de komende jaren de belangrijkste motor voor groei zal zijn in België, en dit, vóór de zakelijke dienstverlening (27%) en de digitale economie (23%). Vorig jaar stond het thema groene technologieën slechts op de vijfde plaats in de Barometer. De steun voor deze groene technologieën is een sleutelelement geworden voor buitenlandse investeerders, waarbij twee derde van de respondenten aangeeft dat deze een belangrijke rol speelt bij hun investeringsbeslissingen.

“Als de overheden de nodige steun en investeringen in deze sector blijven leveren, kan België een leider worden in groene technologieën, nog meer als het erin slaagt de ontwikkeling van deze technologieën te koppelen aan het coronavirus. Verdere inzet op groene technologieën kan een grote kans voor België zijn”, besluit Tristan Dhondt, partner bij EY België.