De Commissie ziet eindelijk in dat overdreven rapportering de concurrentiekracht van onze kmo’s schaadt

Europa kreeg de laatste maanden verschillende wake-up calls. Het Draghi-rapport stelde duidelijk dat de huidige groene politiek het einde van de Europese industrie zou inluiden. En Trump wil dereguleren en de administratie reduceren.

Maar om niet beschouwd te worden van plagiaat, stelt Europa: wij dereguleren niet, maar vereenvoudigen.

Reglementitis: een Europese ziekte

De Europese instellingen zijn een efficiënte machine als het gaat om het aantal nieuwe wetten. In de periode 2019 – 2024 (Ursula I) produceerde Europa maar liefst 13.000 nieuwe wetten, of tien per dag die we allemaal verondersteld worden te kennen en toe te passen. Meestal zijn die wetten ook geschreven in een bureaucratisch jargon doorspekt met acroniemen die alleen insiders begrijpen. Deze wettendiarree maakt het steeds moeilijker om in Europa competitief te produceren met werelddelen die minder stringent zijn. Nu vooral de Duitse industrie het moeilijk heeft en een negatieve groei heeft, staat Europa onder hevige druk om het geweer van schouder te veranderen. Vergeten we ook niet dat de herbenoeming van Ursula Von der Leyen afhing van de Duitsers en meer bepaald van het CSU/CDU kamp. Zij hebben dan ook een koerswijziging geëist en verkregen, en dat resulteerde in de omnibus.

De omnibus passeert

De zogenaamde omnibus – wat letterlijk betekent ‘voor iedereen’ – is een pakket maatregelen om complexe regelgeving eenvoudiger te maken. Daarbij wordt vooral de KMO gespaard.

Ten eerste gaat het over de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD). De richtlijn, in voege sinds 2024, verplicht bedrijven om grondig onderzoek te doen naar de impact op mensenrechten en het milieu in hun hele waardeketen. Eenvoudiger gezegd, als een bedrijf werkt met een kmo, moet die kmo aantonen dat het mensenrechten en milieunormen respecteert en daarover moet het grote bedrijf jaarlijks rapporteren. Het onderzoek heeft niet alleen betrekking op de leverancier, maar ook op de gehele toevoerketen, lees leverancier van de leverancier. Als schendingen worden vastgesteld, mag niet meer met die leverancier of klant worden gewerkt.

“De omnibus stelt nu 80% van de bedrijven vrij van de richtlijn door de rapportageverplichtingen te beperken tot bedrijven met meer dan 1.000 werknemers.”

Hoe goed de intentie van deze richtlijn ook is, het leidt tot administratieve rompslomp. De commissie besliste nu dat de rapportering slechts om de vijf jaar moet gebeuren. Ook de vereiste om zakelijke relaties te verbreken wanneer schendingen worden vastgesteld, wordt geschrapt. Ten slotte ligt de nadruk nu op directe zakenpartners in plaats van op de hele toeleveringsketen.

Ten tweede gaat het over de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Dat is een EU-richtlijn die voorschrijft dat grote ondernemingen verplicht worden in hun bestuursverslag te rapporteren over hun impact op milieuaspecten, HR en sociale aspecten. Meer dan 42.000 Europese bedrijven moesten aan deze rapportering voldoen. Maar om aan deze rapportering te kunnen voldoen, moeten deze grote bedrijven ook data verzamelen bij hun leveranciers. Kmo’s die aan grote bedrijven leveren zijn dus onrechtstreeks ook verplicht om data bij te houden en te rapporteren.

De kmo is dus niet direct onderworpen aan de richtlijn, maar indirect wel. De omnibus stelt nu 80% van de bedrijven vrij van de richtlijn door de rapportageverplichtingen te beperken tot bedrijven met meer dan 1.000 werknemers. Op die manier wordt vermeden dat deze duurzaamheidsrapportage een onnodige last wordt, vooral voor kleine en middelgrote bedrijven die vaak niet over de capaciteit beschikken om aan al deze data te verzamelen.

Wat betreft duurzame financiering, de zogenaamde EU-taxonomie, zal de Commissie de rapportageverplichtingen ook daar beperken tot bedrijven met meer dan 1.000 werknemers.

Conclusie

De commissie ziet eindelijk in dat overdreven rapportering de concurrentiekracht van onze economie en vooral onze kmo’s schaadt. De omnibus zou de lasten met 25% doen dalen voor de grote ondernemingen en met 35% voor de kmo; samen goed voor 6,3 miljard euro besparing berekende de commissie. Belangrijker dan dat percentage of bedrag is dat de omnibus een kentering is ten opzichte van de vorige commissie waarbij de-carbonisatie niet langer het énige doel is, maar waarbij industrie en kmo al even belangrijk zijn.

Misschien is de volgende stap de teksten van de commissie leesbaar maken voor iedereen; ook dat is omnibus. Misschien moet zij zich hier inspireren aan een van de oprichters van Europa, Jean Monnet, die wanneer hij een tekst van zijn administratie ontving, hem te lezen gaf aan zijn chauffeur. Als die het niet begreep, werd de tekst teruggestuurd om hem leesbaar en verstaanbaar te maken. Misschien moeten we dat ook doen met alle wetten die Europa, België of Vlaanderen voortbrengt.