- FR
- NL
- EN
Circulaire 2023/C/88 over de Vlaamse fictiebepaling voor hypotheekoverdracht met pandwissel
Temps de lecture: 38 min |13 november 2023 à 09:14
De Algemene Administratie van de Fiscaliteit – Personenbelasting publiceerde op 13/11/2023 de Circulaire 2023/C/88 over de Vlaamse fictiebepaling voor hypotheekoverdracht met pandwissel.
Vlaamse woonbonus en geïntegreerde woonbonus.
Inhoudstafel
II. Voorwaarden fictiebepaling hypotheekoverdracht
A. Beoordeling van het oorzakelijk verband en de overdracht van de hypothecaire inschrijving
1. De hypothecaire lening loopt gewoon verder (geen herfinanciering)
1.1. Verkoop van woning A vóór de aankoop van woning B
b. Beoordeling van het oorzakelijk verband
c. Overdracht van de hypothecaire inschrijving en het behoud van de hypothecaire lening
1.2. Aankoop van woning B vóór de verkoop van woning A
b. Beoordeling van het oorzakelijk verband
2. De lening wordt geherfinancierd
2.1. Herfinancieringslening: algemene principes
2.2. Herfinanciering bij dezelfde kredietgever
b. Overdracht van de hypothecaire inschrijving
2.3. Herfinanciering bij een andere kredietgever
b. Overdracht van de hypothecaire inschrijving
B. Aankoop bouwgrond en nieuwbouw
1. De partner treedt niet toe tot de hypothecaire lening
b. Toepassing van de fictiebepaling hypotheekoverdracht bij de belastingplichtige
c. Toepassing van de fictiebepaling hypotheekoverdracht bij de partner
2. De partner treedt bij de aankoop van woning B tot de hypothecaire lening toe
b. Toepassing van de fictiebepaling hypotheekoverdracht bij de belastingplichtige
c. Toepassing van de fictiebepaling hypotheekoverdracht bij de toetredende partner
b. Toepassing van de fictiebepaling hypotheekoverdracht bij de belastingplichtige
c. Toepassing van de fictiebepaling hypotheekoverdracht bij de toetredende partner
E. Gesplitste eigendomsrechten
I. INLEIDING
1. De circulaire 2018/C/51 van 26.04.2018 over de Vlaamse woonfiscaliteit bespreekt de fictiebepaling voor hypotheekoverdracht met pandwissel (hierna fictiebepaling hypotheekoverdracht) (1).
(1) Zie randnrs. 8-32 en 50-53 van de circulaire 2018/C/51 van 26.04.2018.
2. Het gaat om de situatie waarbij de belastingplichtige (kredietnemer) zijn eigen woning A vervreemdt om een andere eigen woning B te verwerven of te behouden, maar zijn hypothecaire lening behoudt.
3. Wanneer aan de voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht is voldaan, dan wordt voor de toepassing van de Vlaamse woonbonus en de geïntegreerde woonbonus de hypothecaire lening geacht specifiek te zijn aangegaan voor het verwerven of behouden van woning B (en niet meer van woning A).
Op die manier kan de belastingplichtige verder aanspraak maken op de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus.
4. De fictiebepaling hypotheekoverdracht geldt enkel wanneer het Vlaams Gewest bevoegd is voor het verlenen van de belastingvoordelen voor de eigen woning.
5. In deze circulaire worden enkele gevallen inzake de toepassing van de fictiebepaling hypotheekoverdracht nader toegelicht.
6. Eenvoudigheidshalve wordt in deze circulaire er steeds van uitgegaan dat de belastingplichtige de looptijd van de hypothecaire lening niet verlengt, zodat de in artikel 14546/1, WIB 92 voorziene anti-misbruikbepaling niet van toepassing is (2).
(2) Deze bepaling wordt besproken in randnrs. 7 en 8 van de circulaire 2020/C/36 van 28.02.2020 over de bijstelling van de Vlaamse belastingvermindering voor dienstencheques en wijk-werkcheques en over de wijziging van de Vlaamse belastingverminderingen voor de eigen woning.
II. VOORWAARDEN FICTIEBEPALING HYPOTHEEKOVERDRACHT
A. Vlaamse woonbonus
7. De Vlaamse woonbonus kan ook na de vervreemding van woning A (de woning waarvoor de lening oorspronkelijk werd aangegaan) van toepassing blijven als aan alle hierna vermelde voorwaarden is voldaan (3):
1° de hypothecaire lening werd vóór 2016 aangegaan om de enige en zelf betrokken woning A te verwerven of te behouden
2° woning A waarvoor de hypothecaire lening oorspronkelijk en specifiek is aangegaan, is bij authentieke akte, verleden vanaf 2016, vervreemd om een andere woning B te verwerven of te behouden
3° de hypothecaire inschrijving van de hypothecaire lening wordt overgedragen naar een ander onroerend goed
4° de hypothecaire lening blijft behouden
5° woning A was de eigen woning alvorens woning B de eigen woning van de belastingplichtige is geworden
6° de belastingplichtige houdt de akte van hypotheekoverdracht ter beschikking van de bevoegde federale administratie.
(3) Art. 14537, § 1, derde lid, WIB 92.
B. Geïntegreerde woonbonus
8. De geïntegreerde woonbonus kan ook na de vervreemding van woning A (de woning waarvoor de lening oorspronkelijk werd aangegaan) van toepassing blijven als aan alle hierna vermelde voorwaarden is voldaan (4):
1° de hypothecaire lening werd vanaf 2016 en uiterlijk op 31.12.2019 aangegaan om de eigen woning A te verwerven of te behouden
2° de woning A waarvoor de hypothecaire lening oorspronkelijk en specifiek is aangegaan, is bij authentieke akte vervreemd om een andere woning B te verwerven of te behouden
3° de hypothecaire inschrijving van de hypothecaire lening wordt overgedragen naar een ander onroerend goed
4° de hypothecaire lening blijft behouden
5° woning A was de eigen woning alvorens woning B de eigen woning van de belastingplichtige is geworden
6° de belastingplichtige houdt de akte van hypotheekoverdracht ter beschikking van de bevoegde federale administratie.
(4) Art. 14538/1, vierde lid, WIB 92.
III. TOEPASSINGSVOORBEELDEN
A. Beoordeling van het oorzakelijk verband en de overdracht van de hypothecaire inschrijving
9. Om van de fictiebepaling hypotheekoverdracht te kunnen genieten, moet de eigen woning A zijn vervreemd om de eigen woning B te verwerven of te behouden. Bovendien moet de hypothecaire inschrijving zijn overgedragen naar een ander onroerend goed.
10. In de praktijk gebeuren de verrichtingen (akten van verkoop, aankoop en hypotheekoverdracht) niet altijd tegelijkertijd.
11. Bepaalde voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht leiden dan tot vragen. Het gaat voornamelijk over de beoordeling van het oorzakelijk verband, het behoud van de hypothecaire lening en de overdracht van de hypothecaire inschrijving.
12. Hierna worden verschillende situaties besproken, waarbij enkel op die aspecten dieper wordt ingegaan. De overige voorwaarden (zoals bvb. de notie eigen woning,…) worden vanuit praktische overwegingen hier niet besproken.
1. DE HYPOTHECAIRE LENING LOOPT GEWOON VERDER (GEEN HERFINANCIERING)
1.1. Verkoop van woning A vóór de aankoop van woning B
A. SITUATIESCHETS
13. Een belastingplichtige ging vóór 2020 een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn (enige en) eigen woning A. De lening voldoet aan alle voorwaarden van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
De belastingplichtige verkoopt de eigen woning A om de eigen woning B aan te kopen en behoudt zijn lening.
De verkoop van woning A gebeurt vóór de aankoop van woning B.
B. BEOORDELING VAN HET OORZAKELIJK VERBAND
14. Eén van de voorwaarden voor de fictiebepaling hypotheekoverdracht is dat woning A (waarvoor de hypothecaire lening oorspronkelijk en specifiek is aangegaan) bij authentieke akte moet zijn vervreemd om een andere woning B te verwerven of te behouden.
15. De beoordeling van het oorzakelijk verband gebeurt door de bevoegde federale administratie op basis van het geheel van de feitelijke en juridische omstandigheden.
16. De bewijslast van dit oorzakelijk verband ligt bij de belastingplichtige. Het is dan ook aangewezen om steeds vanaf het begin de nodige bewijsstukken (verkoopopdrachten aan het immokantoor, plaatsen van een aankondiging van de 'te koop' gestelde woning, mails naar toekomstige kopers en verkopers,…) te verzamelen en bij te houden.
17. Met het oog op rechtszekerheid zal de administratie bij een authentieke verkoop, gevolgd door een authentieke aankoop binnen een termijn van vier maanden aannemen dat er inderdaad een oorzakelijk verband aanwezig is. Deze termijn stemt overeen met de termijn die in normale omstandigheden geldt voor het verlijden van een authentieke akte.
18. Het is echter niet uitgesloten dat er omstandigheden zijn die ertoe hebben geleid dat er een langere termijn is verstreken tussen beide verrichtingen.
19. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat in het kader van een echtscheiding bepaalde administratieve zaken nog moesten worden geregeld, waardoor de termijn tussen de verrichtingen langer is dan vier maanden.
20. Het feit dat de tijdspanne tussen de verrichtingen merkelijk groter is omwille van dergelijke omstandigheden vormt op zich dan ook geen belemmering voor de toepassing van de fictiebepaling hypotheekoverdracht.
21. De uiteindelijke beoordeling hiervan gebeurt op basis van het geheel van de feitelijke en juridische omstandigheden. De bewijslast ligt bij de belastingplichtige.
C. OVERDRACHT VAN DE HYPOTHECAIRE INSCHRIJVING EN HET BEHOUD VAN DE HYPOTHECAIRE LENING
22. De verkoop van woning A gebeurt 'voor vrij en onbelast' wat veronderstelt dat de hypothecaire inschrijving op woning A op relatief korte tijd moet worden doorgehaald.
23. De notaris kan de verkoopprijs 'parkeren' op een derdenrekening zodat de lopende lening niet 'afgelost' wordt maar gewoon doorloopt (onder waarborg van de bestaande hypothecaire inschrijving op woning A) om dan later bij de aankoop van woning B, de hypothecaire waarborg over te dragen naar woning B.
24. In dat geval blijft de hypothecaire waarborg behouden en wordt de hypothecaire inschrijving bij aankoop van woning B overgedragen naar woning B.
25. In die omstandigheden is dan ook voldaan aan de voorwaarde met betrekking tot de overdracht van de hypothecaire inschrijving en het behoud van de hypothecaire lening.
26. Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat niet is vereist dat de hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar woning B. De hypothecaire inschrijving mag ook zijn overgedragen naar een ander onroerend goed.
D. VOORBEELD
27. Toon ging in 2010 een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn enige en eigen woning A. De uitgaven van de hypothecaire lening komen in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
Hij verkoopt zijn eigen woning A om zijn eigen woning B aan te kopen en behoudt zijn hypothecaire lening bij dezelfde kredietgever.
De volgende verrichtingen vinden plaats:
- 17.05.2023: authentieke verkoop van woning A
- 17.05.2023 - 13.07.2023: Toon verblijft bij familie
- 14.07.2023: authentieke aankoop van woning B. Woning B wordt vanaf dan de eigen woning.
Toon behoudt zijn hypothecaire lening bij dezelfde kredietgever. De hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar een ander onroerend goed.
De betaalde uitgaven van de hypothecaire lening worden fiscaal als volgt opgesplitst:
- Tot en met 16.05.2023
Woning A is de eigen woning.
De betaalde uitgaven komen in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus, mits aan alle voorwaarden is voldaan (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar,…).
- Van 17.05.2023 tot en met 13.07.2023
De fictiebepaling hypotheekoverdracht kan pas van toepassing zijn zodra aan alle voorwaarden is voldaan. Dit is nog niet het geval, gezien woning B nog niet de eigen woning is.
De tijdens deze periode betaalde kapitaalaflossingen
* komen niet in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus
* kunnen eventueel in aanmerking komen voor de federale belastingvermindering voor het lange termijnsparen, als aan alle voorwaarden is voldaan en binnen de wettelijke grenzen.
De tijdens deze periode betaalde interesten kunnen niet in aanmerking komen voor de federale interestaftrek, gezien woning A geen belastbaar onroerend inkomen meer oplevert.
- Vanaf 14.07.2023
Voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht voor de Vlaamse woonbonus:
1° de hypothecaire lening werd vóór 2016 aangegaan om de enige en zelf betrokken woning A te verwerven of te behouden
2° woning A is bij authentieke akte, verleden vanaf 2016, vervreemd om een andere woning B te verwerven of te behouden
Gezien de snelle opeenvolging van de verrichtingen (de authentieke verkoop wordt gevolgd door een authentieke aankoop binnen een termijn van vier maanden), mag er worden van uitgegaan dat woning A inderdaad is vervreemd om woning B te verwerven.
3° de hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar een ander onroerend goed
De notaris heeft de verkoopprijs 'geparkeerd' op een derdenrekening, zodat de lopende lening niet 'afgelost' wordt maar gewoon doorloopt (onder waarborg van de bestaande hypothecaire inschrijving op woning A) om dan later bij de aankoop van woning B, de hypothecaire waarborg over te dragen naar woning B.
In die omstandigheid is voldaan aan deze voorwaarde en de hierna onder 4° vermelde voorwaarde.
4° de hypothecaire lening blijft behouden
5° woning A was de eigen woning van Toon alvorens woning B zijn eigen woning is geworden
6° Toon houdt de akte van hypotheekoverdracht ter beschikking van de bevoegde federale administratie.
Vanaf 14.07.2023 is aan alle voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht voldaan. De hypothecaire lening wordt voor de toepassing van de Vlaamse woonbonus geacht specifiek te zijn aangegaan voor het verwerven of het behouden van woning B.
De uitgaven van de hypothecaire lening kunnen vanaf dan opnieuw in aanmerking komen voor de Vlaamse woonbonus, mits voldaan is aan alle overige voorwaarden (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar, woning B is bij de betaling de eigen woning…). De lening is nog steeds aangegaan in 2010. Er is geen recht meer op de verhoging van het basisbedrag gezien er intussen al meer dan tien jaar is verstreken.
1.2. Aankoop van woning B vóór de verkoop van woning A
A. SITUATIESCHETS
28. Een belastingplichtige ging vóór 2020 een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn (enige en) eigen woning A. De lening voldoet aan alle voorwaarden van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
De belastingplichtige verkoopt de eigen woning A om de eigen woning B aan te kopen en behoudt zijn lening.
De aankoop van woning B gebeurt vóór de verkoop van woning A.
De hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar woning B.
B. BEOORDELING VAN HET OORZAKELIJK VERBAND
29. Eén van de voorwaarden voor de fictiebepaling hypotheekoverdracht is dat woning A (waarvoor de hypothecaire lening oorspronkelijk en specifiek is aangegaan) bij authentieke akte vervreemd moet zijn om een andere woning B te verwerven of te behouden.
30. Het feit dat de aankoop van woning B vóór de verkoop van woning A plaatsvond, is op zich geen belemmering voor de toepassing van de fictiebepaling hypotheekoverdracht.
31. De belastingplichtige moet kunnen aantonen dat het hier wel degelijk gaat om verrichtingen die met mekaar zijn verbonden en dat er een oorzakelijk verband is tussen de aankoop en de verkoop.
32. Voor de principes inzake de beoordeling hiervan, wordt verwezen naar randnrs. 14 tot en met 21.
C. VOORBEELD
33. Lars ging in 2010 een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn enige en eigen woning A. De uitgaven van de hypothecaire lening komen in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
Hij verkoopt zijn eigen woning A om zijn eigen woning B aan te kopen, maar de aankoop van woning B gebeurt vóór de verkoop van woning A. Hij behoudt zijn hypothecaire lening bij dezelfde kredietgever.
De volgende verrichtingen vinden plaats:
- 17.05.2023: authentieke aankoop van woning B (gefinancierd door middel van een niet-hypothecair overbruggingskrediet)
- 01.06.2023: verhuis naar woning B
- 25.07.2023: authentieke verkoop van woning A.
De hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar een ander onroerend goed.
De betaalde uitgaven van de hypothecaire lening worden fiscaal als volgt opgesplitst:
- Tot en met 31.05.2023
Woning A is de eigen woning.
De betaalde uitgaven komen in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus, mits aan alle voorwaarden is voldaan (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar,…).
Wanneer de overdracht van de hypothecaire inschrijving naar woning B reeds bij de aankoop van woning B gebeurde (op 17.05.2023), dan vormt dit geen belemmering voor de verdere toepassing van de Vlaamse woonbonus. De hypothecaire inschrijving mag immers op een ander onroerend goed zijn gevestigd dan het goed waarvoor de hypothecaire lening werd aangegaan.
- Van 01.06.2023 tot en met 24.07.2023
Vanaf de verhuis is woning B de eigen woning. Woning A is vanaf dat moment een niet-eigen woning.
De fictiebepaling hypotheekoverdracht kan pas van toepassing zijn zodra aan alle voorwaarden is voldaan. Dit is nog niet het geval, gezien woning A nog niet is vervreemd bij authentieke akte.
De tijdens deze periode betaalde kapitaalaflossingen
* komen niet in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus
* kunnen eventueel in aanmerking komen voor de federale belastingvermindering voor het lange termijnsparen, als aan alle voorwaarden is voldaan en binnen de wettelijke grenzen.
Wanneer de overdracht van de hypothecaire inschrijving naar woning B reeds bij de aankoop van woning B gebeurde, dan vormt dat geen belemmering voor de toepassing van de federale belastingvermindering voor kapitaalaflossingen. De hypothecaire inschrijving mag immers op een ander onroerend goed zijn gevestigd dan het goed waarvoor de hypothecaire lening werd aangegaan.
Wanneer het onroerend inkomen van woning A tijdens deze periode begrepen is in de belastbare onroerende inkomsten, dan kunnen de tijdens deze periode betaalde interesten in aanmerking komen voor de federale interestaftrek.
- Vanaf 25.07.2023
Voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht voor de Vlaamse woonbonus:
1° de hypothecaire lening werd vóór 2016 aangegaan om de enige en zelf betrokken woning A te verwerven of te behouden
2° woning A is bij authentieke akte, verleden vanaf 2016, vervreemd om een andere woning B te verwerven of te behouden
Gezien de snelle opeenvolging van de verrichtingen (de authentieke aankoop wordt gevolgd door een authentieke verkoop binnen een termijn van vier maanden), mag er worden van uitgegaan dat woning A inderdaad is vervreemd om woning B te verwerven.
3° de hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar een ander onroerend goed
Het maakt niet uit of de overdracht van de hypothecaire inschrijving gebeurt bij de aankoop van woning B, dan wel bij de verkoop van woning A.
4° de hypothecaire lening blijft behouden
5° woning A was de eigen woning van Lars alvorens woning B zijn eigen woning is geworden
6° Lars houdt de akte van hypotheekoverdracht ter beschikking van de bevoegde federale administratie.
Vanaf 25.07.2023 is aan alle voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht voldaan. De hypothecaire lening wordt voor de toepassing van de Vlaamse woonbonus geacht specifiek te zijn aangegaan voor het verwerven of het behouden van woning B.
De uitgaven van de hypothecaire lening kunnen vanaf dan opnieuw in aanmerking komen voor de Vlaamse woonbonus, mits voldaan is aan alle overige voorwaarden (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar, woning B is bij de betaling de eigen woning…). De lening is nog steeds aangegaan in 2010. Er is geen recht meer op de verhoging van het basisbedrag gezien er intussen al meer dan tien jaar verstreken is.
2. DE LENING WORDT GEHERFINANCIERD
2.1. Herfinancieringslening: algemene principes
34. Wanneer een hypothecaire lening (herfinancieringslening) wordt gesloten voor het aflossen van het openstaand saldo van een eerder gesloten hypothecaire lening, dan wordt de herfinancieringslening (meer bepaald het deel ervan dat betrekking heeft op het openstaande saldo) op fiscaal vlak geacht de oorspronkelijke lening verder te zetten.
35. Als nog steeds aan alle voorwaarden van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus is voldaan (zo moet bijvoorbeeld de werkelijke duur van het eerste leningscontract en het tijdperk waarop het tweede contract slaat, samen, ten minste 10 jaar bedragen), dan kunnen de uitgaven van de herfinancieringslening in aanmerking komen voor hetzelfde fiscale voordeel als hetgeen waarvoor de oorspronkelijke lening in aanmerking kwam.
36. Indien het ontleende bedrag van de herfinancieringslening hoger is dan het openstaande saldo van de eerder gesloten lening wordt enkel het deel dat dient voor het aflossen van het openstaande saldo van de eerder gesloten lening geacht de oorspronkelijke lening verder te zetten.
37. Het bijkomend ontleende bedrag of surplus (bijvoorbeeld voor de financiering van verbouwingswerken aan de aangekochte eigen woning) is op fiscaal vlak een nieuwe lening.
38. Door de uitdoving van de Vlaamse belastingvoordelen voor de eigen woning wordt die belastingvermindering evenwel niet meer toegekend voor uitgaven van hypothecaire leningen aangegaan na 31.12.2019.
39. De aandacht wordt erop gevestigd dat er geen sprake is van een herfinancieringslening wanneer de lening met eigen middelen wordt terugbetaald (bv. met de verkoopopbrengst van woning A) en er nadien een nieuwe hypothecaire lening wordt aangegaan voor de verwerving of het behoud van woning B. In dat geval kan die nieuwe lening op fiscaal vlak niet worden beschouwd als een verderzetting van de oorspronkelijke lening en kan het belastingvoordeel voor de oorspronkelijke lening niet meer van toepassing zijn.
2.2. Herfinanciering bij dezelfde kredietgever
A. SITUATIESCHETS
40. Een belastingplichtige ging vóór 2020 een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn (enige en) eigen woning A. De lening voldoet aan alle voorwaarden van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
De belastingplichtige verkoopt de eigen woning A om de eigen woning B aan te kopen.
De oorspronkelijke lening wordt geherfinancierd bij dezelfde kredietgever (= interne herfinanciering).
De hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar woning B.
B. OVERDRACHT VAN DE HYPOTHECAIRE INSCHRIJVING
41. De hypothecaire waarborg blijft in het voordeel van dezelfde kredietgever. De hypotheekoverdracht op zich stelt geen bijzondere problemen.
De hypothecaire inschrijving moet zijn overgedragen naar een ander onroerend goed en de hypothecaire lening moet behouden blijven. Voor de beoordeling hiervan wordt verwezen naar randnrs. 22-26.
C. VOORBEELD
42. Toon ging in 2010 een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn enige en eigen woning A. De uitgaven van de hypothecaire lening komen in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
Hij gaat op 17.05.2023 bij dezelfde kredietgever een herfinancieringslening aan, die uitsluitend dient voor het aflossen van het openstaande saldo van de hypothecaire lening van 2010.
De volgende verrichtingen vinden plaats:
- 17.05.2023: authentieke verkoop van woning A en herfinanciering van de hypothecaire lening bij dezelfde kredietgever
- 17.05.2023 - 13.07.2023: Toon verblijft bij familie
- 14.07.2023: authentieke aankoop van woning B. Woning B wordt vanaf dan de eigen woning.
De betaalde uitgaven van de hypothecaire lening worden fiscaal als volgt opgesplitst:
- Tot en met 16.05.2023
Woning A is de eigen woning.
De betaalde uitgaven komen in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus, mits aan alle voorwaarden is voldaan (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar,…).
- Van 17.05.2023 tot en met 13.07.2023
De fictiebepaling hypotheekoverdracht kan pas van toepassing zijn zodra aan alle voorwaarden is voldaan. Dit is nog niet het geval, gezien woning B nog niet de eigen woning is.
De tijdens deze periode betaalde kapitaalaflossingen
* komen niet in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus
* kunnen eventueel in aanmerking komen voor de federale belastingvermindering voor het lange termijnsparen, als aan alle voorwaarden is voldaan en binnen de wettelijke grenzen.
De tijdens deze periode betaalde interesten kunnen niet in aanmerking komen voor de federale interestaftrek, gezien woning A geen belastbaar onroerend inkomen meer oplevert.
- Vanaf 14.07.2023
Voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht voor de Vlaamse woonbonus:
1° de hypothecaire lening werd vóór 2016 aangegaan om de enige en zelf betrokken woning A te verwerven of te behouden
2° woning A is bij authentieke akte, verleden vanaf 2016, vervreemd om een andere woning B te verwerven of te behouden
Gezien de snelle opeenvolging van de verrichtingen (de authentieke verkoop wordt gevolgd door een authentieke aankoop binnen een termijn van vier maanden), mag er worden van uitgegaan dat woning A inderdaad is vervreemd om woning B te verwerven.
3° de hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar een ander onroerend goed
De notaris heeft de verkoopprijs 'geparkeerd' op een derdenrekening, zodat de lopende lening niet 'afgelost' wordt maar gewoon doorloopt (onder waarborg van de bestaande hypothecaire inschrijving op woning A) om dan later bij de aankoop van woning B, de hypothecaire waarborg over te dragen naar woning B.
In die omstandigheid is voldaan aan deze voorwaarde en de hierna onder 4° vermelde voorwaarde.
4° de hypothecaire lening blijft behouden
Wanneer de hypothecaire lening op fiscaal vlak als een verderzetting van de oorspronkelijke lening wordt beschouwd (zie randnrs. 34-39 hiervoor), dan is aan deze voorwaarde voldaan.
5° woning A was de eigen woning van Toon alvorens woning B zijn eigen woning is geworden
6° Toon houdt de akte van hypotheekoverdracht ter beschikking van de bevoegde federale administratie.
Vanaf 14.07.2023 is aan alle voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht voldaan. De hypothecaire lening wordt voor de toepassing van de Vlaamse woonbonus geacht specifiek te zijn aangegaan voor het verwerven of het behouden van woning B.
De uitgaven van de hypothecaire herfinancieringslening kunnen vanaf dan opnieuw in aanmerking komen voor de Vlaamse woonbonus, mits voldaan is aan alle overige voorwaarden (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar, woning B is bij de betaling de eigen woning…). De lening is nog steeds aangegaan in 2010. Er is geen recht meer op de verhoging van het basisbedrag gezien er intussen al meer dan tien jaar verstreken is.
2.3. Herfinanciering bij een andere kredietgever
A. SITUATIESCHETS
43. Een belastingplichtige ging vóór 2020 een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn (enige en) eigen woning A. De lening voldoet aan alle voorwaarden van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
De belastingplichtige verkoopt de eigen woning A om de eigen woning B aan te kopen.
De oorspronkelijke lening wordt geherfinancierd bij een andere kredietgever (= externe herfinanciering).
De hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar woning B.
B. OVERDRACHT VAN DE HYPOTHECAIRE INSCHRIJVING
44. Bij een herfinanciering bij een andere kredietgever is het niet mogelijk om de bestaande hypothecaire inschrijving over te zetten op een ander onroerend goed.
De hypothecaire waarborg moet immers gevestigd worden in het voordeel van een andere kredietgever.
45. In die omstandigheden kan de vestiging van een hypothecaire inschrijving dan ook worden aanvaard (in plaats van de overdracht van een bestaande inschrijving).
46. Het is echter niet de bedoeling om die versoepeling ook uit te breiden naar herfinancieringen bij dezelfde kredietgever. In dat geval is het immers wel mogelijk om de wettelijke voorwaarde te respecteren.
C. VOORBEELD
47. Toon ging in 2010 een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn enige en eigen woning A. De uitgaven van de hypothecaire lening komen in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
Hij gaat op 17.05.2023 bij een andere kredietgever een hypothecaire lening aan, die uitsluitend dient voor het aflossen van het openstaande saldo van de hypothecaire lening van 2010.
De volgende verrichtingen vinden plaats:
- 17.05.2023: authentieke verkoop van woning A en herfinanciering van de hypothecaire lening bij een andere kredietgever (de herfinancieringslening wordt gewaarborgd door een nieuwe hypothecaire inschrijving).
- 17.05.2023 - 13.07.2023: Toon verblijft bij familie
- 14.07.2023: authentieke aankoop van woning B. Woning B wordt vanaf dan de eigen woning.
De betaalde uitgaven van de hypothecaire lening worden fiscaal als volgt opgesplitst:
- Tot en met 16.05.2023
Woning A is de eigen woning.
De betaalde uitgaven komen in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus, mits aan alle voorwaarden is voldaan (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar,…).
- Van 17.05.2023 tot en met 13.07.2023
De fictiebepaling hypotheekoverdracht kan pas van toepassing zijn zodra aan alle voorwaarden is voldaan. Dit is nog niet het geval, gezien woning B nog niet de eigen woning is.
De tijdens deze periode betaalde kapitaalaflossingen
* komen niet in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus
* kunnen eventueel in aanmerking komen voor de federale belastingvermindering voor het lange termijnsparen, als aan alle voorwaarden is voldaan en binnen de wettelijke grenzen.
De tijdens deze periode betaalde interesten kunnen niet in aanmerking komen voor de federale interestaftrek, gezien woning A geen belastbaar onroerend inkomen meer oplevert.
- Vanaf 14.07.2023
Voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht voor de Vlaamse woonbonus:
1° de hypothecaire lening werd vóór 2016 aangegaan om de enige en zelf betrokken woning A te verwerven of te behouden
2° woning A is bij authentieke akte, verleden vanaf 2016, vervreemd om een andere woning B te verwerven of te behouden
Gezien de snelle opeenvolging van de verrichtingen (de authentieke verkoop wordt gevolgd door een authentieke aankoop binnen een termijn van vier maanden), mag er worden van uitgegaan dat woning A inderdaad is vervreemd om woning B te verwerven.
3° de hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar een ander onroerend goed
Gezien de externe herfinanciering is het niet mogelijk om de bestaande hypothecaire inschrijving over te zetten. Omwille daarvan wordt een nieuwe hypothecaire inschrijving genomen, tot waarborg van de externe herfinancieringslening. In die omstandigheden mag worden aangenomen dat aan deze voorwaarde is voldaan (zie ook randnrs. 44-46).
4° de hypothecaire lening blijft behouden
Wanneer de hypothecaire lening op fiscaal vlak als een verderzetting van de oorspronkelijke lening wordt beschouwd (zie randnrs. 34-39 hiervoor), dan is aan deze voorwaarde voldaan.
5° woning A was de eigen woning van Toon alvorens woning B zijn eigen woning is geworden
6° Toon houdt de akte van hypotheekoverdracht ter beschikking van de bevoegde federale administratie.
In dit geval volstaat de akte van de vestiging van de hypotheek.
Vanaf 14.07.2023 is aan alle voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht voldaan. De hypothecaire lening wordt voor de toepassing van de Vlaamse woonbonus geacht specifiek te zijn aangegaan voor het verwerven of het behouden van woning B.
De uitgaven van de hypothecaire herfinancieringslening kunnen vanaf dan opnieuw in aanmerking komen voor de Vlaamse woonbonus, mits is voldaan aan alle overige voorwaarden (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar, woning B is bij de betaling de eigen woning…). De lening is nog steeds aangegaan in 2010. Er is geen recht meer op de verhoging van het basisbedrag gezien er intussen al meer dan tien jaar verstreken is.
B. Aankoop bouwgrond en nieuwbouw
Een echtpaar ging vóór 2020 een hypothecaire lening aan voor de aankoop van hun (enige en) eigen woning A. De lening voldoet aan alle voorwaarden van de Vlaamse of geïntegreerde woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
In 2023 verkopen zij woning A om een bouwgrond te kopen en er woning B op te bouwen.
Kan de fictiebepaling hypotheekoverdracht van toepassing zijn?
48. Ja, mits aan alle voorwaarden is voldaan.
49. Zo moet woning A zijn vervreemd om woning B te verwerven of te behouden. Die vereiste werd voorzien om te garanderen dat de uitgaven nog steeds betrekking hebben op het verwerven of behouden van een eigen woning.
De aankoop van een bouwgrond in combinatie met de bouw van de eigen woning B valt hier ook onder.
De loutere aankoop van een bouwgrond (zonder de bouw van de eigen woning B) voldoet echter niet aan de voorwaarde.
Voorbeeld
50. Tom en Lenka gingen in 2010 een hypothecaire lening aan voor de aankoop van hun enige en eigen woning A. De uitgaven van de hypothecaire lening komen in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus.
In 2023 verkopen ze hun woning A om een bouwgrond te kopen en er woning B op te bouwen. Ze behouden de hypothecaire lening.
De volgende verrichtingen vinden plaats:
- 01.02.2023: aankoop bouwgrond en start van de bouwwerkzaamheden (gefinancierd door middel van een niet-hypothecair overbruggingskrediet)
- 17.05.2023: authentieke verkoop van woning A
- 17.05.2023 - 30.11.2024: Tom en Lenka verblijven bij de ouders van Tom
- 01.12.2024: ze verhuizen naar woning B
De hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar een ander onroerend goed.
De betaalde uitgaven van de hypothecaire lening worden fiscaal als volgt opgesplitst:
- Tot en met 16.05.2023
Woning A is de eigen woning.
De betaalde uitgaven komen in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus, mits aan alle voorwaarden is voldaan (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar,…).
Wanneer de overdracht van de hypothecaire inschrijving naar de bouwgrond reeds bij de aankoop van de bouwgrond gebeurde, dan vormt dit geen belemmering voor de toepassing van de Vlaamse woonbonus zolang de lening gewaarborgd blijft door een hypothecaire inschrijving.
- Van 17.05.2023 tot en met 30.11.2024
Voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht voor de Vlaamse woonbonus:
1° de hypothecaire lening werd vóór 2016 aangegaan om de enige en zelf betrokken woning A te verwerven of te behouden
2° woning A is bij authentieke akte, verleden vanaf 2016, vervreemd om een andere woning B te verwerven of te behouden
3° de hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar een ander onroerend goed
Het maakt niet uit of de overdracht van de hypothecaire inschrijving gebeurt bij de aankoop van de bouwgrond, dan wel bij de verkoop van woning A.
4° de hypothecaire lening blijft behouden
5° woning A was de eigen woning van Tom en Lenka alvorens woning B hun eigen woning is geworden
Woning B wordt van 17.05.2023 tot en met 30.11.2024 niet zelf betrokken omwille van de stand van de bouwwerkzaamheden die het Tom en Lenka niet toelaten om de woning daadwerkelijk te betrekken. Zij zijn geen eigenaar van een andere woning. Woning B kwalificeert gedurende die periode fiscaal wel al als hun eigen woning (zie ook de circulaire AAFisc. Nr. 6/2015 (nr. Ci.RH.331/633.998) van 03.02.2015).
6° Tom en Lenka houden de akte van hypotheekoverdracht ter beschikking van de bevoegde federale administratie.
Vanaf 17.05.2023 is aan alle voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht voldaan. De hypothecaire lening wordt voor de toepassing van de Vlaamse woonbonus geacht specifiek te zijn aangegaan voor het verwerven of het behouden van woning B.
De uitgaven van de hypothecaire lening kunnen vanaf dan verder in aanmerking komen voor de Vlaamse woonbonus, mits voldaan is aan alle overige voorwaarden (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar, woning B is bij de betaling de eigen woning…). De lening is nog steeds aangegaan in 2010. Er is geen recht meer op de verhoging van het basisbedrag gezien er intussen al meer dan tien jaar verstreken is.
- Vanaf 01.12.2024
Woning B wordt zelf betrokken en is de eigen woning.
De uitgaven van de hypothecaire lening kunnen verder in aanmerking komen voor de Vlaamse woonbonus, mits voldaan is aan alle overige voorwaarden (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar, woning B is bij de betaling de eigen woning…). De lening is nog steeds aangegaan in 2010. Er is geen recht meer op de verhoging van het basisbedrag gezien er intussen al meer dan tien jaar verstreken is.
C. Een belastingplichtige verkoopt zijn woning A (waarvan hij alleen eigenaar is) en koopt samen met zijn nieuwe partner woning B
1. DE PARTNER TREEDT NIET TOE TOT DE HYPOTHECAIRE LENING
A. SITUATIESCHETS
51. Een belastingplichtige ging vóór 2020 alleen een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn (enige en) eigen woning A. De lening voldoet aan alle voorwaarden van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
Hij verkoopt zijn eigen woning A (waarvan hij alleen eigenaar is) om samen met zijn partner (met wie hij feitelijk of wettelijk samenwoont dan wel gehuwd is) hun eigen woning B aan te kopen.
De belastingplichtige behoudt zijn hypothecaire lening.
B. TOEPASSING VAN DE FICTIEBEPALING HYPOTHEEKOVERDRACHT BIJ DE BELASTINGPLICHTIGE
52. De belastingplichtige kan van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus blijven genieten, mits bij hem is voldaan aan de voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht (zie randnrs. 7 en 8) en alle overige voorwaarden (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar, woning B is bij de betaling de eigen woning van de belastingplichtige…).
Woning B is in mede-eigendom met de partner (en dus niet 100 % in eigendom zoals dit het geval was bij woning A). Dit gegeven belet de toepassing van de fictiebepaling hypotheekoverdracht bij de belastingplichtige niet.
C. TOEPASSING VAN DE FICTIEBEPALING HYPOTHEEKOVERDRACHT BIJ DE PARTNER
53. De partner was geen eigenaar van de woning A en is niet toegetreden tot de hypothecaire lening. De partner heeft geen uitgaven gedaan en komt niet in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus.
D. VOORBEELD
54. Tuur ging in 2010 alleen een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn enige en eigen woning A. De uitgaven van de hypothecaire lening komen in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus.
Hij woont sinds 2021 wettelijk samen met Lotte in woning A.
In 2023 verkoopt hij zijn eigen woning A (waarvan hij alleen eigenaar is) om samen met Lotte hun eigen woning B aan te kopen.
Hij blijft zijn lening behouden.
Volgende verrichtingen vinden plaats op 17.05.2023:
- authentieke verkoop van woning A
- authentieke aankoop van woning B
- verhuis naar woning B.
De hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar woning B.
De betaalde uitgaven van de hypothecaire lening worden fiscaal als volgt opgesplitst:
- Tot en met 16.05.2023
Tuur is alleen eigenaar van woning A en is de enige kredietnemer.
Woning A is de eigen woning van Tuur.
De betaalde uitgaven komen bij Tuur in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus, mits aan alle voorwaarden is voldaan (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar,…).
- Vanaf 17.05.2023
Voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht voor de Vlaamse woonbonus:
1° de hypothecaire lening werd vóór 2016 aangegaan om de enige en zelf betrokken woning A te verwerven of te behouden
2° woning A is bij authentieke akte, verleden vanaf 2016, vervreemd om een andere woning B te verwerven of te behouden
3° de hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar een ander onroerend goed
4° de hypothecaire lening blijft behouden
5° woning A was de eigen woning alvorens woning B de eigen woning van de belastingplichtige is geworden
6° de belastingplichtige houdt de akte van hypotheekoverdracht ter beschikking van de bevoegde federale administratie.
In hoofde van Tuur:
Woning B wordt vanaf 17.05.2023 de eigen woning van Tuur. Tuur en Lotte zijn nu samen eigenaar van woning B, terwijl Tuur alleen eigenaar was van woning A. Dit gegeven belet de toepassing van de fictiebepaling hypotheekoverdracht niet. Woning B is immers zowel in hoofde van Tuur als in hoofde van Lotte de eigen woning.
Vanaf 17.05.2023 is aan alle voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht voldaan. De hypothecaire lening wordt voor de toepassing van de Vlaamse woonbonus geacht specifiek te zijn aangegaan voor het verwerven of het behouden van woning B.
De uitgaven van de hypothecaire lening kunnen bij Tuur verder in aanmerking komen voor de Vlaamse woonbonus, mits aan alle overige voorwaarden (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar, woning B is bij de betaling de eigen woning…) voldaan is. De lening is nog steeds in 2010 aangegaan (er is geen recht op de verhoging van het basisbedrag).
In hoofde van Lotte:
Lotte kan geen aanspraak maken op de Vlaamse woonbonus.
2. DE PARTNER TREEDT BIJ DE AANKOOP VAN WONING B TOT DE HYPOTHECAIRE LENING TOE
A. SITUATIESCHETS
55. Een belastingplichtige ging vóór 2020 alleen een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn (enige en) eigen woning A. De lening voldoet aan alle voorwaarden van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
In 2023 verkoopt hij zijn eigen woning A (waarvan hij alleen eigenaar is) om samen met zijn partner (met wie hij feitelijk of wettelijk samenwoont dan wel gehuwd is) hun eigen woning B te kopen. De partner is toegetreden tot de hypothecaire lening.
B. TOEPASSING VAN DE FICTIEBEPALING HYPOTHEEKOVERDRACHT BIJ DE BELASTINGPLICHTIGE
56. De door de belastingplichtige betaalde uitgaven kunnen verder in aanmerking komen voor de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus, mits is voldaan aan de voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht (zie randnrs. 7 en 8) en alle overige voorwaarden (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar, woning B is bij de betaling de eigen woning van de belastingplichtige…).
Woning B is in mede-eigendom met de partner (en dus niet 100 % in eigendom zoals dit het geval was bij woning A). Dit gegeven belet de toepassing van de fictiebepaling hypotheekoverdracht bij de belastingplichtige niet.
C. TOEPASSING VAN DE FICTIEBEPALING HYPOTHEEKOVERDRACHT BIJ DE TOETREDENDE PARTNER
57. De partner is de lening niet specifiek aangegaan om woning A te verwerven of te behouden en kon geen aanspraak maken op de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus.
Bovendien dienen de voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht per belastingplichtige te worden beoordeeld. Zo moest woning A de eigen woning van de partner zijn geweest, wat hier niet het geval is.
58. De door de partner betaalde uitgaven voor de hypothecaire lening kunnen dus niet in aanmerking komen voor de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus.
D. VOORBEELD
59. Tuur ging in 2010 alleen een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn enige en eigen woning A. De uitgaven van de hypothecaire lening komen in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus.
Hij woont sinds 2021 wettelijk samen met Lotte in woning A.
In 2023 verkoopt hij zijn eigen woning A (waarvan hij alleen eigenaar is) om samen met Lotte hun eigen woning B aan te kopen.
Volgende verrichtingen vinden plaats op 17.05.2023:
- authentieke verkoop van woning A
- authentieke aankoop van woning B
- Lotte treedt toe tot de hypothecaire lening
- verhuis naar woning B.
De hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar woning B.
De betaalde uitgaven van de hypothecaire lening worden fiscaal als volgt opgesplitst:
- Tot en met 16.05.2023
In hoofde van Tuur:
Tuur is alleen eigenaar van woning A en is de enige kredietnemer.
Woning A is de eigen woning van Tuur.
De betaalde uitgaven komen bij Tuur in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus, mits aan alle voorwaarden is voldaan (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar,…).
In hoofde van Lotte:
Lotte deed geen uitgaven en kan geen aanspraak maken op de Vlaamse woonbonus.
- Vanaf 17.05.2023
In hoofde van Tuur:
Wanneer aan alle voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht is voldaan, dan komen de door Tuur betaalde uitgaven verder in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus.
In hoofde van Lotte:
Lotte is de hypothecaire lening niet aangegaan om de enige en zelf betrokken woning A te verwerven of te behouden. Woning A was ook niet haar eigen woning.
De voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht zijn in hoofde van Lotte niet voldaan. De door Lotte betaalde uitgaven komen dan ook niet in aanmerking voor de Vlaamse woonbonus.
3. DE PARTNER (ECHTGENOOT OF WETTELIJK SAMENWONENDE PARTNER) WORDT REEDS VÓÓR DE VERVREEMDING VAN WONING A MEDE-EIGENAAR VAN WONING A EN MEDE-KREDIETNEMER
A. SITUATIESCHETS
60. Een belastingplichtige ging vóór 2020 alleen een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn (enige en) eigen woning A. De lening voldoet aan alle voorwaarden van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
De belastingplichtige gaat wettelijk samenwonen of treedt in het huwelijk. De partner woont in woning A, wordt mede-eigenaar van woning A en treedt eveneens toe tot de hypothecaire lening.
In principe kan enkel de belastingplichtige die een hypothecaire lening heeft aangegaan om woning A aan te kopen aanspraak maken op de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus.
Wanneer een echtgenoot of een wettelijk samenwonende partner vóór het huwelijk of vóór de verklaring van wettelijke samenwoning een hypothecaire lening specifiek heeft aangegaan voor het verwerven of behouden van een woning waarvan hij alleen de eigenaar, bezitter, erfpachter, opstalhouder of vruchtgebruiker was, wordt evenwel aanvaard dat de andere echtgenoot of partner ook aanspraak kan maken op de geïntegreerde woonbonus op voorwaarde dat:
- de woning waarvoor de lening werd gesloten tot de huwelijksgemeenschap behoort of in onverdeeldheid aan beide echtgenoten of wettelijk samenwonende partners toebehoort
en
- de kredietovereenkomst werd aangepast zodat de echtgenoot of wettelijk samenwonende partner ten opzichte van de kredietverstrekkende instelling dezelfde plichten heeft als de oorspronkelijke kredietnemer
en aan alle overige in de wet gestelde voorwaarden is voldaan (Zie PV nr. 291 van 11.01.2010, gesteld door mevr. Claes, QRVA 52 97, blz. 84 en randnr. 44 van de circulaire 2018/C/51 over de Vlaamse woonfiscaliteit van 26.04.2018).
Zodra aan alle voorwaarden is voldaan kan de partner aanspraak maken op de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus.
In 2023 verkopen zij hun eigen woning A (waarvan zij allebei eigenaar zijn) om samen hun eigen woning B te kopen.
B. TOEPASSING VAN DE FICTIEBEPALING HYPOTHEEKOVERDRACHT BIJ DE BELASTINGPLICHTIGE
61. De belastingplichtige kan van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus blijven genieten, mits is voldaan aan de voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht (zie randnrs. 7 en 8) en alle overige voorwaarden (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar, woning B is bij de betaling de eigen woning van de belastingplichtige…).
C. TOEPASSING VAN DE FICTIEBEPALING HYPOTHEEKOVERDRACHT BIJ DE TOETREDENDE PARTNER
62. In dit geval was woning A reeds de eigen woning van de partner en kon de partner aanspraak maken op de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus.
De partner kan van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus blijven genieten, mits is voldaan aan de voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht (zie randnrs. 7 en 8) en alle overige voorwaarden (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar, woning B is bij de betaling de eigen woning van de partner…).
D. VOORBEELD
63. Tuur ging in 2016 alleen een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn eigen woning A.
Hij huwt op 15.06.2021 met Lotte. Lotte wordt op die datum mede-kredietnemer van de hypothecaire lening en mede-eigenaar van woning A die zij sindsdien samen betrekken.
Zij maakt vanaf dan ook aanspraak op de geïntegreerde woonbonus (zie randnr. 44 van de circulaire 2018/C/51 over de Vlaamse woonfiscaliteit van 26.04.2018).
In 2023 verkopen zij hun eigen woning A om hun eigen woning B aan te kopen.
Volgende verrichtingen vinden plaats op 17.05.2023:
- authentieke verkoop van woning A
- authentieke aankoop van woning B
- verhuis naar woning B.
De hypothecaire inschrijving wordt overgedragen naar woning B.
De betaalde uitgaven van de hypothecaire lening worden fiscaal als volgt opgesplitst:
- Van 15.06.2021 tot en met 16.05.2023
De uitgaven van de hypothecaire lening kunnen bij beide echtgenoten in aanmerking komen voor de geïntegreerde woonbonus, mits aan alle voorwaarden is voldaan (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar,…).
- Vanaf 17.05.2023
Wanneer is voldaan aan de voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht (zie randnrs. 7 en 8) en alle overige voorwaarden (hypothecaire waarborg, minimumlooptijd van 10 jaar, woning B is bij de betaling de eigen woning…), dan komen de uitgaven van de hypothecaire lening bij beide echtgenoten verder in aanmerking voor de geïntegreerde woonbonus.
D. Opeenvolgende pandwissels
Een belastingplichtige ging alleen een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn (enige en) eigen woning A. De lening voldoet aan alle voorwaarden van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
In 2019 verkoopt hij woning A om woning B aan te kopen, met toepassing van de fictiebepaling hypotheekoverdracht.
In 2023 verkoopt hij woning B om woning C aan te kopen.
Kan de fictiebepaling hypotheekoverdracht opnieuw van toepassing zijn?
64. Ja.
65. De fictiebepaling hypotheekoverdracht kan ook van toepassing zijn wanneer meerdere pandwissels plaatsvinden: de eigen woning A wordt vervreemd om de eigen woning B te verwerven of te behouden, de eigen woning B wordt vervreemd om de eigen woning C te verwerven of te behouden,….
66. De voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht moeten dan telkens per pandwissel voldaan zijn. Wanneer dit niet het geval is, kan de fictiebepaling hypotheekoverdracht niet meer van toepassing zijn.
E. Gesplitste eigendomsrechten
1. Een belastingplichtige ging vóór 2020 alleen een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn (enige en) eigen woning A. De lening voldoet aan de voorwaarden van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
In 2023 wordt een vruchtgebruik gevestigd en bezit hij enkel nog de naakte eigendom van woning A. Hij verwerft een andere eigen woning B.
Kan de hypothecaire lening in aanmerking komen voor de fictiebepaling hypotheekoverdracht?
67. Nee.
68. Als voorwaarde geldt dat woning A bij authentieke akte moet zijn vervreemd. Wanneer de belastingplichtige nog een zakelijk recht heeft op woning A (zoals bvb. de naakte eigendom), zal de fictiebepaling hypotheekoverdracht niet van toepassing kunnen zijn.
2. Een belastingplichtige ging vóór 2020 alleen een hypothecaire lening aan voor de aankoop van zijn (enige en) eigen woning A. De lening voldoet aan alle voorwaarden van de Vlaamse woonbonus of de geïntegreerde woonbonus. De hypothecaire inschrijving is gevestigd op woning A.
In 2023 verkoopt hij woning A om de naakte eigendom van woning B aan te kopen.
Kan de hypothecaire lening in aanmerking komen voor de fictiebepaling hypotheekoverdracht?
69. Nee.
70. Als voorwaarde geldt dat woning A de eigen woning moest zijn alvorens woning B de eigen woning van de belastingplichtige is geworden.
71. De eigen woning is de woning die de belastingplichtige zelf betrekt en waarvan hij volle eigenaar, bezitter, erfpachter, opstalhouder of vruchtgebruiker is.
72. Wanneer de belastingplichtige slechts de naakte eigendom van woning B bezit, is woning B niet zijn eigen woning en is niet voldaan aan de voorwaarden van de fictiebepaling hypotheekoverdracht.
Dit blijft het geval wanneer de belastingplichtige later door het uitdoven van het vruchtgebruik volle eigenaar wordt van woning B. Er is in een dergelijke situatie niet voldaan aan het vereiste oorzakelijk verband tussen de vervreemding van woning A en het verwerven of behouden van woning B.
Interne ref.: 730.874
Bron: Fisconetplus
Mots clés
Abonnez-vous à notre newsletter
Recevez toutes les actualités publiées par notre communauté