Biedt multikapitaalboekhouding accountants uitzicht op een mooie toekomst?

Al langer dan vandaag klinkt op geregelde tijdstippen niet alleen bij ondernemers maar ook bij accountants de vraag of het niet mogelijk is om de prestaties en de waardecreatie van ondernemingen op een andere dan de klassieke manier in de boekhouding op te nemen.

Ondertussen is de afgelopen jaren wereldwijd geëxperimenteerd en geïnnoveerd met zogenaamde multikapitaalrekeningen. Volgens de Value Balancing Alliance (www.value-balancing.com), een non-profitorganisatie die de ambitie heeft om verandering te brengen in de manier waarop bedrijfsprestaties worden gemeten en gewaardeerd, zijn er wereldwijd meer dan 300 dergelijke boekhoudrekeningen getest in verschillende bedrijven.

De coronacrisis heeft nu duidelijk gemaakt dat er op veel vlakken veranderingen nodig zijn. Er is ook een context ontstaan waarin radicale veranderingen meer mogelijk lijken dan vroeger. Eén en ander kan er volgens mij toe leiden dat de toekomstgerichte multikapitaalboekhouding op basis van systeemdenken een versnelling hoger kan schakelen. Een dergelijke nieuwe boekhouding, kan ook het accountantsberoep radicaal veranderen. En vanuit Syneton willen wij daar accountants helpen op voorbereiden.

Natuurlijk is een boekhoudkundige rapportering met verschillende “kapitalen” niet eenvoudig. Ik heb er in mijn posts al herhaaldelijk voor gepleit dat accountants een toekomstgerichte rol zouden opnemen als vooruitziende co-piloot van hun klanten. En het verheugt ons dat we vanuit Syneton daar veel accountants kunnen bij ontzorgen, ondersteunen, versterken en vormen. Ondertussen blijft de taal van het bedrijfsleven, de boekhoudkundige rapportering, nog altijd naar het verleden kijken.

Met onder meer de Task Force on Climate-related Disclosures (TFCD), door middel van scenario-analyse lijkt daar wel wat verandering in te komen, maar volgens mij volstaat dat niet. We zouden een flinke inspanning moeten leveren om bedrijven aan te moedigen om hun boekhouding zo te ontwerpen dat ze op strategische wijze rekening houdt met waardecreatie op lange termijn en dus ook met andere “kapitalen” dan enkel het financieel kapitaal. Ook intellectueel kapitaal zou volgens mij in rekening moeten worden gebracht, omdat met name tijdens de coronacrisis weer gebleken is dat dit van cruciaal belang is om in tijden van grote moeilijkheden snel te reorganiseren. Voorts heeft ook sociaal kapitaal al herhaaldelijk bewezen hoe belangrijk het is, want het sociale immuunsysteem van bedrijven zal ook morgen nog meer dan vandaag bepalen bij welke leveranciers ze terechtkunnen en op welke potentiële markten ze kunnen mikken. Een derde belangrijk kapitaal is de mate waarin bedrijven bijdragen aan de biodiversiteit, zeker nu duidelijk is geworden dat er een zeer duidelijk verband bestaat tussen de ontbossing en het ontstaan van pandemieën. En last but not least is ook menselijk kapitaal natuurlijk van cruciaal belang. Het publiceren van glanzende foto’s van trotse managers volstaat niet om de waarde van de echt waardevolle medewerkers in kaart te brengen. Het coronavirus heeft ons duidelijk met de neus op de feiten gedrukt: onder meer de kassamedewerkers, de vuilnisophalers, het zorgpersoneel, de chauffeurs en de postbodes bleken een enorme waarde te hebben om de in lockdown verkerende maatschappij draaiende te houden. Kortom, in accountantsland is interessante vernieuwing mogelijk. Inspirerend daarbij zou de MultiCapital-scorecard zijn, die is ontwikkeld door McElroy en Thomas in 2016. De stad Amsterdam gebruikt ze al voor het ontwerpen van de toekomstige strategie na Covid19 , terwijl Frankrijk de kaart vorig jaar heeft gebruikt om verslag uit te brengen over de duurzame ontwikkeling van het land, zodat het land kan kijken naar de interacties tussen de behoeften van de mens en het algemene respect voor het milieu.

Om deze nieuwe boekhouding op te bouwen, te stimuleren en te implementeren, is een nieuwe generatie accountants nodig, en tot die nieuwe generatie kunnen ook accountants behoren die zich aanpassen en die in staat zijn om een 360° analyse te maken. Accountants die zich ontwikkelen tot “chief value officer”, zoals ze genoemd werden in een boek van Mervyn King en Jill Atkins https://www.amazon.com/Chief-Value-Officer-Accountants-Planet/dp/1783532939 gaan volgens mij in ieder geval een gouden toekomst tegemoet.

Bron: Linkedin