De recente verkrapping van het monetair beleid heeft tot op vandaag de transmissie- of fragmentatiezorgen niet doen heropflakkeren

Tijdens het eerste decennium van de monetaire unie, waren de rendementen op overheidsobligaties grotendeels vergelijkbaar tussen de lidstaten. De wereldwijde financiële crisis en de Europese overheidsschuldencrisis leidden echter, vooral in perifere landen, tot uiteenlopende ontwikkelingen van die rendementen. Ook vandaag blijven die nog deels waarneembaar.

In het licht van de recente verkrapping van het monetair beleid ontstond er opnieuw bezorgdheid over een opflakkering van transmissie- en fragmentatieproblemen. Welke specifieke maatstaven kunnen worden gebruikt om dergelijke potentiële problemen vast te stellen? Hoe reageren de financiële en bancaire markten op de recente monetairbeleidsimpulsen? Zijn we getuige van een escalatie van de heterogeniteit tussen de landen in het eurogebied?

​

Tegen de achtergrond van de sterkste renteverhogingscyclus in de geschiedenis van de monetaire unie, bestaat het hoofddoel van dit artikel erin verschillende indicatoren te bestuderen die nuttig zijn om een mogelijke heropflakkering van transmissie- en fragmentatieproblemen vast te stellen en te meten. Het artikel onderzoekt de transmissie en fragmentatie in zowel de “eerdere” (de geldmarkt en de markt voor overheidsobligaties) als de “latere” (de markt voor bedrijfsobligaties en de bancaire retailmarkt) segmenten van de transmissieketen van het monetair beleid.

Uit die indicatoren blijkt dat de recente fase van verkrapping van het monetair beleid tot op vandaag de transmissie- of fragmentatiezorgen niet op grote schaal heeft doen heropflakkeren. Enkel de rente op girale deposito’s biedt enige weerstand tegen de verhoging van de beleidsrentes van de ECB, omdat de commerciële banken hun rentemarges herstelden.

Terwijl de inspanningen die de afgelopen jaren op de verschillende beleidsniveaus werden geleverd de vlotte doorwerking van het monetair beleid hebben bevorderd, betekent dit niet dat het tijd is voor zelfgenoegzaamheid. Ten eerste is de fase van verkrapping door de ECB nog niet voorbij. Hoewel bovendien een terugkeer naar de vrijwel onbestaande fragmentatie tijdens de beginjaren van de monetaire unie misschien niet wenselijk is, zijn de verschillen in de rendementen op overheidsobligaties tussen de lidstaten van het eurogebied soms vrij groot. Een meer eengemaakt en houdbaar begrotingsbeleid in het eurogebied zou, naast andere maatregelen, fragmentatieproblemen kunnen helpen beperken.

Links en documenten

Bron: NBB, juni 2023​