Circulaire 2023/C/87 over de fiscale vrijstelling van de relance-uren

De Algemene Administratie van de Fiscaliteit – Personenbelasting publiceerde op 13/11/2023 de Circulaire 2023/C/87 over de fiscale vrijstelling van de relance-uren.

Commentaar op de artikelen 9 t.e.m. 11, van de wet van 31.07.2023 tot uitvoering van het afsprakenkader in het kader van de interprofessionele onderhandelingen voor de periode 2023-2024 (BS 05.09.2023 – Numac: 2023044881).

Inhoudstafel

I. Inleiding

II. Bespreking

1. Op arbeidsrechtelijk vlak

2. Op fiscaal vlak

A. Algemeen

B. Beoogde belastingplichtigen

C. Overschrijding van het maximum aantal relance-overuren tijdens het belastbaar tijdperk

D. Relance-uren gepresteerd in 2023, 2024 of 2025, maar niet volledig betaald in het jaar waarin ze werden gepresteerd

E. Combinatie met vrijgestelde overuren horeca

F. Onverenigbaarheid

G. Vermelding vrijgestelde bezoldigingen op de berekeningsnota

III. Duurtijd van de maatregel

IV. Wetgeving

I. INLEIDING

1. De maatregel van de relance-uren wordt opnieuw ingevoerd voor de periode van 01.07.2023 t.e.m. 30.06.2025.

Het gaat meer bepaald over de mogelijkheid om in alle sectoren (1), bovenop het basiscontingent van 100 vrijwillige overuren, 120 bijkomende vrijwillige overuren te presteren in de periode van:

- 01.07.2023 t.e.m. 31.12.2023

- 01.01.2024 t.e.m. 31.12.2024

- 01.01.2025 t.e.m. 30.06.2025.

(1) Voor meer informatie over het toepassingsgebied, zie randnummer 5.

Die bijkomende vrijwillige overuren worden relance-uren genoemd.

Voor deze relance-uren is geen overloon verschuldigd.

2. De bezoldigingen voor deze 120 in 2023, 2024 en 2025 gepresteerde relance-uren worden vrijgesteld van inkomstenbelastingen.

Die vrijstelling is evenwel slechts van toepassing op voorwaarde dat de bezoldigingen voor de betrokken relance-uren niet meer bedragen dan de bezoldigingen die voor deze uren zouden verschuldigd zijn wanneer zij niet als overuur zouden kwalificeren.

Daarnaast wordt de vrijstelling op het vlak van de inkomstenbelastingen beperkt tot de bezoldigingen die uiterlijk op het einde van het tweede kalenderjaar volgend op het jaar waarin de overuren zijn gepresteerd, worden uitbetaald.

De bezoldigingen voor het basiscontingent van 100 vrijwillige overuren blijven in beginsel belastbaar.

II. BESPREKING

1. Op arbeidsrechtelijk vlak

3. De 100 vrijwillige overuren, bedoeld in art. 25bis, § 1, eerste lid, van de Arbeidswet van 16.03.1971, worden in alle sectoren verhoogd met 120 bijkomende vrijwillige overuren in de periode van:

- 01.07.2023 t.e.m. 31.12.2023

- 01.01.2024 t.e.m. 31.12.2024

- 01.01.2025 t.e.m. 30.06.2025 (2).

(2) Art. 2, § 1, van de wet van 31.07.2023 tot uitvoering van het afsprakenkader in het kader van de interprofessionele onderhandelingen voor de periode 2023-2024 (BS 05.09.2023 – Numac: 2023044881) (hierna W 31.07.2023).

4. Die bijkomende vrijwillige overuren worden relance-uren genoemd. De relance-uren die met deze maatregel worden ingevoerd, worden gepresteerd in het kader van art. 25bis van de Arbeidswet van 16.03.1971. Zij moeten niet worden ingehaald en er is voor deze bijkomende vrijwillige overuren geen overloon verschuldigd (3).

(3) Art. 2, §§ 2 en 3, W 31.07.2023.

5. De maatregel geldt voor de werkgevers die vallen onder de betrokken bepalingen van de Arbeidswet van 16.03.1971, nl. de privé-sector en een beperkt aantal werkgevers uit de openbare sector (4).

(4) Zie art. 3, § 1, 1°, van de Arbeidswet van 16.03.1971.

6. Het akkoord van de werknemer met betrekking tot de relance-uren moet schriftelijk worden vastgesteld voor een hernieuwbare periode van 6 maanden. Dit akkoord moet uitdrukkelijk en voorafgaand aan de betrokken periode worden gesloten (5).

(5) Art. 2, § 4, W 31.07.2023.

7. Deze maatregel heeft uitwerking met ingang van 01.07.2023 (6).

(6) Art. 3, W 31.07.2023.

2. Op fiscaal vlak

A. ALGEMEEN

8. Op fiscaal vlak worden, in afwijking van de artikelen 31, tweede lid, 1°, en 32, WIB 92, vrijgesteld (7), de bezoldigingen m.b.t. 120 vrijwillige overuren die overeenkomstig art. 2, W 31.07.2023 worden gepresteerd:

- tijdens de periode van 01.07.2023 t.e.m. 31.12.2023 en die uiterlijk op 31.12.2025 worden betaald of toegekend

- tijdens de periode van 01.01.2024 t.e.m. 31.12.2024 en die uiterlijk op 31.12.2026 worden betaald of toegekend

- tijdens de periode van 01.01.2025 t.e.m. 30.06.2025 en die uiterlijk op 31.12.2027 worden betaald of toegekend.

(7) Art. 9, § 1, eerste lid, W 31.07.2023.

9. De vrijstelling van die bijkomende vrijwillige overuren ('relance-uren') is slechts van toepassing op voorwaarde dat de bezoldigingen voor de betrokken uren niet meer bedragen dan de bezoldigingen die overeenkomstig de arbeidsovereenkomst, het arbeidsreglement of een collectieve arbeidsovereenkomst verschuldigd zijn voor die uren wanneer ze niet als overuur zouden kwalificeren (8).

(8) Art. 9, § 1, tweede lid, W 31.07.2023.

De vrijstelling is dus (voor het geheel) niet van toepassing wanneer er voor het relance-uur toch extra bezoldigingen worden betaald. Eventuele toeslagen voor zondagwerk, avondwerk,… die zijn vastgelegd in een arbeidsovereenkomst, arbeidsreglement of collectieve arbeidsovereenkomst en die ook verschuldigd zijn wanneer er geen overwerk wordt gepresteerd, worden niet als extra bezoldigingen beschouwd.

Voorbeeld

Een belastingplichtige presteert in het derde en vierde kwartaal van 2023 120 relance-uren bij zijn enige werkgever. De bezoldigingen m.b.t. die relance-uren worden in 2023 betaald.

Zijn werkgever betaalt voor 40 relance-uren een conventionele toeslag die niet verschuldigd zou zijn wanneer die uren niet als overuren zouden kwalificeren (totale bezoldiging voor die 40 relance-uren: 800 euro). Voor de overige 80 relance-uren betaalt zijn werkgever geen conventionele toeslag, zodat de bezoldiging niet meer bedraagt dan de bezoldiging die zou verschuldigd zijn wanneer het niet om overuren zou gaan (totale bezoldiging voor die 80 relance-uren: 1.200 euro).

Totaal aantal gepresteerde relance-uren in 2023: 120 uren.

Aantal relance-uren die fiscaal kunnen worden vrijgesteld: 80 uren (de relance-uren waarvoor geen extra bezoldiging wordt betaald).

Vrijstelling voor inkomstenjaar 2023: 1.200 euro.

B. BEOOGDE BELASTINGPLICHTIGEN

10. De vrijstelling van de relance-uren wordt verleend in afwijking van de artikelen 31, tweede lid, 1° en 32, WIB 92. Dit betekent dat de vrijstelling zowel van toepassing kan zijn op de bezoldigingen van werknemers als op de bezoldigingen van bedrijfsleiders.

De bezoldigingen van bedrijfsleider die werden verkregen naar aanleiding van een werkzaamheid als zelfstandig bedrijfsleider kunnen evenwel niet in aanmerking komen voor de vrijstelling (9).

(9) Zelfstandige bedrijfsleiders kunnen, in die hoedanigheid, geen vrijwillige overuren presteren in de zin van de Arbeidswet van 16.03.1971 (dit is enkel mogelijk door personen die arbeid leveren onder gezag van een werkgever).

Voorbeeld

Een belastingplichtige oefent bij een werkgever twee van mekaar onderscheiden werkzaamheden uit: als werknemer en als zelfstandig bestuurder. De bezoldigingen die hij als werknemer verkrijgt, zijn door toepassing van het attractiebeginsel belastbaar als bezoldigingen van bedrijfsleiders.

Hij presteerde in het derde en vierde kwartaal van 2023 bij zijn werkgever in de hoedanigheid van werknemer 80 relance-uren die in aanmerking komen voor de vrijstelling. Hij ontvangt voor deze gepresteerde overuren in 2023 een bezoldiging van 1.200 euro. Die bezoldiging bedraagt niet meer dan de bezoldiging die voor deze uren zou verschuldigd zijn wanneer zij niet als overuur zouden kwalificeren.

De bezoldigingen die hij specifiek en uitsluitend verkrijgt n.a.v. het presteren van de voor vrijstelling in aanmerking komende overuren (1.200 euro), zijn vrijgesteld.

C. OVERSCHRIJDING VAN HET MAXIMUM AANTAL RELANCE-OVERUREN TIJDENS HET BELASTBAAR TIJDPERK

11. Wanneer in een belastbaar tijdperk bezoldigingen worden betaald of toegekend voor meer dan het aantal voor dat belastbare tijdperk vrijstelbare relance-uren, wordt de vrijstelling pro rata aangerekend (10).

(10) Art. 9, § 2, tweede lid, W 31.07.2023.

Het gaat hier om een situatie waarbij de belastingplichtige relance-uren presteert bij meerdere werkgevers. Het aantal relance-uren dat een belastingplichtige bij één werkgever mag presteren is arbeidsrechtelijk immers beperkt tot 120 uren.

Voorbeeld

Een belastingplichtige heeft, in het derde kwartaal van 2023, 100 relance-uren gepresteerd bij werkgever A (bezoldiging: 1.500 euro). In het vierde kwartaal van 2023 presteert hij 50 relance-uren bij werkgever B (bezoldiging: 850 euro). De bezoldigingen voor die 150 uren worden in 2023 betaald.

Totaal aantal in 2023 gepresteerde relance-uren: 150 uren.

Bezoldigingen voor die 150 in 2023 gepresteerde relance-uren (betaald in 2023): 2.350 euro.

Vrijstelling voor inkomstenjaar 2023: 2.350 euro x 120/150 = 1.880 euro.

Belastbare bezoldigingen inkomstenjaar 2023: 2.350 euro x 30/150 = 470 euro (de berekening hiervan gebeurt geautomatiseerd).

D. RELANCE-UREN GEPRESTEERD IN 2023, 2024 OF 2025, MAAR NIET VOLLEDIG BETAALD IN HET JAAR WAARIN ZE WERDEN GEPRESTEERD

12. De vrijstelling van de relance-uren is gelinkt aan bijkomende vrijwillige overuren die in een bepaalde periode worden gepresteerd. De vrijstelling is dus niet beperkt tot de bezoldigingen voor bijkomende vrijwillige overuren die ook in het belastbare tijdperk waarin die periode valt, worden betaald of toegekend.

De vrijstelling is echter wel beperkt tot de bezoldigingen die uiterlijk op het einde van het tweede kalenderjaar volgend op het jaar waarin de overuren zijn gepresteerd, worden betaald of toegekend (11).

(11) Art. 9, § 1, eerste lid, W 31.07.2023.

13. Wanneer niet alle bezoldigingen voor de in 2023 gepresteerde relance-uren in 2023 worden betaald of toegekend, wordt de vrijstelling eerst aangerekend op de bezoldigingen voor de relance-uren die in 2023 zijn betaald of toegekend en, desgevallend, vervolgens op de bezoldigingen voor die overuren die in elk van de twee volgende belastbare tijdperken worden betaald of toegekend.

Als er in 2023 bezoldigingen voor minder dan 120 relance-uren werden betaald of toegekend, kan dus voor het saldo een vrijstelling worden verleend voor de bezoldigingen voor de in 2023 gepresteerde relance-uren die pas in 2024 of 2025 werden betaald of toegekend. Deze 'overdracht' geldt uiteraard enkel voor relance-uren die al werden gepresteerd in 2023, maar waarvoor de bezoldigingen nog niet werden betaald of toegekend in 2023.

Hetzelfde principe geldt wanneer de bezoldigingen voor de in 2024, respectievelijk 2025 gepresteerde relance-uren, niet volledig in 2024, respectievelijk 2025 zouden worden betaald of toegekend (12).

(12) Art. 9, § 2, eerste lid, W 31.07.2023. Zie ook voorbeelden 1 en 2 onder randnummers 15 en 16.

14. De administratie zal bijhouden voor hoeveel bijkomende vrijwillige overuren nog een vrijstelling kan worden verleend.

15. Voorbeeld 1

Een belastingplichtige presteert in het vierde kwartaal van 2023 40 relance-uren (bezoldiging: 600 euro). In 2024 presteert hij 120 relance-uren (bezoldiging: 1.800 euro).

Bezoldigingen voor 30 relance-uren gepresteerd in 2023 en uitbetaald in 2023: 450 euro.

Bezoldigingen voor 10 relance-uren gepresteerd in 2023 en uitbetaald in 2024: 150 euro.

Bezoldigingen voor 115 relance-uren gepresteerd in 2024 en uitbetaald in 2024: 1.725 euro.

Bezoldigingen voor 5 relance-uren gepresteerd in 2024 en uitbetaald in 2025: 75 euro.

Vrijstelling voor inkomstenjaar 2023: voor 30 relance-uren gepresteerd in 2023: 450 euro.

Vrijstelling voor inkomstenjaar 2024:

- voor 10 relance-uren gepresteerd in 2023: 150 euro (totaal aantal in 2023 gepresteerde vrijgestelde uren: 30 + 10 = 40 ≤ 120)

- voor 115 relance-uren gepresteerd in 2024: 1.725 euro.

Vrijstelling voor inkomstenjaar 2025: voor 5 relance-uren gepresteerd in 2024: 75 euro (totaal aantal in 2024 gepresteerde vrijgestelde uren: 115 + 5 = 120 ≤ 120).

16. Voorbeeld 2

Een belastingplichtige heeft in het derde en vierde kwartaal van 2023 40 relance-uren gepresteerd bij werkgever A (bezoldiging: 600 euro) en 90 relance-uren bij werkgever B (bezoldiging: 1.350 euro). In de loop van 2024 presteert hij nog eens 40 relance-uren bij werkgever B (bezoldiging: 600 euro).

Totaal aantal in 2023 gepresteerde relance-uren: 130 uren.

Bezoldigingen voor 110 relance-uren gepresteerd in 2023 en uitbetaald in 2023: 1.650 euro.

Bezoldigingen voor 20 relance-uren gepresteerd in 2023 en uitbetaald in 2024: 300 euro.

Bezoldigingen voor 40 relance-uren gepresteerd in 2024 en uitbetaald in 2024: 600 euro.

Vrijstelling voor inkomstenjaar 2023: voor 110 uren gepresteerd in 2023: 1.650 euro.

Vrijstelling voor inkomstenjaar 2024:

- voor 10 uren gepresteerd in 2023: 150 euro (totaal aantal in 2023 gepresteerde uren: 40 + 90 = 130 > 120; aantal nog vrijstelbare in 2023 gepresteerde uren: 120 – 110 = 10; vrijstelling: 300 euro x 10/20)

- voor 40 uren gepresteerd in 2024: 600 euro.

E. COMBINATIE MET VRIJGESTELDE OVERUREN HORECA

17. Wanneer een werknemer ook bezoldigingen voor vrijwillige of niet in te halen overuren in de horeca verkrijgt, zal het aantal uren waarvoor voor een bepaald inkomstenjaar bij toepassing van artikel 38, § 1, eerste lid, 30°, WIB 92 een vrijstelling kan worden verleend (13), worden verminderd met het aantal relance-uren waarvoor voor het betrokken inkomstenjaar een vrijstelling wordt verleend (14).

(13) Volgens art. 38, § 1, eerste lid, 30°, WIB 92, zijn vrijgesteld, de bezoldigingen met betrekking tot 300 overuren als bedoeld in artikel 3, 5°, van de wet van 16.11.2015 houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken voor de werknemers tewerkgesteld bij werkgevers die geen gebruik maken van het geregistreerd kassasysteem als bedoeld in het koninklijk besluit van 30.12.2009 tot het bepalen van de definitie en de voorwaarden waaraan een geregistreerd kassasysteem in de horecasector moet voldoen en tot 360 overuren voor de werknemers tewerkgesteld bij werkgevers die in elke plaats van uitbating wel gebruik maken van een dergelijk kassasysteem en die dit kassasysteem overeenkomstig dat besluit hebben aangegeven bij de belastingadministratie.

(14) Art. 10, W 31.07.2023. Zie ook voorbeelden 1 en 2 onder randnummers 21 en 22.

18. De vermindering van het aantal uren gebeurt dus niet in functie van de periode waarin de in mindering te brengen relance-uren werden gepresteerd, maar wel in functie van het belastbaar tijdperk waarin ze worden uitbetaald en waarvoor de vrijstelling wordt verleend.

19. Deze vermindering kan cumulatief worden toegepast met de vermindering voorzien in art. 16, van de wet van 12.12.2021 (15).

(15) Art. 16, W 12.12.2021 tot uitvoering van de interprofessionele onderhandelingen voor de periode 2021-2022 (BS 31.12.2021, ed. 1 – Numac: 2021034488). Zie randnummers 17 t.e.m. 20 van de circulaire 2022/C/37 van 01.04.2022.

20. Deze vermindering is van toepassing vanaf het aanslagjaar 2024.

21. Voorbeeld 1

Een belastingplichtige presteert in de eerste twee kwartalen van 2024 100 relance-uren bij werkgever A (bezoldiging: 1.500 euro). Bij zijn nieuwe werkgever B, die actief is in de horeca en niet beschikt over een geregistreerd kassasysteem (300 vrijstelbare uren), presteert hij in het derde en vierde kwartaal van 2024 230 vrijwillige overuren (bezoldiging: 3.450 euro). De bezoldigingen voor de 330 vrijwillige overuren worden allemaal in 2024 uitbetaald.

Vrijstelling voor inkomstenjaar 2024:

- Bezoldigingen voor relance-uren: 1.500 euro. Vrijgesteld: 1.500 euro (100 uren).

- Bezoldigingen voor vrijwillige overuren in de horeca: 3.450 euro. Vrijgesteld: 3.450 x (300-100)/230 = 3.000 euro.

22. Voorbeeld 2

Een belastingplichtige presteert in het derde en vierde kwartaal van 2023 120 relance-uren bij werkgever A (bezoldiging: 1.800 euro). 100 relance-uren worden uitbetaald in 2023 (1.500 euro) en 20 relance-uren worden uitbetaald in 2024 (300 euro).

In 2024 presteert hij bij zijn nieuwe werkgever B, die actief is in de horeca en beschikt over een geregistreerd kassasysteem (360 vrijstelbare uren), 355 vrijwillige overuren (bezoldiging: 5.325 euro). De bezoldigingen voor die 355 overuren in de horeca worden in 2024 uitbetaald.

Vrijstelling voor inkomstenjaar 2023: voor 100 relance-uren gepresteerd in 2023: 1.500 euro.

Vrijstelling voor inkomstenjaar 2024:

- voor 20 relance-uren gepresteerd in 2023: 300 euro

- voor vrijwillige overuren in de horeca: 5.325 x (360 – 20)/355 = 5.100 euro.

F. ONVERENIGBAARHEID

23. Voor de bezoldigingen voor de relance-uren kan geen belastingvermindering voor bezoldigingen ingevolge het presteren van overwerk dat recht geeft op een overwerktoeslag (16) worden verleend, noch een vrijstelling van doorstorten van bedrijfsvoorheffing (17) (18).

(16) Zoals bedoeld in art. 154bis, WIB 92.

(17) Zoals bedoeld in art. 2751, WIB 92.

(18) Art. 9, § 3, W 31.07.2023.

24. Dit geldt in de praktijk ook voor de relance-uren die niet fiscaal worden vrijgesteld. De belastingvermindering en de vrijstelling van doorstorten van bedrijfsvoorheffing kunnen immers enkel worden toegepast voor overuren die recht geven op een overwerktoeslag en dat laatste is niet het geval voor de relance-uren.

G. VERMELDING VRIJGESTELDE BEZOLDIGINGEN OP DE BEREKENINGSNOTA

25. De op basis van deze maatregel fiscaal vrijgestelde bezoldigingen worden vermeld op de berekeningsnota bijgevoegd bij het aanslagbiljet inzake personenbelasting van de genieter (19).

(19) Art. 9, § 4, W 31.07.2023.

III. DUURTIJD VAN DE MAATREGEL

26. De fiscale vrijstelling is van toepassing op de bezoldigingen m.b.t. 120 vrijwillige overuren die overeenkomstig art. 2, W 31.07.2023 worden gepresteerd:

- tijdens de periode van 01.07.2023 t.e.m. 31.12.2023 en die uiterlijk op 31.12.2025 worden betaald of toegekend

- tijdens de periode van 01.01.2024 t.e.m. 31.12.2024 en die uiterlijk op 31.12.2026 worden betaald of toegekend

- tijdens de periode van 01.01.2025 t.e.m. 30.06.2025 en die uiterlijk op 31.12.2027 worden betaald of toegekend.

27. De toe te passen vermindering i.v.m. de vrijstelbare overuren in de horeca, zoals besproken onder randnummer 17 e.v., is van toepassing vanaf aanslagjaar 2024.

IV. WETGEVING

26. Artikelen 9 t.e.m. 11, van de wet van 31.07.2023 tot uitvoering van het afsprakenkader in het kader van de interprofessionele onderhandelingen voor de periode 2023-2024 (BS 05.09.2023 – Numac: 2023044881).

Interne ref.: 738.229

Bron: Fisconetplus​